Verkeer is geen water. Deel 2: het aanzuigeffect in verkeersmodellen

Al dat bijkomend asfalt en de lengte van de file neemt alleen maar toe? Hoe kan het dat regeringen noch deskundigen dat effect hebben zien aankomen? Het blijkt dat in het algemeen slechts een klein deel van het aanzuigeffect in de officiële studies over wegcapaciteit wordt berekend.

Transport & Mobility Leuven (TML) deelde ons mee welke soorten aanzuigeffect er zijn en hoe men dit meeneemt in computermodellen. Het moet gezegd dat dit uiteraard complexe materie is om te berekenen. Desalniettemin is wat TML ons wist te vertellen ontluisterend.

Verschillende vormen van aanzuigeffect en hoe ze meegenomen worden in computermodellen:

1. Andere routes: als het vlotter gaat op de snelweg, zullen sommigen hun route naar het werk verschuiven, weg van het onderliggend wegennetwerk. Dit is een belangrijke vorm van ‘aanzuigeffect’ die toch positief kan zijn: het kan bijvoorbeeld leiden tot minder sluipverkeer door dorpscentra, woonstraten en langs scholen.
2. Andere tijdstippen: als het vlotter gaat op de snelweg, dan moeten mensen niet meer zo vroeg opstaan, en kunnen ze later vertrekken naar hun werk.
3. Andere vervoersmodi: mensen die nu met de trein gaan, grijpen bijvoorbeeld terug naar de auto.
4. Andere bestemmingen: mensen die het bijvoorbeeld te druk vonden om in Brussel te gaan winkelen, zien dat nu ineens terug zitten. Ze doen dat in plaats van te gaan winkelen in de eigen stad.
5. Nieuwe verplaatsingen: mensen nemen bijvoorbeeld een job aan ver van huis of verhuizen verder weg van hun werk.

 Factor 1 wordt altijd meegenomen in verkeersmodellen. Factor 5 meestal niet.

Factoren 2 tot 4 kunnen met de nieuwe generatie verkeersmodellen meegenomen worden. Dit vraagt echter heel veel rekenwerk en het gebeurt nog altijd niet standaard. Vaak staat er ook niks over in de lastenboeken waarmee overheden studies bestellen. De meeste ambtenaren vertrouwen gewoon op het studiebureau. (1)

(1) Emailverkeer met Transport & Mobility Leuven, 26/06/2021