Volksbuurten curieus over luchtkwaliteit

Vaststellingen na 11 ateliers rond luchtkwaliteit: 1) Niet alleen de begoede Brusselaar is bekommerd om vervuiling en gezondheid. (Wat had je gedacht?)  2) Vooral de dames zijn enthousiast; de heren sturen eerder hun kat. BRAL neemt je graag mee voor een ‘ExpAIR-wandeling’ door onze volksbuurten.

Maak kennis met Rolande. We ontmoeten haar aan de ingang van haar sociale woonblok aan Ernotte, in Elsene. Rolande is niet meer piepjong en ze is slecht ter been. Ze kan dus niet meewandelen maar ze weet dat we komen en wacht ons op voor een gesprek, wandelstok in de hand. Samen gaan we kijken of het een goed idee is om een meettoestel aan haar gevel te hangen om NO2 te meten, in het kader van CurieuzenAir.

“Waarom ik luchtvervuiling wil meten?” zegt Rolande. Haar antwoord is snel en spreekt boekdelen: “Omdat ik geraakt ben door ecologie.” Ze voegt er nog aan toe: “Ik heb ook veel ademhalingsproblemen.” Het woonblok van Rolande staat in het groen, naast de spoorweg. Veel vervuiling valt hier niet te verwachten maar ook dat willen we graag checken door te meten. Bovendien ligt haar appartement pal boven de ondergrondse garage van het blok. Misschien spuwen de schoorstenen van de garage toch meer stikstofdioxide uit dan je zou denken.

De wandeling gaat verder. Buurtwerkster Nazira, van het Project voor Sociale Cohesie (PCS) Akarova, neemt ons mee naar de Dries, een belangrijke as door de wijk. Hier meten zou nuttig zijn en dus vraagt Nazira het even in de bakkerij op de hoek. Nadine hoeft geen 2 keer na te denken. Ze wil graag een meettoestel plaatsen, want, zegt ze, “ik ben gek op mijn wijk”.

Van Peterbos tot Sint-Joost

Dit stramien herhaalt zich in de meest uiteenlopende buurten. In sociale woonwijk Peterbos in Anderlecht wacht opbouwwerkster Natalie ons op. In de striemende regen komen een 8-tal vrouwen én (deze keer dan toch) mannen ons vervoegen voor een gesprek en een wandeling rond het thema luchtkwaliteit. Het enthousiasme is opvallend. Deze mensen hebben al meegewerkt aan allerlei projecten voor hun buurt, met onder andere een moestuin. Ze trekken ook energiek op zoek naar appartementen of winkels in de buurt die goed gelegen zijn om er een meettoestel te hangen. Rachida, zelf kortademig, troont ons mee en spreekt op straat al haar buren aan om het project uit te leggen.

In Sint-Joost gaan we onder andere op stap met Maison Médicale Atlas en een hele groep van hun patiënten. Hier stapt de kleine maar energieke Yousra, samen met mij, een buurtwinkel binnen aan het Sint-Joostplein en weet de eigenaar te overtuigen om een toestel te hangen.

Een heel levendige groep wacht me op in het sociaal restaurant in de Manchesterstraat in Molenbeek. Ze zijn wel met 20 en ze willen alles weten over luchtvervuiling. En over wat je kan doen om de lucht zuiverder te maken. “We hebben meer voetgangersstraten nodig!” zegt iemand. Misschien nog het meest begaan met het leefmilieu is Zahra. Vanuit een Islamitisch-spirituele houding probeert ze mens en natuur in harmonie te brengen. Ze hoopt er een project rond op te zetten en wil alvast graag een meettoestel hangen aan haar woning.

Meer meettoestellen nodig

En zo gaat het verder door half Brussel. In Matonge wandelen we rond met het collectief Jouwaii. De Maisons Médicales Kattebroek en Norman Bethune nemen ons op sleeptouw in Sint-Agatha-Berchem en Molenbeek. Vzw Fabrik leidt ons rond in een ander deel van Sint-Joost en Wijkpartneriaat in Schaarbeek. We ontmoeten een groep rond LD3 en eentje rond PCS Radis-Maroles. Overal valt op dat de buurtwerkers erg gemotiveerd zijn maar vaak zijn de dames het nog meer. Telkens vragen we hoeveel vaste meettoestellen voor stikstof ze denken dat Brussel heeft. De schattingen lopen uiteen maar liggen aan de hoge kant: “2000?” vraagt iemand. Groot is vaak de verbazing als ze horen dat ons Gewest slechts over 11 vaste apparaten beschikt die NO2 kunnen meten. Nu wordt het duidelijker waarom een project als CurieuzenAir hoognodig is.

Met dank aan alle buurtwerkers en buurtbewoners die meegedaan hebben. We herdenken vooral Bouba, die tijdens de zomer, na de wandelingen, overleden is.

Piet Van Meerbeek