Persbericht: Brussel dicht & leefbaar? Kan de staatssecretaris haar eigen principes in praktijk brengen aub?

23/10/2007

Dichtheid moet een middel zijn om wijken leefbaarder te maken; het mag geen doel zijn op zich, vinden Inter-Environnement Bruxelles en Bral vzw.

Vandaag buigen deskundigen zich over de vraag welke dichtheid ideaal is voor een stad als Brussel op een groot colloquium. Een belangrijke discussie, vinden Inter-Environnement Bruxelles en Bral vzw. Maar de twee milieufederaties benadrukken dat streven naar een hogere dichtheid niet enkel een kwestie is van infrastructurele ingrepen of architecturale hoogstandjes voor de stad. Dichtheid is een voorwaarde voor een leefbare en duurzame stad. We kunnen de weerstand bij de bevolking voor nieuwe bouwprojecten alleen overwinnen als we van leefbaarheid een duidelijke doelstelling maken, zegt Maarten Dieryck van Bral vzw. Door eenzijdig te focussen op aantallen woningen en dus op dichtheid, vaak nog met het bijkomende delicate element van sociale huisvesting die veel vrees oproept bij mensen, afficheert de overheid telkens opnieuw de meest bedreigende elementen in haar project. Zo ontstaat er een snelle polarisering tussen een echt neen-kamp en de overheid. Op die manier wordt het moeilijk om de stad te verdichten of kwaliteitsprojecten te ontwikkelen.

Hoe kunnen we leefbaarheid en dichtheid met elkaar verzoenen?

Ten eerste maakt de schrik die overal heerst tegen bouwprojecten overleg noodzakelijk. Ten tweede vinden Bral en IEB het veel zinniger te vertrekken van de noden van een wijk. Welke behoeftes bestaan daar en wat kunnen we oplossen met nieuwe bebouwing? Welke publieke ruimte en gebouwen moeten er zijn om te voldoen aan de noden en wensen van nieuwe en bestaande bewoners? Waar moet er kleinhandel en horeca komen? Bussen of trams? Hoe kunnen we er voor zorgen dat onze wijken autoluw worden? Dat er geen wateroverlast ontstaat? Hoe kunnen we het sociaal contact binnen een nieuwe wijk maximaal stimuleren? Zo'n aanpak maakt van leefbaarheid het eerste doel. De dichtheid is daar een gevolg van want om al deze voorzieningen rendabel te maken, hebben de meeste wijken meer bewoners nodig. Brussel is helemaal niet zo dicht als we vaak denken. Alleen op die manier kunnen we van verdichting een voordeel maken voor de huidige bewoners.

De vos preekt de passie

Bral en IEB vinden het interessant te zien dat het "vademecum overheidsopdrachten" dat zopas verschenen is op initiatief van de staatssecretaris voor huisvesting en stedenbouw, vrij goed strookt met deze principes. We lezen bijvoorbeeld dat het belangrijk is stedenbouwkundige en andere studies uit te voeren en een programma van goede kwaliteit op te stellen voor je een aanbestedingsprocedure start. In haar voorwoord zegt de staatssecretaris zelf dat integratie van een project in zijn omgeving een grote uitdaging is. Verder zegt het vademecum dat betrokkenheid van bewoners het project verrijkt.

Heel mooi. Maar Bral en IEB wijzen er op dat de praktijk nog vaak anders is dan de mooie principes. Op 11 oktober werd de staatssecretaris in de commissie ruimtelijke ordening van het Brussels parlement geïnterpelleerd over Neerpede. We wisten al dat er geen richtschema komt voor dat gebied maar nu laat ze ook duidelijk blijken weinig interesse te hebben in het Bijzonder Bestemmingsplan 'Ketel' omdat de opmaak er van te lang duurt. De staatssecretaris zegt: "wij zijn niet verplicht om op dat BBP te wachten.

"Wij mogen om het even wanneer met de bouw van woningen op dat terrein starten" Daarom heb ik besloten om, voor sociale redenen, zelf vooruit te gaan indien alles te lang zou duren". "Het is helaas nog altijd business as usual, merkt Maarten Dieryck op. Rap werken en politiek scoren is belangrijker dan een kwaliteitsvolle ruimtelijke planning toe te passen. Later zullen we spijt krijgen van dat korte-termijn-denken.