Het Andere Atelier – circulatieplannen in de stad

29/01/2024

Het Andere Atelier - circulatieplannen in de stad

Het Andere Atelier - BRAL, Filter Café Filtré, Heroes for Zero

In vele Brusselse gemeenten staan en stonden de circulatieplannen hoog op de politieke agenda. Ook de publieke opinie laat zich niet onberoerd. Voor- en tegenstanders staan soms lijnrecht tegen elkaar. Dat kan en moet in een democratie, maar bij momenten stellen we vast dat het gesprek onmogelijk wordt, dat foute informatie de bovenhand neemt. Om iedereen weer te betrekken bij de autoluwe wijken zijn, in een breed maatschappelijk debat, degelijke informatie en een focus op de voordelen die de plannen met zich meebrengen, nodig.

Met het Andere Atelier hebben we geprobeerd hier aan bij te dragen: we organiseerden in 2022 wandelingen, lezingen en een creatief ontwerpatelier over de circulatieplannen. Nu hebben we ook een publicatie uit, de neerslag van onze activiteiten. Wij zijn van mening dat autoluwe wijken Brussel veiliger, gezonder en aangenamer kunnen maken. We hopen met deze publicatie beleidsmakers en burgers te inspireren.

De wandelingen: boots on the ground

Participatie speelde in het Andere Atelier een sleutelrol. Burgers, collectieven, organisaties en experts deelden hun mening bij deze evenementen. Lokale gidsen van Heroes for Zero leidden ons doorheen Molenbeek, Schaarbeek, Sint-Agatha-Berchem en Vorst om te schetsen hoe het eraan toe gaat op gebied van verkeersveiligheid. We observeerden er de gevaarlijke situaties en we suggereerden concrete verbeteringen, inclusief ontwerpbeelden die tonen hoe het beter kan.

Waar gingen we naartoe?

In Molenbeek passeerden we langs het metrostation Belgica, de Jean Dubrucqlaan, de Maasstraat, het Bevrijderssquare, de Jubelfeestlaan, de Lakenveldstraat, het Sint-Remiplein, de Vanderstichelenstraat, de Picardstraat, de Suzan Danielbrug en de Havenlaan, Sainctelette en de Leopold II-laan en de Opzichterstraat.
In Schaarbeek gingen we langs het Liedtsplein, de Gallaitstraat, de Rubensstraat, de Vondelstraat, het Collignonplein, het Lehonplein, de Koninklijke Sinte-Mariastraat, de Louis Bertrandlaan en de Ambassadeur Van Vollenhovenlaan.
In Sint-Agatha-Berchem kwamen we terecht op de Parvis, het Schweitzerplein, het Boudewijnplein, de Strijdersstraat en de Openveldstraat, de Bloemkwekersstraat en de Groot-Bijgaardenstraat.
In Vorst passeerden we langs de Van Volxemlaan, de Bondgenotenstraat, de Kastanjestraat, de Stadionstraat, de Brusselsesteenweg, de ingang van het Dudenpark, de Guillaume Van Haelenlaan en de Wielemans-Ceuppenslaan.

De lezingen: sticky issues

We merkten dat een aantal vragen rond circulatieplannen steeds terugkeren: Brengen circulatieplannen meer verkeer naar de grote verkeersassen? Zijn circulatieplannen slecht voor de lokale handel? Hinderen autoluwe wijken personen met een beperking?

We lieten drie experts aan het woord voor een antwoord: econoom en stedenbouwkundige Frédéric Héran, ingenieur Mathieu Chassignet en beleidsadviseur Dorien Meulenijzer.

Daarna kwam er telkens een panel aan de beurt dat de Brusselse context goed kent:

Kristof De Mesmaker (Brusssel Mobiliteit), Rien Van de Wall (Vereniging Deltametropool) en Olivier Fourneau (Inter-Environnement Bruxelles)
Anton Van Assche (UNIZO), Fabrice Goffinet (hub.brussels) en Ela Callorda Fossati en Solène Sureau (ULB).
David Seffer (Kinumai), Mathias De Meyer (Brussel Mobiliteit) en Gideon Boie (architect-filosoof, BAVO).

Creatief ontwerpen: het Horizon Atelier

Het Horizon Atelier bracht het geheel aan informatie van de wandelingen en lezingen samen en ontwierp beelden. Deze visuele ontwerpen verzinnebeelden hoe het anders en beter kan op de probleemplekken van de wandelingen.

Een van de plekken die we visualiseerden was de Maritiemwijk met de Picardstraat in Molenbeek.

“De Picardstraat is vandaag een transitstraat. Wanneer de straat autoluw wordt gemaakt, kan er veel meer: van terrassen op de hoeken, centrale ontharding, een fiets-lus, hoogstammige bomen tot energie opwekken in de ondergrond. […] Door de capaciteit van parkings te optimaliseren van supermarkten en particuliere bedrijven en open te stellen aan buurtbewoners slaan we twee vliegen in één klap. Er komt publieke ruimte vrij en je parkeerplek is gekend. […] In de Maritiemwijk zijn er een aantal ‘zwarte punten’ waar veel (dodelijke) ongevallen gebeuren. We stellen een knip voor ter hoogte van de doorsteek van de trambedding en een aparte busbaan op de Jubelfeestlaan, daardoor ontstaan ook zes nieuwe parkeerplaatsen.”

Conclusies

We trokken uit ons traject drie conclusies:

Met ambitieuze beslissingen hoeven de grote assen niet onleefbaar te worden.
De handel kan floreren dankzij autoluwe wijken.
Ook voor mensen met beperkte mobiliteit kunnen de circulatieplannen een meerwaarde zijn als er met hen rekening gehouden wordt.