Nationaal Klimaat- en Energieplan: reageer! Maar wel met lange tanden

Ons land heeft een plan nodig om binnen de tien jaar de klimaatverandering een halt toe te roepen. We beloofden een plan te maken toen we het Akkoord van Parijs ondertekenden. Wie een plan heeft, kan pas echt aan de slag. In dit geval gaat het om gericht toewerken naar een koolstofneutrale maatschappij in 2050.

De eerste versie van het Belgisch plan kreeg ruim onvoldoende. De onafhankelijke European Climate Foundation en onderzoeksbureaus Climact en Ecologic Institute gaven ons 29/100. De redenen zijn pijnlijk. Het plan is nu een mengelmoes van maatregelen van de 4 regeringen. Er is geen gemeenschappelijke visie en de impact van die maatregelen op elkaar werd niet bestudeerd. Ook de concrete planning, deadlines en budgetten ontbreken. Hoe kunnen we dit roerloos schip omkeren?

Tijd voor onze regering om zich te herpakken. We kunnen ons geen derde zit permitteren!

In december 2019 moet de Europese Commissie de finale versie van ons Nationaal Klimaat- en Energieplan beoordelen. Om het plan te verbeteren bevraagt de overheid nu de hele bevolking. Daar hoor jij dus ook bij! De focus van de bevraging is: wat ben jij bereid om te doen voor een duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem?

Reageer! Maar wel met lange tanden

BRAL vult de enquête in, maar niet met volle goesting. We herkennen de vragen uit het energiepact, maar het klimaat is zoveel meer dan energie! Het gaat ook over de biotoop van mens en dier, toegang tot drinkwater, ongelijkheid, …

En ook de focus op wat de burger kan doen, is heel eenzijdig. De enquête gaat enkel in op wat we als burgers zelf bereid zijn te doen, niet wat de overheid dient te doen. Hiermee wordt de overheid opnieuw in de rol geplaatst van “uitvoerder van wat de bevolking eventueel bereid is te doen”, en neemt ze geen verantwoordelijkheid voor haar engagementen en de noodzaak om effectief iets te doen. Dit dreigt heel erg uit te lopen op “we willen wel, maar er is geen draagvlak”.

Bovendien stuurt de instrumentele aanpak van de enquête (uitgaande van concrete en technische oplossingen) heel erg aan op het ondermijnen van elk draagvlak. De vragen suggereren heel sterk “dit gaat pijn doen” en lijken dus eerder een vraag naar hoe masochistisch de Belg is eerder dan zijn wil tot een systemische verandering.

Er moet veel meer ruimte zijn voor de grote vragen, over de noodzakelijkheid van klimaatregeling en maatschappelijke transitie, een positief verhaal rond systemische veranderingen. Deze systemische benadering moet een veel grotere plaats krijgen in de enquête, anders dreigt dit zelfs contraproductief te zijn.

Wat met de huurders?

Heel specifiek willen we een lans breken voor de huurders onder ons. In Brussel huren veel mensen hun woning. De huur van die woning is vaak erg hoog in vergelijking met het inkomen van mensen. We pleiten ervoor dat de regering de kleine garnalen spaart in het streven naar een koolstofarme samenleving. Als verhuurders hun investeringen om bijvoorbeeld hun woning beter te isoleren of groener te verwarmen doorrekenen naar de huurder, dan zullen veel huurders hun woning niet meer kunnen betalen. Nochtans willen huurders vaak ook zelf niet meer vasthangen aan fossiele brandstoffen die bijdragen aan de klimaatverandering. Steunende maatregelen van de overheid kunnen dan helpen.

Beter laat dan nooit

Tot slot betreuren we dat de bevraging zo laat komt. De bevraging was eerst gepland voor het eerste kwartaal van 2019. Door afstemming op federaal en regionaal niveau werd dit verlaat. Of zit de hete winter en lente van klimaatprotesten er voor iets tussen?

Hoe het ook zij: we hopen dat de overheden genoeg tijd zullen hebben om te luisteren naar de bevolking en de resultaten uit de bevraging te verwerken. Als de burgers de bevraging serieus nemen, dan hopen we dat de regeringen dit ook zullen doen.

Zodat we met een robuust en ambitieus klimaat- en energieplan onze achterstand in klimaatbeleid kunnen wegwerken en ons land kunnen voorbereiden op een koolstofneutrale maatschappij voor 2050.

Praktisch

BRAL roept je op om te reageren op de publieksbevraging. De deadline om deel te nemen is 15 juli. Je vindt de enquête op www.nationaalenergieklimaatplan.be. Je vult eerst een e-mailadres in. Op dit adres krijg je een mail met een link die je naar de enquête leidt. (Controleer dus je spamfolder als je geen mail kreeg.) Je kan bijkomende bedenkingen en suggesties sturen naar nekp@enquete.belgium.be.

We raden aan om de laatste vraag te gebruiken om jouw opmerkingen te geven. Je kan verwijzen naar de aanbevelingen die BRAL geeft op federaal niveau en op regionaal niveau om ook andere thema’s naast die van persoonlijk wagengebruik en verwarmingsgebruik te geven. De Klimaatcoalitie, waar BRAL lid van is, geeft met een antwoordtekst heel concrete suggesties over wat je kan invullen.