Waar wachten jullie op, beste politici?

58 middenveldorganisaties roepen de politiek op om haast te maken met de federale regeringsvorming. Nieuwe verkiezingen zullen de kaarten niet beter leggen. Geef ons een regering die de leiding neemt.

Een ingekorte versie van deze open brief verscheen op woensdag 26 februari in De Standaard en ook in Knack

276 dagen na de verkiezingen is er nog steeds geen federale regering. En toch draait onze samenleving voort. Schijnbaar. Hebben we dan eigenlijk wel een federale regering nodig? Ons antwoord is duidelijk: ja. En liever vandaag dan morgen.

In het bedrijfsleven of in het middenveld, zou de vraag "of er wel nood is aan een leidinggevende", op hoongelach onthaald worden. Om veerkrachtig en toekomstgericht te handelen en om noodzakelijke keuzes te maken heeft elk bedrijf of organisatie nood aan visionair leiderschap. In de samenleving is dat niet anders.

De alledaagsheid en de waan van de dag razen verder, de kloven die voor ons liggen worden echter steeds dieper

De alledaagsheid en de waan van de dag razen verder, de kloven die voor ons liggen worden echter steeds dieper. De klimaatcrisis, globale ongelijkheid en het afbrokkelen van de democratie: we noemen er maar enkele. Deze nijpende uitdaging niet aanpakken op politiek niveau, zou getuigen van schuldig verzuim.

Ook minder ver van ons bed worden problemen tastbaarder. Lege brooddozen, schaamte, geen toegang tot zorg of een dak boven je hoofd: armoede is geen fraai beeld. Dit soort problemen vragen doortastend beleid. Een evenwichtig beleid waarin mens en planeet centraal staan, globaal én lokaal.

Gele hesjes en klimaatspijbelaars zijn objectieve bondgenoten. Sociale rechtvaardigheid gaat hand in hand met een gedegen klimaatbeleid. Een samenspel van economie, sociale rechtvaardigheid en zorg voor ons leefmilieu is geen utopie en minder veraf dan het lijkt. Sociale bewegingen nemen dit als kompas en ook de bedrijfswereld is aan boord: het Global Risk Report van het Wereld Economisch Forum in Davos erkent sociale ongelijkheid en klimaatcrisis als bedreigingen voor bedrijfsbelangen.

Dus ja, wij willen een federale regering. Omdat langer talmen geen optie is. Omdat we geloven in de democratie en het belang van een goede samenwerking tussen alle beleidsniveaus

Uit onderzoek blijkt dat er ook onder burgers meer consensus is dan je zou afleiden uit gepolariseerde debatten en het politieke steekspel uitgevochten in de media. 85% van de Belgen beschouwt de klimaatcrisis als een probleem dat dringend aangepakt moet worden, 72% van de Belgen is voorstander van een verlaging van belasting op arbeid en een verhoging van het belasten van inkomsten uit kapitaal, milieuvervuiling en de hoogste inkomens, 68% wil dat België vluchtelingen helpt. De bezorgdheden van de mensen zijn aan beide kanten van de taalgrens dezelfde.

Dus ja, wij willen een federale regering. Omdat langer talmen geen optie is. Omdat we geloven in de democratie en het belang van een goede samenwerking tussen alle beleidsniveaus. Omdat wij voluit willen gaan voor een samenleving waarin we op een volwassen manier discussiëren over fundamentele keuzes en over welke richting we met onze samenleving uit willen. We willen opnieuw de goesting verbeelden om onze democratie te laten werken. Want de grootste vijand van democratie is apathie en die wordt met de dag groter. In een gezonde democratie voedt een veelheid van stemmen het debat. Een gezonde democratie wordt niet enkel vormgegeven op verkiezingsdag. Maar dag in dag uit opnieuw, door burgers, journalisten, bedrijfsleiders en kunstenaars maar evenzeer door belangenverenigingen en bewegingen: het middenveld. Door mensen die durven in dialoog te gaan over waar we met onze samenleving naartoe willen. Die ondanks alle polarisering focussen op wat ons bindt.

