Premetro+: het alternatief voor Metro 3

Dit alternatief geeft voorrang aan de gebruikers en is gebaseerd op de volgende principes:

• voldoende capaciteit en dus comfort;
• een betrouwbare en regelmatige dienst;
• een maximaal aantal rechtstreekse en geografisch gediversifieerde verbindingen.   

Deze principes zijn richtlijnen voor de ontwikkeling van het openbaar vervoer in Brussel, en Premetro+ kan hiervoor de basis vormen. 

De diensten naar het stadscentrum verbeteren door lange, rechtstreekse lijnen te (her)creëren

Voorstanders van Metro 3 hebben gelijk als ze zeggen dat het nodig is om de capaciteit van het openbaar vervoer in de Noord-Zuid-Alberttunnel (NZA, vaak ‘premetro’ genoemd) te vergroten. Maar ze hebben het mis als ze zeggen dat dit alleen kan worden bereikt door van de premetro een metro te maken, of te ‘metro-iseren’.

➤ zie bijlage: "Bezettingsgraad: is Metro 3 gerechtvaardigd?"

Het is heel goed mogelijk om de capaciteit van de premetro snel te verhogen door een derde tramlijn toe te voegen. In combinatie met een reorganisatie van lijnen 3, 4 en 7 zou een extra tram in de NZA-tunnel leiden tot een situatie die voor meer gebruikers gunstig is dan in het geval van ‘metro-isering’. Gebruikers zouden profiteren van drie tramlijnen die rechtstreeks verbonden zijn met het stadscentrum vanuit zowel het noorden als het zuiden.

Op korte termijn voorziet ons alternatief in de volgende maatregelen:

• Tram 55 verlengen van de stations Rogier naar Albert, waar het eindpunt dat voor Metro 3 wordt ontwikkeld zo onmiddellijk gebruikt kan worden.
• Tram 4 verlengen door ‘m te koppelen aan de toekomstige tram 10 naar Neder-Over-Heembeek (NOH), die in het najaar van 2024 klaar moet zijn.
• Een nieuwe lijn 3 creëren door tram 3 (deel Noordstation-Churchill) en tram 7 (oostelijke middenring) samen te voegen, om opnieuw een rechtstreekse verbinding tot stand te brengen tussen Elsene, Ukkel (Churchilllaan), het Zuidstation en het stadscentrum.

Tegelijkertijd willen we de regelmaat op de betrokken lijnen optimaliseren door middel van een speciaal dispatchingteam. Zij kunnen voorkomen wat nog steeds vaak voorkomt aan het Noordstation, namelijk dat een volle tram wegrijdt net voordat een lege tram zijn dienst begint. Ten slotte stellen we voor om op strategische plaatsen (in de buurt van het Noord- en het Zuidstation) twee trams stand-by te houden die, indien nodig, snel in dienst kunnen worden gesteld op vraag van het dispatchingteam¹.

Op middellange termijn stellen we voor om de lijnen door de NZA-tunnel te reorganiseren door trams 51 en 82 weer bovengronds te brengen bij Lemonnier. Dit zal de frequentie en regelmaat op het NZA-traject nog verhogen, omdat de oversteek bij Lemonnier vermeden wordt.

➤ zie bijlage: "De bediening van het centrum en de terminus aan Rogier."

De diensten naar Schaarbeek en Evere verbeteren door lijn 55 te verbeteren

Het is mogelijk om ook de exploitatie van tram 55 snel te verbeteren, zowel vanuit het standpunt van de gebruikers als van de uitbater. Dat is trouwens wat de regering aan de MIVB heeft gevraagd toen duidelijk was dat de verlenging tot Bordet niet voor 2034² zou worden gerealiseerd. Een van de opties die wordt overwogen, is om de lijn te exploiteren met T4000's (253 zitplaatsen) in plaats van T3000's (184 zitplaatsen).

Op korte termijn stelt Premetro+ voor om op de lijn T4000's te laten rijden, waardoor de capaciteit van tram 55 met bijna 40% zou toenemen. Zoals blijkt uit de elementen van de eerste vergunningsaanvraag voor Metro Noord (april 2022), zou deze capaciteitsverhoging ruimschoots voldoen aan de verwachte vraag. 

In tegenstelling tot wat de MIVB en Brussel Mobiliteit beweren, houdt deze oplossing helemaal geen “heropbouw van het merendeel van de haltes op de lijn” in. Volgens onze analyse is de helft van de haltes al toegankelijk voor T4000-toestellen, hoewel de situatie op sommige plaatsen bij de laatste paar deuren slechter is.

➤ zie bijlage: "Tram 55 verbeteren."

Tegelijkertijd stelt Premetro+ een reeks secundaire maatregelen voor om de doorstroming van trams en bussen te verbeteren op basis van een actieplan van de MIVB. Deze eenvoudige en beproefde maatregelen zouden de werking van de lijn aanzienlijk verbeteren: eenrichtingsverkeer behalve voor de trams, verkeerslichten met afstandsbediening, voorrang geven aan tram 55 op de belangrijke verkeersaders die de lijn gebruikt en bepaalde kruispunten herorganiseren.

Op middellange termijn wil Premetro+, naar het voorbeeld van een van de trajecten die door de MIVB en Brussel Mobiliteit zijn bestudeerd, een nieuwe lijn aanleggen op de Haachtsesteenweg, deels parallel met tram 55. In eerste instantie zouden bussen deze lijn kunnen exploiteren. In tweede instantie, als het aantal reizigers het toelaat, zouden trams de lijn kunnen exploiteren. 

Voetnoten

1. De MIVB heeft dit ooit gedaan, met een metro op een speciaal spoor tussen Merode en Schuman, en een tram op een ander spoor tussen het Zuidstation en Lemonnier.

2. L’Écho, « En attendant le métro 3, Bruxelles cherche des alternatives en surface », 22/11/23

Hieronder vind je de volledige publicatie met bijlagen in pdf-vorm terug.