Persbericht: Neo I – Mall of Europe: nu al achterhaald

05/03/2018

Woensdag 7 maart buigt de overlegcommissie zich over de attest-aanvraag voor NEO I. Op het programma: de grootste mall van België (72.000 m²!) en daarvoor een nieuwe afslag van de A12 recht door het park van Laken. Daarnaast voorzien ze ook 590 woningen, een rusthuis en recreatie allerhande. Maar het is dus vooral een megalomaan winkelcentrum dat het Interregionaal Platform voor Duurzame Economie en haar partners voor de borst stuit.

Het project is helemaal op z’n plaats naast het Atomium. Het getuigt namelijk van een mentaliteit uit de jaren 50: zet een groot shoppingcenter op een betonnen sokkel, steek er parkeerplaatsen onder en zorg voor op- en afritten van en naar de snelweg. De sokkelstructuur en het hoogteverschil doen dan weer denken aan dat andere modernistische ‘monstre sacré’: het Rijksadministratief Centrum. Maar dat lag dan wel aan een station. Hoe dan ook: al mag het er allemaal blits uitzien, het blijft oude (en zure) wijn in nieuwe zakken. Brussel mist met dit pseudo-modern project dus de kans om eens echt zijn tijd vooruit te zijn. Of om op z’n minst te passen in de uitdagingen van de 21ste-eeuw.

Het Interregionaal Platform voor een Duurzame Economie (UCM, Unizo, IEB, BBL, BRAL, ACV-CSC en Beweging.net Halle-Vilvoorde) verzetten zich samen met ARAU en Wijkcomité Triangle “Houba-Sobieski-Heysel”, het comité Marie-Christine en Toute Autre Chose Laeken met klem tegen NEO I. De levens- en luchtkwaliteit van de ruime buurt worden opgeofferd voor een financieel product waar niemand op zit te wachten[1].

Wij hopen dat de Brusselse overheden dan ook zo moedig zijn om te getuigen van voortschrijdend inzicht, voluit durven te kiezen voor haar bewoners en het project grondig te hertekenen. Het volstaat om het commerciële luik van het project terug te schroeven tot redelijke proporties – laat ons zeggen +/- 13.000 m² – om deze nachtmerrie te stoppen.

Een project van welk algemeen nut?

Brussel is dus bereid om aardig aan de levenskwaliteit te knabbelen van de Brusselaars én de Vlamingen. Erger: men zal zelfs publiek geld steken in de ontsluiting ervan. En waarvoor? Voor een megalomaan shoppingcenter, waar geen vraag naar is. Is dat het project waarmee deze stad zich internationaal op de kaart wil zetten?

De 72.000 m² extra winkelruimte bieden alvast geen oplossing voor de 140.000 m² leegstaande winkeloppervlakte in het Brussels Gewest. Ook jobs levert ze niet op. In het beste geval verplaatsen die zich gewoon.

Het is bovendien met dit winkelcentrum dat de Stad het aantal bezoekers op de Heizel van ongeveer 5 miljoen tot 15 miljoen mensen per jaar wil verhogen. Hoe zullen de omliggende, dichtbevolkte wijken Verregat en 'Houba Sobiesky Heizel', de combinatie van evenementen, beurzen én een shoppingcenter verwerken? Dit is tijdens Batibouw en nog zonder shoppingcenter, al een moeilijke opgave.

Wat betreft het nieuwe sportpark, dat is pas in een volgende fase voorzien. In afwachting daarvan weet niemand wat er zal worden van de verschillende sportclubs die plaats moeten maken voor NEO I en hun terreinen voor minstens vier jaar in een werf zien veranderen.

Bovendien is er ook geen sprake meer van scholen of een zwembad. Laat staan van een ecologische zwemvijver die ook het overtollige regenwater kan opvangen. Ook aan de nood voor betaalbare woningen wordt niet tegemoet gekomen. Er zijn slechts 90 ‘publieke’- waarschijnlijk niet eens sociale - woningen voorzien. (Deze moeten gebouwd worden als stedenbouwkundige last.)

Kortom, de ontwikkelaar beperkt zich tot wat rendabel is. En met 500 privéwoningen en een rusthuis – ook een populair investeringsproduct – is het project dat sowieso al.

We begrijpen dat dit de logica is van een privéontwikkelaar. Maar we mogen niet vergeten dat het gaat over de ontwikkeling van een groot publiek terrein (Gebied van Gewestelijk Belang), dat in handen is van de stad Brussel.

Dit project biedt geen meerwaarde voor de omwonenden, Brusselaars of de Vlamingen.

Een verstikkend project

Het project vraagt voor de mall of Europe 3200 ondergrondse parkeerplaatsen. Maar ook parking C (10.000 plaatsen) en de geplande overstapparking op de A12 (3000 plaatsen) zijn de facto parkings voor de mall of Europe.

Het project zal in de spits meer dan 4500 autoverplaatsingen per uur veroorzaken. Dit valt onmogelijk op te vangen op één van de meest congestiegevoelige plekken van het Gewest. En het valt ook onmogelijk te rijmen met de doelstelling van het Irisplan 2 om de autodruk met 20% te verlagen tegen 2020.