In een gezonde democratie werkt ook de regering aan beleid dat verbindt, durft de regering moeilijke beslissingen nemen in het algemeen belang en communiceert hier bovendien transparant over. In een gezonde democratie, tonen regeringsleiders de rechtvaardigheid van hun beleid aan. Want als burgers weten dat de lusten en lasten billijk verdeeld zijn, is er een groot draagvlak. Wij kijken dan ook naar de politiek verantwoordelijken om hun cruciale rol hierin op te nemen, de politique politicienne te overstijgen en te gaan voor gefundeerd en toekomstgericht beleid.

Het is wel degelijk vijf voor twaalf. Het begrotingstekort liep op tot 12 miljard. We zijn nog steeds niet hersteld van de diepe duik in het rood in 2008 om de banken te redden

Wij verwachten níet dat er snel-snel een regering in elkaar gehaspeld wordt. Wij verwachten wél dat de urgentie een regeringsvorming voortstuwt. Want hoewel alles klaarblijkelijk voortdraait in onze samenleving, is het wel degelijk vijf voor twaalf. Het begrotingstekort liep op tot 12 miljard. We zijn nog steeds niet hersteld van de diepe duik in het rood in 2008 om de banken te redden.

De continue besparingslogica die nadien volgde zette vooral druk op sociale uitgaven. Ons sociale zekerheidssysteem wordt sindsdien expliciet in vraag gesteld, terwijl dit net één van dé redenen is dat er in België minder ongelijkheid is dan in andere landen wereldwijd.

De Belgische klimaatstrategie 2050 is beschamend.

En hoewel enkele Parlementsleden zich fors uitspraken tegen flagrante vormen van haatspraak, missen we leiders in ons land die het voortouw hierin nemen, rust brengen en consequent de grenzen van een respectvol debat afbakenen.

Het goede nieuws is: er is een kompas. Sinds 2015 wijzen de Sustainable Development Goals de richting naar wereldwijde duurzame ontwikkeling. Daadkracht is nodig om ze te realiseren. Europa zet met de European Green Deal de koers in van de verwezenlijking van het Akkoord van Parijs, het komt er nu op aan dit waar te maken. Met de Global Green New Deal rijkt UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development) voorstellen aan voor de financiering van duurzame ontwikkeling voor iedereen. De OESO wil tegen eind november 2020 een akkoord bereiken over maatregelen tegen belastingontwijking die wereldwijd maar liefst 100 miljard dollar aan belastinginkomsten kunnen opbrengen. Ook wij hebben een regering nodig die een beleid voert dat ons meeneemt in de richting die dit kompas aanwijst.

Wij verwachten niet dat er een antwoord komt op alle particuliere bekommernissen en verwachtingen. Wij verwachten wél dat er rond een aantal cruciale uitdagingen een coherent beleidsverhaal uitgetekend wordt. Over partijgrenzen heen. Een verhaal dat aantoont dat België, hoe klein ons land ook is, geen schrik heeft om het om het heft in handen te nemen en hierbij mens en planeet centraal stelt.

De goesting van ons is er om hiertoe bij te dragen, over de taalgrens heen. Het politieke landschap en de uitdagingen zijn complex, maar wij, Belgen, Vlamingen, Walen, Brusselaars en Duitstaligen samen, kunnen dit. Wij weten dit, omdat burgers, bedrijven, middenveldorganisaties hier elke dag mee aan de slag gaan, dag in dag uit.

Beste politici, wij zijn klaar, waar wachten jullie op om de handen in elkaar te slaan? Opnieuw verkiezingen zullen de kaarten niet makkelijker leggen

Beste politici, wij zijn klaar, waar wachten jullie op om de handen in elkaar te slaan? Opnieuw verkiezingen zullen de kaarten niet makkelijker leggen. Geef ons een regering die de lead neemt, waarmee wij in dialoog kunnen gaan, overeenstemming vinden en botsen. Want net dat is wat zo ongelooflijk krachtig is aan onze samenleving: hou de democratie levend, dat is de énige manier om veerkrachtig en innovatief uitdagingen het hoofd te bieden. Toon ons dat het kan. Hiervoor hebben we jullie gekozen.

