Welke toekomst voor Thurn & Taxis? De antwoorden

Op 12 oktober gaven eigenaar, politiek en bouwmeester tekst en uitleg bij de laatste ontwikkelingen in de zaak Thurn & Taxis. Wordt het park publiek of wordt het afgesloten? Welke linken komen er met de omliggende wijken? Zijn er collectieve voorzieningen gepland? Welk type woningen wil men bouwen? Ontdek het antwoord op deze en vele andere vragen in dit verslag en in de presentatie van het Agentschap voor Territoriale Ontwikkeling.

Voor beeldmateriaal en aanvullende info verwijzen we graag naar de presentatie van het Agentschap voor Territoriale Ontwikkeling (ATO) die we als bijlage meegeven. De visualisaties zijn er om een idee te geven van de volumes en de inplanting. 

Het park

• Het park zal wel degelijk publiek zijn. Ter herinnering: het grootste deel van de site is in eigendom van een ontwikkelaar (Extensa). Er komt een publieke laan van 22 m. – inclusief bomenrijen & plaats voor de tram - in het verlengde van de Vandenboogaerdestraat. De Maritiemwijk (Molenbeek) en de Maria-Christinawijk (Laken) worden door deze Noord-Zuid-as met elkaar verbonden. De laan wordt een belangrijke toegang tot de site en dus het park. Voor de duidelijkheid: auto’s zullen die doorsteek NIET kunnen maken.

• Daarnaast wordt de eerste fase van het park – het stuk dat reeds is aangelegd - verder getrokken richting Havenlaan om zo een park te creëren op de Oost-West as. Het in het Manifest: ‘Tour & Taxis: TouT Publiek’ (2007) gevraagde  park (weliswaar in afgeslankte vorm) en de Noord-Zuidverbinding komen er dus wel degelijk. Ter herinnering: in 2004 was er nog amper sprake van een park, laat staan van groene verbindingen richting het Bockstaelplein & het Bécopark (nu Allée du Kaai). Belangrijk in het debat was de eensgezindheid dat het park wel degelijk publiek zal en moet zijn. Zo zei de Bouwmeester: ‘Als een park publiek is, moet het radicaal publiek zijn.’ De eigenaar sprak het alvast niet tegen. Voortschrijdend inzicht heet zoiets! Ook belangrijk: er komt een toegang vanaf het Laekenveldplein en aan de Jubelfeestbrug. De ingang die vroeger was voorzien op de hoek van de Schelde- en de Picardstraat is dan weer uit de plannen gehaald. Voor mensen die dit dossier al langer volgen, klinkt het allemaal vertrouwd in de oren. Tot nu toe was het echter allemaal niet verworven. Zo voorzag de recente vergunningsaanvraag  geen toegangen voor het park..

• Lees hier het artikel op Brusselnieuws naar aanleiding van het debat.

• Tijdens het debat werd ook duidelijk dat de het park zelf en/of het beheer er van niet in één klap worden zullen worden overgedragen aan de overheid. Deze overdracht impliceert dat op termijn Leefmilieu Brussel verantwoordelijk wordt voor het park. Voor BRAL en JES is dit nog altijd de beste garantie voor een echt publiek park en de enige manier om het T&T-park coherent te beheren samen met de omliggende parken. Maar hierover is dus nog onduidelijkheid. Er werd wel gezegd dat de overdracht stap voor stap zal verlopen.

Sociale linken

• Aangaande het park:

Zowel JES als buurtbewoners uit de wijk benadrukten dat er niet alleen fysieke maar ook sociale linken nodig zijn. Hiervoor is de betrokkenheid van de buurt en de organisaties die er in actief zijn zeer belangrijk. Er werd opgeroepen daar NU werk te maken en samen te zitten met de lokale partners. De eigenaar is blij dat hij met onder meer de Jeugdraad van Molenbeek nu over duidelijkere aanspreekpunten beschikt. Er kwam ook de vraag om niet alleen de klassieke parkwachters aan te werven maar ook mensen die eerder aan sociale bemiddeling doen en de competenties hebben het samenleven in die nieuwe publieke ruimte in goede banen te leiden. Hier is zeker ook een taak weggelegd voor Leefmilieu Brussel, de gewestelijke dienst die normaliter op termijn het beheer op zich zal nemen. (Zie vorig punt.)

• Aangaande de toekomstige bewoners:

Er werd vanuit de zaal op gewezen dat verschillende verenigingen en mensen uit de wijk zich inspannen om nieuwkomers te verwelkomen en te integreren. Ze willen dit zeker ook doen met de toekomstige bewoners van de site. Momenteel gebeurt dit vrijwillig of met weinig middelen. Kortom, er zal meer steun nodig zijn. De bevoegde schepen zei hier zeker voor open te staan. Ook werkgelegenheid en collectieve voorzieningen zij belangrijke hefbomen die moeten gebruikt worden om de site te integreren in zijn omgeving.

Woningen

• Er kwam ook de vraag naar het type woningen dat op de site voorzien wordt. Voorlopig is er geen sprake van sociale woningen maar er worden er wel ‘geconventioneerde’ woningen voorzien. Dit valt te vergelijken met middenklasse woningen zoals die ook gebouwd worden door Citydev (ex-GOMB). De bouw hiervan wordt opgelegd als stedenbouwkundige last in het kader van reeds verleende vergunningen. Het regeringsbesluit van 23 april 2009 zegt dat  30% van de woningen logements conventionnés moeten zijn. Na juridische analyse bleek echter dat een Bijzonder Bestemmingsplan (zie ‘en het BBP?’) dat niet kan vastleggen. Verder (politiek) debat daarover is dus nog nodig. De rest van de woningen zullen zich in het duurdere segment bevinden.
• In een eerste fase worden er woningen gebouwd in ‘zone M’ naast het Maritiem station (zie voorstelling van het ATO). Die zone was tot voor kort een weinig welriekende potpourri van eerder verleende vergunningen en wijzigingen daarvan. Gelukkig – en ook op onze vraag - werd er een  nieuw masterplan opgesteld voor die zone en wordt ze verder ontwikkeld middels een door de Bouwmeester gechaperonneerde wedstrijd. Het reeds begonnen bouwblok maakt er geen deel van uit.