Zowat alle Brusselse adviesinstanties brachten omwille van die mobiliteitsimpact zeer kritische adviezen uit over de wijziging van het gewestelijk Bestemmingsplan die (o.a.) werd doorgevoerd om deze mall mogelijk te maken. De Raad van State vernietigde eind 2015 het eerste Bestemmingsplan, omdat er geen rechtszekere oplossing wordt geboden voor de te verwachten verkeersproblemen. Een rechtszaak tegen het nieuwe GBP is lopende.[2]

De enorme verkeersstroom die de shoppingmall zal veroorzaken, heeft een zeer negatieve impact op het leefmilieu. De nu al slechte luchtkwaliteit zal daardoor verder achteruitgaan. De Europese norm voor NO2 wordt nu al niet gehaald in deze regio, dat zal in de toekomst nog moeilijker worden. In plaats van naar een oplossing te zoeken, wordt dit milieu- en gezondheidsprobleem alleen maar groter gemaakt. De nieuwe 'hoge resolutiekaart NO2' van Irceline, toont duidelijk aan de jaarnorm voor NO2 overschreden wordt langs heel de Brusselse ring, langs de Antwerpselaan, de Meiseselaan, delen van de Heizel, ... Deze overschrijdingen zullen met de bijkomende verkeersstromen door de Mall of Europe nog veel groter worden.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft transport een aandeel van liefst 27% in de uitstoot van broeikasgassen. Dat aandeel zal verder toenemen. Nochtans heeft het Gewest zich met het ‘Convenant of Mayors’ geëngageerd om zijn broeikasgasemissies tegen 2025 met 30% te verlagen (in vergelijking met 1990). Indien het Gewest dit engagement serieus neemt, mag er geen stedenbouwkundig attest worden afgeleverd voor de Mall of Europe.

Over de impact op de luchtvervuiling lezen we dan weer:

“Deze nog niet bestaande weg (de verbindingsweg van de Ring naar de parking nvdr) zal het verkeer doen stijgen tot meer dan 1700 voertuigen per uur. De bijkomende luchtvervuiling bij de woonzones ten noorden (Magnolialaan) zal gevoelig stijgen en is niet te verwaarlozen.”

De effectenstudie vermeldt dan nog niet dat er aan de Magnolialaan ook 3 scholen een crèche staan. Ze zegt wel: “Het zou verkiesbaar zijn om te vermijden dat de belangrijkste toegangswegen tot het project via woonzones worden voorzien”. Daarmee neemt ze een aanloop naar het positief advies voor het scenario ‘verbinding met de A12 door het park’. Wat dus ook geen optie is.

3600 auto’s per uur door het park van Laken?

Het scenario A12 wordt door de effectenstudie naar voor geschoven als de beste optie voor de verkeersafwikkeling van het ‘gewone’ lichte vervoer. De eigenlijke attestaanvraag bevestigt deze optie door een toegang te voorzien onder de ‘esplanade’. De leveringen zouden dan weer gebeuren via de ‘verbindingsweg’ die via parking C in verbinding staat. Die weg kreeg ook om die reden een vergunning.

We kunnen kort zijn: 3600 auto’s per uur door het park van Laken op een zaterdag. Te gek voor woorden.

Een project dat het algemeen belang dient a.u.b.

Het volstaat om het commerciële luik van het project terug te schroeven tot redelijke proporties – laat ons zeggen +/- 13.000 m²– om deze nachtmerrie te stoppen. Want geen gigantische mall betekent: geen betonstructuur ‘op dal’ die de waterhuishouding in de war brengt, geen ondergrondse parking en geen op- en afritten door woonwijken of een park. Maar wel: bewoners en grond die kunnen ademen en handel die kan bloeien dankzij een aantrekkelijke en evenwichtige hertekening van het Heizelplateau. En het Koning Boudewijnstadion? Dat kan mogelijks gerenoveerd worden en zijn functie als nationaal stadion terug hernemen.

De vergadering van de Overlegcommissie vindt plaats op woensdag 07 maart 2018 in het Administratief Centrum van de Stad Brussel, Anspachlaan, 6 - 1000 Brussel om 9u.

Contactgegevens

UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel: Anton Van Assche, 0478/44 41 19

Bond Beter Leefmilieu (BBL): Erik Grietens, 0474/40 63 94

BRAL: Steyn Van Assche, 0498/13 25 86

Union des classes moyennes (UCM): Antoine Bertrand, 0494/25 44 78

Inter-Environnement Bruxelles (IEB): Claire Scohier, 0473/66 75 05

ACV-CSC Brussel: Benoît Dassy, 0498/51 89 15

Beweging.net Halle-Vilvoorde: Pieter-Jan Mattheus, Pieterjan.Mattheus[a]beweging.net

ARAU: Isabelle Pauthier, 02/219 33 45

Comité Triangle Houba-Sobieski-Heysel: Jean-Charles Verhaege, 0473/91 12 30

Tout Autre Chose Laeken: Werner Simon, 0484/11 51 92

Comité Marie-Christine-Reine-Stéphanie: Myriam Simon-Hendrick, 0486/60 65 69