Stad Brussel’s circulatieplan: de analyse

De Stad Brussel kwam in maart naar buiten met haar circulatieplan voor de vijfhoek, de uitvoering van het gewestelijke mobiliteitsplan Good Move. Wat is het doel van de stad zelf? Ze wil “uw wijk toegankelijker, aangenamer en veiliger maken voor alle verplaatsingswijzen (te voet, met de fiets, met het openbaar vervoer of met de auto).” Dat kunnen we als BRAL enkel toejuichen. Dit was ook een van de negen aanbevelingen bij Het Andere Atelier.

Maar is het plan daar volgens ons in geslaagd? BRAL, EU Cycling Group, FietserbondGRACQ1000, Critical Mass Brussels, ARAU, johanna.be, GRACQ, Chercheurs d’Air, Walk.Brussels, Heroes for Zero, Fietsersbond, Clean Cities, Filter Café Filtré, Netwerk Duurzame Mobiliteit, Buurtcomité Alhambra nemen je mee in onze analyse. Hieronder lees je de korte versie. In de bijlage kan je de volledige analyse raadplegen.

De doelstellingen van een ‘leefwijk’

Laat ons eerst op een rijtje zetten wat voor ons de doelstellingen zouden moeten zijn van een leefwijk, zodat het duidelijk is waaraan we het plan toetsen:  

• Bij de inrichting van straten en pleinen consequent voetgangers en fietsers ondersteunen door hen meer en voldoende ruimte te geven en zich veilig te laten verplaatsen zodat deze vervoerswijzen binnen de leefwijk worden gestimuleerd

• Het verbeteren van verkeersveiligheid door het verminderen van de verkeersdrukte, het verlagen van de snelheden en het beter organiseren van problematische punten
• Het verhogen van de kwaliteit van de publieke ruimte waardoor de gewijzigde verkeerscirculatie ook de algemene woon- en verblijfskwaliteit verhoogt
• Het beperken van de ruimte-inname door het autoverkeer, zowel rijdende als geparkeerde wagens, zodat er ruimte vrijkomt voor voetgangers, fietsers, openbaar vervoer en andere stedelijke verblijfsactiviteiten
• Het verminderen van de autodruk in de wijken met als gevolg een verbetering van de luchtkwaliteit

Cruciale aspecten ontbreken

Het plan om van de vijfhoek een leefwijk te maken is een stap in de goede richting. Maar als we vergelijken met wat voor ons de belangrijkste doelstellingen zijn, ontbreken er cruciale aspecten. 

• Het STOP-principe, dat voorop staat in Good Move, wordt niet voldoende gehanteerd. Het plan vertrekt vanuit de autobestuurder en toont onvoldoende de voordelen voor andere weggebruikers en de levenskwaliteit. Voetgangers, fietsers en openbaar vervoer gebruikers worden niet voldoende ondersteund. Doordat het STOP-principe niet wordt gehanteerd worden ze langs mogelijke transitassen gestuurd waar de luchtkwaliteit nu al slecht is.   
• Een circulatieplan zou moeten zorgen voor minder ingenomen ruimte door gemotoriseerd verkeer. Voor de vijfhoek lijkt dit echter heel beperkt te zijn. Buiten enkele nieuwe voetgangerszones komt er weinig ruimte vrij. Zo blijven nieuwe eenrichtingsstraten vaak nog tweerichting voor bussen.
• De kwaliteit van de publieke ruimte wordt vooral aangepakt via enkele tijdelijke projecten. Daarnaast lijkt het circulatieplan an sich weinig veranderingen met zich mee te brengen voor de levenskwaliteit in de stad doordat er weinig extra ruimte vrijkomt.  
• Wat betreft de impact op verkeersveiligheid worden er verschillende ZACA’s (zone à concentration d’accidents/ ongevalgevoelige zones) aangepakt. Pas bij de invoering van het plan zal duidelijk worden of ze dan ook wel degelijk veilig zijn. Bij de veranderingen van de rijrichtingen moet er goed nagedacht worden hoe de veiligheid gegarandeerd kan worden.  
• Waar de vijfhoek de slechtste scores qua luchtkwaliteit telt, lijkt dit nog niet meteen opgelost met het circulatieplan. De mogelijke transitassen overlappen met de punten met de slechtste luchtkwaliteit waardoor er dus niet meteen verbetering op komst lijkt.

En nu dus afwachten tot 16 augustus (wanneer het plan wordt ingevoerd) ...

ARAU, BRAL, Buurtcomité Alhambra, Chercheurs d’Air, Clean Cities, Critical Mass Brussels, EU Cycling Group, Fietsersbond, FietserbondGRACQ1000, Filter Café Filtré, GRACQ, Heroes for Zero, johanna.be, Netwerk Duurzame Mobiliteit, Walk.Brussels