'Ik juich elke stijging van de brandstofprijzen toe'
Dit interview verscheen in het Nieuwsblad van zaterdag 13 september 2008 naar aanleiding van de Brusselse Week van Vervoering.
'Ik juich elke stijging van de brandstofprijzen toe'
Ben Bellekens over de Week van de Vervoering
BRUSSEL - In Brussel start dinsdag de 13de Week van de Vervoering, waarbij alle aandacht gaat naar de zwakke weggebruiker. Maar haalt dat jaarlijks initiatief eigenlijk iets uit? Een vraag voor Ben Bellekens van de vzw Brusselse Raad voor het Leefmilieu (Bral).
'Laat ons eerlijk wezen: met zo'n Week alleen zul je niet zoveel veranderen. Het sensibiliseert wel en laat mensen nadenken. En zo'n autoloze zondag op het einde laat mensen eens voelen hoe aangenaam het is wanneer ze exclusieve toegang hebben tot de publieke ruimte. Hoe fris de stad dan plots ruikt. En hoe stil die is zonder al die auto's. Maar de echte mentaliteitsverandering zal toch gebeuren via de portemonnee. Ik juich elke stijging van de brandstofprijzen toe. Ook parkeren mag fors duurder worden. En dat ze ook maar gauw de slimme kilometerheffing invoeren. Die dingen zullen meer impact hebben dan de Week van de Vervoering.'
Wat is er eigenlijk geworden van het plan van twee jaar geleden om een deel van de binnenstad autovrij te krijgen?
'Vraag dat aan schepen van Mobiliteit Christian Ceux. Hij is nu twee jaar aan de macht en ik wacht nog altijd op zijn groot mobiliteitsplan. Voor ons is een autovrije binnenstad geen fetisj. Wij pleiten eerder voor een verkeersluwe vijfhoek waarbij je bijvoorbeeld de centrale lanen doorknipt, zodat zij niet langer de autosnelweg dwars door het centrum van Brussel zijn.'
Er was toch een plan voor de heraanleg van de noord/zuid-as, met brede voetpaden en slechts een rijstrook per richting meer.
'Ook daarover zwijgt de politiek. Hier willen wij wel ver gaan. Brede voetpaden en de pleinen De Brouckère, het Beursplein en Anneessens opnieuw als plein inrichten. Dat zijn eigenlijk vrij simpele ingrepen. Maar op die manier wordt de binnenstad wel een aangename omgeving voor de winkelaars. Die troef zullen de handelaars hard nodig hebben wanneer straks aan de rand van het gewest nieuwe winkelcomplexen zullen oprijzen. Maar de handelaars schreeuwen nu moord en brand bij verlies van elke parkeerplaats. Er zal dus heel veel politieke moed nodig zijn om de autoluwe heraanleg van de noord/zuid-as erdoor te krijgen.'
Groen! en Ecolo zijn uit het nieuwe gemeentebestuur gebonjourd. Voelen jullie dat?
'Eigenlijk niet. Tijdens hun legislatuur hebben ze amper iets gedaan rond mobiliteit. Ja, helemaal op het einde hebben ze nog gauw het Cyclocity-project gelanceerd, waarbij je op verschillende plaatsen in Brussel-stad - niet het gewest - een fiets kan huren en terugzetten. Dat werd niet echt een succes. Toch geloven wij erin, mits aanpassingen: Cyclocity uitbreiden over het gewest en bijvoorbeeld het eerste half uur gratis maken.'
Jullie van Bral kunnen wel hard zijn voor de overheid, want die betaalt jullie toch?
'Ik geef toe: soms is het een moeilijke evenwichtsoefening en moet ik wat diplomatie aan de dag leggen. Maar uiteindelijk beseffen de politici wel dat wij nodig zijn om een draagvlak te genereren waarop zij hun plannen eerst kunnen lanceren en daarna uitvoeren.'
Bij de politici zie ik eigenlijk alleen maar minister van Verkeer Pascal Smet (SP.A) de tram en de fiets nemen.
'Ook Ecolo-minister Evelyne Huytebroeck zie je vaak op de fiets. Maar je hebt gelijk. Politici zouden veel meer het voorbeeld moeten geven. Toch wil ik hen niet volledig afbreken. Ik zie lokale besturen soms maatregelen nemen die tot een mentaliteitsverandering kunnen leiden. In Schaarbeek bijvoorbeeld zetten ze de politie op de fiets.'
Smet erkent dat een deel van het Brusselse probleem de allochtonen zijn. Zij vinden fietsen een uiting van armoede.
'Dat wordt inderdaad een werk van lange adem. Pro Vélo neemt al initiatieven voor allochtone vrouwen. Maar het grote werk moet op de scholen gebeuren. Daar moet men kinderen al heel vroeg bewustmaken van de mobiliteitsproblemen. Op onze scholen zitten veel allochtone kindjes, zij kunnen een mentaliteitswijziging in gang zetten. Ik er zie af en toe toch al op de fiets. Zij het wel vaak acrobatisch op één wiel.'
Brusselse politici gebruiken Lyon en Parijs als hun voorbeeldstad. Waaraan spiegelen jullie zich?
'Ook wij zijn nogal zot van Franse steden. Daar zie je een revival van de tram. De Fransen leveren grote inspanningen om aparte beddingen aan te leggen waardoor de trams ongestoord kunnen rijden. Op die manier wordt het openbaar vervoer ook veel betrouwbaarder. Bij ons blijft het als tram- en busgebruiker toch vaak gokken naar het uur van aankomst.'
'Ook Amsterdam is een voorbeeld. Daar hebben ze een eigengereid parkeerbeleid: hoe dieper je de stad in rijdt, hoe duurder parkeren wordt. Bij ons moet parkeren ook veel duurder worden. Pas dan zal ook de nachtbus van de MIVB een succes zijn. Nu weten de jongeren die tijdens het weekeinde uitgaan dat ze wel ergens een gratis plekje vinden als ze maar lang genoeg rondrijden. Desnoods doen ze aan wild parkeren.'
Voor info over de activiteiten van Bral tijdens de Week van de Vervoering: www.bralvzw.be en www.weekvandenvervoering.irisnet.be.
(c) Paul Demeyer