Collectieve voorzieningen

• Zo’n ontwikkeling moet ook gepaard gaan met collectieve voorzieningen. We vernamen op het debat dat er plannen zijn voor de komst van een  school. Uit navraag blijkt dat er nog geen officiële overeenkomsten zijn met specifieke scholen maar dat het de ambitie is van het Gewest, de Stad en Extensa om twee scholen te bouwen (waarschijnlijk een Frans- en een Nederlandstalige). De faciliteiten (bv de sportzaal) van die scholen kunnen dan ook gebruikt worden door de buurt. De eigenaar uit zijn bezorgdheid over het scenario waarin hij plaats voorziet voor collectieve voorzieningen maar dat de overheid nalaat er iets mee te doen. Een duidelijke oproep naar de overheid om hierover duidelijkheid te geven.

Werk

• De projectontwikkelaar ontwikkelt op zijn deel van het terrein naast woningen vooral kantoorprojecten (Vooral aan de Havenlaan). De Haven van Brussel zal dan weer industriële activiteiten ontwikkelen op zijn stuk. (check hierover het lemma ‘projet TACT’ in de presentatie van het ATO). Nieuw is wel dat de landschappelijke inbedding van dit stuk van de site eveneens door Bas Smets wordt uitgetekend, die ook het huidige park in wording ontwierp. Dit zal de landschappelijke samenhang van de site alvast vergroten.

Mobiliteit

• Een andere vraag ging over de mogelijke tram door de site en vooral op de Bockstaellaan. Hier heerst grote ongerustheid over. Er kwam geen duidelijk antwoord op omdat er nog altijd geen beslissing is genomen over de ontsluiting met het openbaar vervoer. Er wordt wel gewezen op de absolute noodzaak voor een goede en efficiënte ontsluiting. En een tram is dan aangewezen. Hoe die juist zal lopen, is dus – nog altijd – niet definitief beslist. Nvdr: een tram door de site heeft het nadeel het park ‘in twee te snijden’ maar het voordeel het publieke karakter te garanderen en in één klap ook de tewerkstellingspool op het stuk van de Haven van Brussel en de toekomstige school optimaal te ontsluiten.
• De stad Brussel heeft het moeilijk met de komst van de Picardbrug en ziet de site liever ontsloten via de Redersbrug. Die beslissing voor de aanleg van de Picardbrug is echter wel degelijk genomen. Ook eerdere mobiliteitsstudies wezen op de noodzakelijkheid van deze brug.
• Wat betreft het GEN-netwerk (& dus de treinhalte aan Pannenhuis) werd opgemerkt dat dit niet vlakbij de voorziene kantoorzone is. Er moet dus nog nagedacht worden over de verdere mobiliteit doorheen het park.
• Wat betreft automobiliteit op de site: zie punt ‘Het park’. Opvallend: auto’s die vanuit de Dieudonné Lefèvre-straat komen, zouden via de site kunnen doorsteken naar de Havenlaan. Ze rijden dus langs één of twee van de geplande scholen en slaan links af voor ze aan het park komen.  

En het BBP?

• Het sinds 2009 verwachtte Bijzonder Bestemmingsplan (BBP) voor heel de site is er nog niet. Alle betrokken partners zeggen dat het dossier in de goede richting evolueert en dat de laatste rechte lijn is ingezet. De eindspurt blijkt echter glibberig. Vooral de Stad Brussel blijkt nog met vragen te zitten. Gezien de duidelijke wrevel, roepen we het Gewest en de Stad dan ook op: a.u.b. geen hanengevecht over de toekomst van Thurn & Taxis. Buurtbewoners en Brusselaar kunnen hier enkel de dupe van zijn. Sereen verder werken is de boodschap.

En nu?

• Op de vraag hoe de verschillende betrokkenen in de toekomst klare wijn zouden schenken en hoe geïnteresseerden duidelijk geïnformeerd zouden worden, opperde het ATO het idee een soort van ‘informatiehuis’ over de projecten op en rond T&T te openen. Ook Extensa wil zijn duit in het zakje doen voor een betere informatieontsluiting.
• Wat betreft de betrokkenheid van de buurt bij de verdere ontwikkeling van de site - en meer specifiek het park - staat niets in de weg daar nu al werk van te maken (wat ook geopperd werd op het debat). Daarbij kan lering getrokken worden uit de ervaringen in de ParckFarm T&T en Allée du kaai maar ook uit de vele andere initiatieven die zich reeds in de omliggende wijken ontplooiden. We organiseren hierover een informele ontmoeting in de ParckFarm T&T ergens in November.

• Het BBP zal pas echt af zijn in 2016. Als het zover is, komt er een openbaar onderzoek van een maand waarbij iedereen de plannen zal kunnen inkijken en opmerkingen geven. Normaliter komt er voor of bij de start van dit openbaar onderzoek een nieuwe informatie- en debatavond.

• BRAL en JES blijven het wel en wee van het dossier opvolgen en de waarden van het manifest: ‘Tour & Taxis: TouT Publiek’ verdedigen. Check geregeld onze websites of schrijf je in op onze newsletters.