Voor de oprichting van een Gewestelijke Transitieraad in het Brussels Gewest

Something's rotten in the state of Belgium and beyond (vrij naar Hamlet). De afgelopen maanden is pijnlijk duidelijk geworden hoe kwetsbaar onze maatschappij, met haar te ver doorgeschoten vrijemarktdenken, wel is. Hoe destructief onze structuren zijn voor mens en dier. Omdat we nu onze samenleving fundamenteel willen herdenken, heeft BRAL mee de schouders gezet onder het Brusselse post-corona initiatief rond een Gewestelijke TransitieRaad. We willen een forum oprichten waarin middenveld, overheid, academici ... samen komen en dat een groot participatief maatschappelijk debat organiseert over de veranderingen die nodig zijn. Je kan de oproep lezen en steunen op https://nl.crt-gtr.be/ .

“Brussel moet zich een weg banen uit de coronacrisis door eindelijk de stap te zetten naar een democratische, duurzame en rechtvaardige samenlevingsvorm.” Dat is de niet mis te verstane boodschap in een open brief van een 50-tal ondernemingen en organisaties uit de hoofdstad in BRUZZ. Om die ambitie waar te maken, pleiten we voor de oprichting van een gewestelijke transitieraad.

Open Brief - Mei 2020

Gebruik de exit uit de crisis als opstap naar een democratische, duurzame en rechtvaardige maatschappij.

Wij, de terreinwerkers van de transitie, zijn klaar voor een paradigmashift en roepen op tot de onmiddellijke oprichting van een gewestelijke transitieraad.

Een crisis...

De corona-crisis legt de systeemfouten van onze samenleving bloot, ook in ons Brussels Gewest. De verzwakte openbare diensten hebben niet de middelen om de pandemie het hoofd te bieden. We slagen er niet in ons verzorgend personeel goed uit te rusten of degelijk onze ouderen te verzorgen. De maatschappelijke ongelijkheid komt nu schrijnend aan het licht, wanneer we met het lot van daklozen en slecht behuisde burgers geconfronteerd worden. Onze afhankelijkheid van geglobaliseerde productieketens zorgt er voor dat we niet in staat zijn om de nodige tests, maskers en medicijnen te produceren. Ons gewest is afhankelijk en kwetsbaar. 

... en nieuwe mogelijkheden

Maar deze crisis opent ook de weg naar nieuwe mogelijkheden. De natuur neemt haar rechten terug. Overal leiden de afgenomen activiteiten tot een verbetering van de luchtkwaliteit en een vermindering van de geluidsoverlast. De lucht wordt bevrijd van vliegtuigen en de straten van auto's. Spontaan ontstaat er solidariteit. We steunen de mensen in de frontlinie, we organiseren hulp aan ouderen, we verdelen voedselpakketten en maken mondmaskers. Het blijft niet bij symbolische steun aan de zorgsector vanaf het balkon. Overal nemen burgers initiatieven, en ook gemeentelijke en gewestelijke overheden komen in actie en tonen zich in staat om krachtig op te treden, bijvoorbeeld door leegstaande hotels op te vorderen om daklozen in onder te brengen.

​Post-corona: tijd voor keuzes

Deze crisis stelt ons voor keuzes. Gaan we terug naar "business as usual" of gooien we het roer om, richting een nieuw samenlevingsmodel? Stappen we terug in de race naar groei om verder de natuur te vernietigen en de ongelijkheid te verdiepen? Of beslissen we om nu de stap te zetten richting sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid? Na de crisis van 2008 kozen de regeringen ervoor om bedrijven die “too big to fail” waren te redden met overheidsgeld en tegelijkertijd te bezuinigen. De resultaten daarvan kennen we... Laat ons die fout geen tweede keer maken.

En in het Brussels Gewest?

Denemarken heeft beslist om geen bedrijven te steunen die gevestigd zijn in fiscale paradijzen of dividenden uitbetalen, Amsterdam engageert zich ertoe om haar relanceplan in het teken te stellen van milieuherstel en herverdeling. Ook het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan op nationaal en internationaal niveau een voortrekkersrol spelen en deze crisis gebruiken als opportuniteit. In de beleidsverklaring zei onze regering dat het Gewest “de transitie centraal zal stellen in zijn economische strategie en geleidelijk alle economische ondersteuningsinstrumenten richten op koolstofarme productiemodellen, op de circulaire en regeneratieve economie, op sociaal en democratisch ondernemerschap (...)”[3]. 

De Transitie is al bezig!

In het veld werken honderden, duizenden, projecten al jaren aan regeneratieve en herverdelende alternatieven.

Solidaire gezondheidszorg, betaalbare koop-en huurwoningen op gemeenschapsgrond, tijdelijk gebruik van leegstaande gebouwen voor buurtprojecten, biologische voeding en korte keten, sociale bescherming van kunstenaars, hergebruik van materialen, creatie van lokale, kwalitatieve tewerkstelling, gedeeld gereedschap, fablabs en 3D-printers, coöperatieve fietskoerierdiensten, oplossingen voor dakloosheid, lokale munten, ethische bankdiensten, solidaire koelkasten tegen voedselverspilling, opvang van migranten door burgers, sociale en circulaire economieprojecten, burgerassemblees, toegankelijke cultuur voor iedereen, pedagogie op maat van ieder kind - en zo kunnen we nog wel even doorgaan!

Al deze ongelooflijke initiatieven ontwikkelen veerkrachtige modellen die uitgaan van de behoeften van de burgers. Ze zijn geboren uit de plaatselijke realiteit en geworteld in de lokale gemeenschap. Ze zijn menselijk van schaal en maken duurzaam gebruik van de grondstoffen. De tijd is gekomen om hen uit te nodigen aan de onderhandelingstafel, en om samen het post-Corona Brussel vorm te geven.

Daarom vragen wij de onmiddellijke oprichting van een gewestelijke transitieraad. Deze Raad zal als taak hebben om, op basis van de vele troeven van het Gewest, een concreet plan uit te werken om van Brussel een pionier te maken van de democratische, ecologische en sociale transitie in Europa.

[1] https://www.lalibre.be/economie/conjoncture/coronavirus-le-danemark-donnera-aucune-aide-aux-entreprises-qui-versent-des-dividendes-ou-sont-inscrites-dans-des-paradis-fiscaux-5e9daae57b50a64f9cf065af
[2] https://www.theguardian.com/world/2020/apr/08/amsterdam-doughnut-model-mend-post-coronavirus-economy
3] Voorwoord beleidsakkoord van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, Legislatuur 2019-2024, p. 4