Ondertekenaars

Els Hertogen (Directeur) - 11.11.11, Valerie Del re (Directeur) - Greenpeace,  Peter Wouters (Voorzitter) - Beweging.net, Yves Aerts (Directeur) - çavaria, Guido Helsen (Ondervoorzitter) en Bart De Ruysscher (Algemeen Directeur) - Christelijke Mutaliteit, Eva Brumagne (Directeur) - Femma, Paul Callewaert (Algemeen Secretaris) - Socialistische Mutualiteiten, Marc Leemans (Voorzitter) - ACV-CSC, Caroline Copers (Algemeen Secretaris) - Vlaams ABVV, Danny Jacobs (Directeur) - BBl, Charlotte Vandycke (Directeur) - Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Landry Mawungu (Directeur) - Minderhedenforum, David de Vaal (Algemeen Coördinator) - Netwerk tegen Armoede, Jos Geysels (Voorzitter & Minister van Staat) - Decceniumdoelen, Zanna  Vanrenterghem (Coördinator) - Climate Express, Kati Verstrepen (Voorzitter) - Liga voor Mensenrechten, Magda De Meyer (Voorzitter) - Nederlandstalige Vrouwenraad,  Eva Smets (Directeur) - Oxfam België, Lieve Herijgers (Directeur) - Broederlijk Delen, André Kiekens (Directeur) - We Social Movements, Jan Baeck (Voorzitter) - Verenigde Verenigingen, Anniek Gavriilakis (Directeur) - Bond Zonder Naam, Frans Schotte (Algemeen Voorzitter) - Gezinsbond, Vincent Volckaert (Algemeen Directeur) - Join for Water, Annuschka Vandewalle (Algemeen Secretaris) - FOS, Wim Deceuckeleire (Directeur) - Viva Salud, Alexandra Roumans (Algemeen Directeur) - Liberale Vrouwen, Ri De Ridder (Voorzitter) - Dokters Van De Wereld, Regine Debrabandere (Directeur) - Plan België, Anke Steenwegen (Bestuurder) - Youca, Dave Van Meel (Vicevoorzitter) - Klimaatcoalitie, An Teyssen (Directeur) - Artsen Zonder Vakantie, Ikrame Kastit (Cocoördinator) - Uit De Marge, Antoine Lebrun (CEO) - WWF, Didier Vanderslycke (Directeur) - Orbit vzw, Eva Vereecke (Directeur) - De Ambrassade, Ludo De Brabander (Woordvoerder) - Vrede vzw, Hendrik Delaruelle (Algemeen Directeur) - Vlaams Welzijnsverbond, Mark Desoete (Secretaris-Coördinator) - OKRA, Wim Verlinde (Algemeen Voorzitter) - KWB, Johan Tourné (Nationaal Secretaris) - Samana, Koen De Mesmaeker (Algemeen Directeur) - Internationaal Comité, Michel Vandendriessche (Gedelegeerd-Bestuurder) - Pasar, Martin De Loose (Directeur) - Neos VZW, Alexandra Smarandescu (Voorzitter) - Vlaamse Jeugdraad, Jan Wyckaert (Directeur) - Rikolto, Vanya Verschoore (Coördinator) - Arbeid en Milieu, Anuna De Wever (Co-organisatrice) - Youth for Climate, Jan Vannoppen (Directeur) - Velt, Tom Lootens (Voorzitter) - BRAL vzw, stadsbeweging voor Brussel, Hans Versteden (Coördinator) - Aardewerk, Barbara Janssens (Coördinator) - Netwerk Bewust Verbruiken, Dirk Masquillier (Voorzitter) - Samenlevingsopbouw, Margot Cloet (Gedelegeerd bestuurder) - Zorgnet-Icuro, Sophie Beyers (Nationaal verantwoordelijke) -  VFG vzw, Corry Maes (Nationaal verantwoordelijke) - S-PLUS vzw, Lilith Roggemans (Nationaal verantwoordelijke) - VIVA-SVV vzw, Waut Hespel (Nationaal verantwoordelijke) - JOETZ vzw, Ellen De Boeck (Directeur) - De Federatie