“Genoeg maatregelen om luchtkwaliteit te verbeteren?”

Het Centre Communautaire Anneessens vulde zich op 22 juni vlot voor onze informatieavond over de luchtkwaliteit in Brussel   We stonden stil bij de staat van de Brusselse luchtkwaliteit, keken naar de Brusselse plannen om daar iets aan te doen. We richtten ook onze blik naar het buitenland. Het mag duidelijk zijn: luchtkwaliteit ligt veel Brusselaars na aan het hart en ze zijn bereid er voor op te komen. Een verslag.

De staat van onze luchtkwaliteit

Olivier Brasseur  (Leefmilieu Brussel) gidst ons helder doorheen het bos van  fijn stof (waaronder Black Carbon), NO2 en andere vervuilers. De werkelijkheid blijkt weer eens complex te zijn, maar wij onthouden: 

• Luchtvervuiling en autogebruik zijn wel degelijk onomstotelijk met elkaar verbonden. In het geval van NO2 is de link wel zeer expliciet.
• Wanneer je dan toch een wagen koopt: koop a.u.b. géén diesel!
• Een houtkachel is heel romantisch maar fijn stof-gewijs rampzalig.  De paar houtkachels die we hebben, laten zelfs hun sporen na in de statistieken.  De bronnen van fijn stof blijken zeer divers maar ook hier is autogebruik er één van. Zeker als het gaat om het kleinste en meest schadelijke  aller fijn stof-deeltjes: black carbon.  Deze deeltjes komen dieper in de longen terecht of zelfs rechtstreeks in de bloedbaan,  en zijn dus schadelijker.
• Voor zowel fijn stof als NO2 overschrijden we de Europese normen. Europa stelde ons – na 10 jaar palaveren –  officieel in gebreke wegens de overschrijding van de fijn stof-normen. Ondertussen is de  aanpak van NO2 eigenlijk dringender. Terwijl de tendens voor fijn stof positief is, blijft NO2  maar pieken en normen overschrijden.  En  het is duidelijk: dat kan alleen worden aangepakt door het wagenpark - en diesels in het bijzonder -  en het autogebruik aan te pakken.

Je vindt de volledige presentatie als bijlage hieronder. 

De Brusselse regering plant betere luchtkwaliteit

Jeroen Verhoeven (mobiliteitsmedewerker bij Bral) fileert voor ons het  Lucht-, Klimaat en Energieplan.  Dat is het plan dat de Brusselse regering maakt om op deze domeinen aan haar internationale verplichtingen te voldoen.

Wij onthouden:

• Het gaat vooral om een plan dat veel plannen gaat maken, zonder prioriteiten, zonder een timing. En bref, ceci n'est pas une strategie. Het is een opsomming van goede bedoelingen, zonder resultaatsverbintenis. Nochtans stelt de Europese richtlijn die de luchtkwaliteitsnormen vastlegt dat de regeringen verplicht zijn tot resultaatsverbintenissen, en niet tot alleen goede bedoelingen.
• Dat de bijhorende effectenstudie zelf bijzonder kritisch is: “Les modalités de mise en œuvre de plusieurs actions du plan air-climat-énergie ne sont pas toujours connues avec précision. Les objectifs de certaines actions sont parfois très larges et non chiffrés. Les budgets associés aux mesures ne sont pas connus. Ce qui complique l’évaluation des incidences environnementales ou budgétaires tout comme celle des effets pour les acteurs.”
• Actie 48 spreekt over : « définir un plan d’action pour la mise en œuvre d’une tarification à l’usage pour véhicules particuliers ». Zo’n tarificatie zou er in één slag voor zorgen dat we voldoen aan de belangrijkste Europse normen qua luchtvervuiling.  Maarrrr ... ook hier “définir un plan” is niet goed en vooral niet snel genoeg. We weten allemaal hoe lang zulke processen in het federale België duren.
• Vandaar dat wij voorstellen het advies van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) ter harte te nemen. Zijnde:  « L’OCDE préconise de commencer par instaurer des péages de congestion dans les grandes villes avant d’instaurer un dispositif national.”
• Lees alles hierover in onze prachtbrochure “Het kind van de rekening, zin en onzin van rekeningrijden als oplossing voor de Brusselse Mobiliteitsknoop.”
  •  
  • In de hoop dat het lucht, klimaat- en energieplan echt onze luchtkwaliteit zal verbeteren, werkt Bral momenteel aan een bezwaarschrift. Hou onze website in het oog of laat weten aan info@bral.brussels dat je op de hoogte wil gehouden worden.

Je vindt het volledige plan op de website van Leefmilieu Brussel.

Wat kunnen we als burger (nog) doen ?

Ugo Taddei is een jurist van ClientEarth en gaat voor ons dieper in op the right to clean air in Europe. Effe voorstellen: Client Earth is a non-profit environmental law organisation that uses law, science and policy to tackle key environmental challenges. 

Omdat de luchtkwaliteits-normen in de UK op vele punten werden overtreden en de luchtkwaliteitsplannen daar (te) weinig aan zouden veranderen, stapte Client Earth naar de rechter om betere nieuwe plannen te eisen. Met succes!

In de loop van het proces werden er door de verschillende gerechtshoven uitspraken gedaan of bevestigd die de Europese landen wijzen op hun enorme verantwoordelijkheid. Ze gaven de burgers dus het recht om hun regeringen daar op te wijzen.

The right on clean air samengevat door mister Taddei zelve:

• Right to breathe air that meets EU limit values
• Right to demand that the authorities prepare an air quality plan
• Plan must contain measures to achieve the limits in the shortest time possible
• The national court must review the content of the plan

Op vraag van de zaal wat ClientEarth kan betekenen voor Brussel kwam volgend duidelijk antwoord: ClientEarth kan Brusselse burgers helpen om van hun ‘klimaatzaak’ een succes te maken. Én ze hebben middelen om mee de gerechtskosten te betalen. De interesse uit de zaal bleek groot. Bral volgt dit verder op. 

Je vindt de volledige presentatie als bijlage.

Bezorgde Brusselaars hebben bij deze dus alvast een stok achter de deur voor in het geval het Lucht, Klimaat- en Energieplan een sof blijkt te worden en de Brusselse regering haar verantwoordelijk niet neemt. Maar eerst en vooral moeten we dus proberen er een echt goed plan van maken. Check onze brochure en dien een bezwaarschrift in!