Brusselse burgerbewegingen vragen om woonerven in alle Brusselse wijken

De gezondheidscrisis duwt ons met de neus op de feiten: de ruimte voor voetgangers en fietsers is te schaars. De onredelijke verdeling van de openbare ruimte in het voordeel van gemotoriseerd verkeer is deze dagen zo helder geworden. Ondanks een vermindering van 85% van het verkeer, blijven de straten nog steeds voor het gemotoriseerd verkeer gereserveerd, in veel gevallen zo goed als exclusief. Dit terwijl de actieve weggebruikers zich langs elkaar moeten wringen, en zo vaak de nodige veilige afstand niet kunnen respecteren, zeker in de vele dichtbevolkte wijken van Brussel.

De sense of urgency - of sense of opportunity - is bij een steeds groter wordende groep politici doorgedrongen en dat kunnen wij maar toejuichen. Het is inderdaad nu dat de post-corona-mobiliteit voorbereid wordt. Het Good Move-Plan gaat het Brussels Gewest In een vijftigtal mazen opdelen waarin het verkeer fors gereduceerd moet worden. De huidige crisis maakt duidelijk dat er een acute nood is aan kwalitatieve openbare ruimte. Het werd zelfs aangehaald als een van de redenen van de recente rellen in Anderlecht.

Om die betere openbare ruimte te realiseren, stellen wij voor om van die mazen in heel Brussel een woonerf te maken, en dit tot minstens het einde van het jaar. Gebruik het kader van Good Move om de woonerven in te vullen: de mazen worden woonerven, op de assen geven we prioriteit aan fietsinfrastructuur en maken we rijbanen vrij om dit mogelijk te maken. In de woonerven wordt de weg dan een gedeelde publieke ruimte, die toelaat dat alle gebruikers op een veilige afstand van elkaar kunnen bewegen, op weg naar de winkel of het werk, of om even een frisse neus te halen in het naburige park. Brussel heeft nood aan ruimte voor al haar gebruikers, vandaag meer dan ooit. Tijdens deze gezondheidscrisis hebben we nood aan straten en pleinen waar iedereen vrij kan bewegen, met de nodige veiligheid en afstand, en met respect voor elkaar. Ieder die er gebruik van maakt doet immers een essentiële verplaatsing. Wenen ging ons hier in voor. Wat Wenen kan, moet Brussel zeker kunnen. In de Vijfhoek komt er een woonerf, en ook in Kuregem experimenteert de gemeente met een aantal straten. Dat moedigen we aan, maar waar is de grotere schaal? Sluit de woonerven niet op, maar verbind ze met het Good Move plan.

Woonerven kunnen we inzetten over heel Brussel om fijnmazige wandelroutes door de hele stad te creëren. Woonerven voorkomen dat we Brusselaars isoleren in afzonderlijke straten, pleintjes of parken. Voor wie thuis moeten blijven zonder tuin of terras, wordt het mogelijk om buiten te ontspannen zonder gedwongen te moeten bewegen over smalle voetpaden of door een massa mensen die allemaal dezelfde schaarse ruimte gaan opzoeken. Kinderen die nu geen plaats hebben, genieten van de mogelijkheid om veilig buiten te spelen.

Dit is niet alleen belangrijk voor nu. We stellen meteen voor om dit vol te houden minstens tot het einde van het jaar. Zelfs wanneer de lockdown light wordt opgeheven en een deel van het autoverkeer zal terugkeren, zullen Brusselaars nog steeds ruimte nodig hebben om dat blijvend veilig te doen. Woonerven en brede fietspaden beschermen onze gezondheid door de actieve weggebruikers niet opnieuw samen te duwen in een smalle ruimte. Ondertussen ontdekken vele Brusselaars immers het plezier van veilig en vrij te wandelen en te fietsen.

Tegelijk blijft de verkeerscirculatie behouden op een aantal strategische assen en het openbaar vervoer blijft gevrijwaard. Voor de uitrol en de specifieke invulling, kunnen we bouwen op de kennis uit Good Move, als gewestelijk kader waarop elke gemeente kan afstemmen. Woonerven zijn bovendien gekende instrumenten bij de gemeenten en de politie, ze vragen geen nieuwe regelgevende kaders. Voeg ‘knips’ toe en richt eenrichtingsstraten in om een veilige en vlotte doorstroming te realiseren en doorgaand verkeer in de woonerven te vermijden. Handhaving is uiteraard belangrijk, en als er meer ruimte is voor voetgangers kan de politie meer tijd steken in zorgdragen voor de woonerven en fietspaden.

Deze ervaring zal ons in elk geval leren hoe de wijken leefbaar kunnen worden. De Brusselse regering kondigde net aan dat op 1 januari 2021 de Ville 30 ingaat.  We kunnen dan herbekijken waar we nog terug willen naar 30 en waar permanente woonerven een goed idee zijn, in aansluiting op het Good Move plan.

Concreet stellen wij voor:

• Maak van de Brusselse wijken (‘de mazen’) woonerven waar
  • Auto’s beperken zich tot 20 km/uur
  • Voetgangers, fietsers, auto’s delen de weg
  • Kinderen mogen er spelen
  • Verkeer wordt niet verhinderd, maar vertraagd
  • Voer ‘knips’ en enkelrichting in om doorgaand verkeer door de mazen te vermijden
• Gebruik het kader van Good Move
  • Vul de mazen in als woonerven
  • Leg prioritair fietspaden aan langs de assen, maak rijbanen hiervoor vrij
• Tot het einde van 2020, als voorafname op de invoering van de Ville 30
  • Evalueer de woonerven in 2021. Behoud waar goed bevonden
  • Behoud de nieuw aangelegde fietspaden langs de grote assen
  • Zet in op car2bike overstapparkings aan de rand.

De organsaties:

• BRAL - Citizens Action Brussels
• Bruxsel’AIR
• Clean Air Brussels
• Critical Mass Brussels
• Fietsersbond
• GRACQ - Les Cyclistes Quotidiens
• Filter Café Filtré
• Heroes for Zero
• Imagine Brabant
• Les chercheurs d’air
• Picnic the streets
• Urban Foxes
• Welkom op de Kleine Ring
• EUCG

CONTACTPERSONEN:

Tim Cassiers (tim@bral.brussels - 0476 44 92 23)

Raf Pauly (raf@bral.brussels - 0487 31 94 20)

Wies Callens (wies@fietsersbond.be - 0478 54 64 52)

Florine Cuignet (florine.cuignet@gracq.org - 0499 40 61 39)