Persbericht: Gewestministers moeten snel werk maken van slimme kilometerheffing

07/02/2012

De vier milieuorganisaties Bond Beter Leefmilieu, Brusselse Raad voor het Leefmilieu, Inter-Environnement Wallonie en Inter-Environnement Bruxelles zijn tevreden dat Brusselse mobiliteitsminister Brigitte Grouwels (CD&V) het debat over de slimme kilometerheffing opnieuw opent, want het dossier zit al te lang in de schuif. Deze slimme heffing is noodzakelijk, niet in als melkkoe maar als instrument om de Belg te sturen naar de meest milieuvriendelijke verplaatsingen. Helaas moeten de Gewesten nog veel knopen ontwarren. Tijd om aan het werk te gaan.

Ballonwedstrijd?

Brussels mobiliteitsminister Brigitte Grouwels (CD&V) pleit voor een slimme kilometerheffing om de verdere uitbouw van het Brussels openbaar vervoer te financieren (lees Metro van maandag 6 februari 2012). Over zo’n heffing is al veel gepraat de laatste jaren maar bijzonder weinig beslist.

Het recente akkoord tussen de drie Gewesten (januari 2011) bepaalt alleen dat er een kilometerheffing komt voor vrachtwagens (vanaf 3,5 ton), een wegenvignet voor personenwagens (onder 3,5 ton) en een budgettaire compensatie voor Brussel voor inkomsten van buitenlandse voertuigen. De streefdatum voor de invoering hiervan is 2013. Daarnaast wil men in een gezamenlijk proefproject de kilometerheffing voor personenwagens testen in de zone van het Gewestelijk Expresnet.

“Het debat over deze heffing voor personenwagens lijkt bij momenten echter op een ballonwedstrijd waarin elke minister op een bepaald moment de zijne de lucht in stuurt. Verder gebeurt er weinig. Zelfs de heffing voor vrachtwagens en het pilootproject lijken in het slop te zitten”, zegt Piet Van Meerbeek, medewerker leefmilieu bij Bral.

De milieuorganisaties roepen de drie Gewesten op om nu knopen door te hakken zodat een slimme heffing voor personenwagens zo snel mogelijk van start kan gaan.

Melkkoe?

Een slimme kilometerheffing is voor de milieuorganisaties echter geen melkkoe. In de eerste plaats moet de heffing een mobiliteitsinstrument zijn. Het mechanisme moet dan ook zo ontworpen worden dat de Belg milieuvriendelijke keuzes maakt telkens hij of zij zich wil verplaatsen. Natuurlijk zal de belastingplichtige er toe neigen z’n gedrag te wijzigen en zo minder heffing te betalen maar dat is net de bedoeling. “We mogen niet vergeten dat de heffing ook indirect zal financieren door onze mobiliteit bij te sturen”, aldus de milieuorganisaties. “Via een slimme kilometerheffing krijgt een automobilist de externe kosten van minder milieuvriendelijke keuzes gepresenteerd terwijl vandaag de gemeenschap en de overheid voor die kosten opdraaien. Gevolg is dat de externe kosten zullen dalen. We denken aan besparingen op weginfrastructuur, op gezondheidskosten, congestiekosten, op kosten om erfgoed proper te houden en op Europese boetes voor luchtvervuiling. Bovendien kan de overheid efficiëntiewinsten en hogere ticketverkoop in het openbaar vervoer boeken dankzij een verstandige heffing op kilometers.”

Slimme heffing vraagt verstandige keuzes

Om de externe kosten van ecologisch weinig verantwoorde verplaatsingskeuzes door te rekenen, moeten volgens de milieubeweging een aantal duidelijke voorwaarden vervuld zijn:

- De maatregel moet niet alleen onderscheid maken tussen spits- en daluren maar ook tussen soorten wegen. Het is essentieel dat de heffing op alle wegen geldt, met een lager tarief naarmate je op grotere assen komt en een hoger tarief in woonwijken. Om korte ritten te ontraden, is een minimumtarief nuttig. Voor korte ritten is er immers altijd een alternatief.

- De heffing moet ook verschillen van voertuig tot voertuig. Diesels mogen daarbij niet bevoordeeld worden, zoals eerder gebeurde, op basis van de valse idee-fixe dat zij ecologischer zijn dan andere voertuigen.

- De tarieven moeten voldoende hoog zijn om het gedrag effectief te veranderen en de heffing mag niet aftrekbaar zijn in vennootschaps- en personenbelasting

De vier milieuorganisaties roepen het Vlaams, Waals en Brussels Gewest op zo snel mogelijk een beslissing te nemen over al deze aspecten en werk te maken van een snelle implementatie. Beslissingen zijn beter dan ballonnen. Op korte termijn kan het Brussels Gewest alvast een stadstol voorbereiden om later in de slimme heffing te integreren en zo enkele Europese boetes voor luchtvervuiling te vermijden.

Bijgevoegd vindt u een technische, meer gedetailleerde fiche over fiscaliteit, met daarin een fiche over de slimme kilometerheffing.

Contact: