Brussel van onderuit, CitizenDev: Papa Victor, aanspreekpunt voor de kappers in Matonge

Papa Victor: aanspreekpunt voor de kappers in Matonge

Het verrassende project van Victor was een van de burgerinitiatieven die CitizenDev in 2019 ondersteunde. Socioprofessionele integratie, erkenning van de talenten van kappers uit Matonge, promotie van de Afrikaanse eigenheid: het zijn allemaal aspecten die deel uitmaken van het project ‘Dynamique Matonge’.

“Papa” Victor is 67 en kent Matonge en zijn inwoners door en door. Hij woonde eerst in Congo en was er leerkracht en schooldirecteur. Later kwam hij naar Brussel waar hij lange tijd gewerkt heeft rond maatschappelijke integratie met het OCMW van Brussel in Laken, een alfabetiseringscentrum en de FOD Justitie als begeleider van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen.  Hij wil zich op maatschappelijk vlak nog meer inzetten door zich aan meerdere organisaties te verbinden. Zo was hij op Europees niveau bijvoorbeeld lid van de raad van bestuur van meerdere Afrikaanse organisaties. Wanneer het project in 2017 van start gaat, staat Victor in de wijk dan ook bekend als aanspreekpunt en zelfs raadgever. Aangezien hij al jaren naar de kapper gaat in de wijk, kent hij de galerij van Matonge goed en is hij bevriend met de oudere kappers.

Omdat Victor zich inzet als sociale partner en hij de kappers zo goed kent, wordt hij door BRAL uitgenodigd voor de ‘Table des Connecteurs’ en de Metalabs van CitizenDev. Zo leert hij de problemen kennen die de kappers ervaren bij het uitoefenen van hun beroep in de galerij: de meeste kappers werken illegaal onder het statuut van een vzw, terwijl ze zich in een winkelgalerij bevinden. “De mensen maken zich niet druk om hun socioprofessionele integratie, ze werken in het zwart. Maar kappers hebben wel een beschermd beroep. Je moet er de kwalificaties voor hebben en een opleiding voltooid hebben.” De meeste onder hen zijn werkloos of aangesloten bij het OCMW. Hun activiteit wordt onterecht beschouwd als een activiteit in bijberoep. Daarom werken ze in de illegaliteit in plaats van hun carrière uit te bouwen. “Het is toch niet logisch dat iemand die hier al 32 jaar als kapper werkt, geen kapperstitel heeft?”

Daar treedt het project ‘Dynamic Matonge’ op de voorgrond. In 2017 vraagt de gemeente om zwartwerk aan te geven. Om de twee weken worden er controles uitgevoerd. In die periode begeleidt Victor de oude kappers die hij kent voor een halve dag naar een centrum voor de validering van vaardigheden: het EFP in Ukkel. Ze verschijnen daar voor een jury om de officiële titel van kapper te ontvangen. Victor beseft dat de jury echter geen aangepast referentiesysteem heeft om over de vaardigheden van de kappers te oordelen. Ze beschikken namelijk enkel over een catalogus voor Europees haar.

Victor krijgt daardoor het idee om een specifieke vaardighedencatalogus voor Brussel te ontwerpen met Afrikaans haar, zodat de kappers hun titel kunnen verkrijgen bij het centrum voor validering. Wanneer het referentiesysteem goedgekeurd zal worden door de Fédération Wallonie-Bruxelles, meent hij dat hij zijn laatste project voor de gemeenschap voltooid zal hebben. Afrokapsels zullen dan een keuzevak zijn dat de toekomstige kappers uit Matonge kunnen aanleren. Zo kunnen ze zich meteen laten erkennen.

Voor de anderen hoopt hij dat de gemeente verder zal blijven controleren om de validering van vaardigheden bij het centrum te promoten. “Maar daar is wat reclame voor nodig en dat vereist financiering. Gelukkig zijn er nog CitizenDev en het Wijkcontract.” Dankzij CitizenDev kon hij bovendien zijn methodes en kennis delen met de connectoren van de CLT. “Het is belangrijk om je frustraties over en ervaringen met vrijwilligerswerk te kunnen delen.” Maar ook je blijdschap! Dankzij het project en dankzij hem zijn er heel wat kappers die kunnen pronken met hun professionele erkenning.

Portret door Céline Mathijsen, Eléonore Offermans en Leeloo Saweryniuk, studenten van Université Saint-Louis-Bruxelles

Lees hier de volledige publicatie.