Artikels

Open brief aan de leden van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Gepubliceerd op woensdag 4 november, door Marco Schmitt, Maud Marsin

Bral steunt de oproep van een groep bewoners uit de wijk rond de Stalingradlaan om volgende petitie te ondertekenen.  De wijk tussen de Beurs en het Zuidstation maakt deel uit van wijkcontract Rouppe, dat ondertussen na 6 jaar werd goedgekeurd door de Stad en het Gewest. De buurt zou groener en enkele straten autoluwer worden.  Maar de bewoners vrezen dat er aan die basisprincipes – die Bral altijd mee heeft ondersteund – zal worden geraakt. Ze roepen de burgemeester op om samen met de nieuwe bestuursploeg zijn beloftes en afspraken na te komen.

Onderteken de petitie hier! // Signez la pétition ici! // Sign the petition

Alle informatie over het Wijkcontract Rouppe vind je hier, op de webstie van de Stad Brussel.   

****

Welke maatregelen worden er concreet geviseerd? 

1. De vergroening van de Rosa Luxemburg (door het verdwijnen van de parkeerplaatsen) 

2. Een ononderbroken Rosa Luxemburg wandel- en speelstraat (door het onderbreken van de dwarsstraten op de Stalingradlaan) 

3. Het voorplein aan het einde van de Stalingradlaan (de beste manier om de straat autoluwer te maken) 

Deze maatregelen vormen de hoekstenen van het wijkcontract! Zonder deze ingrepen verzandt het wijkcontract in een totale status quo! 

****

"Na 6 jaar is het duidelijk dat er een legitieme en democratische basis is voor het wijkcontract! Nu nog morrelen aan de plannen is niets meer of minder dan contractbreuk, ondemocratisch én een slag in het gezicht van iedereen die hier gedurende al die jaren energie heeft ingestoken!"

Je wil deelnemen aan een 'processus de décision', op eender welk vlak (wijk, werk, school, vereniging, ...), maar je wordt geconfronteerd met allerlei hindernissen?  De vzw Periferia heeft net een publicatie uit met handige tips en trics …(momenteel enkel in het Frans).

Wat?

Citizens Demand Clean Air

Goed en gezond kunnen ademen is voor vele burgers en BRAL-leden dé belangrijkste milieu-uitdaging in onze stad. Slechte luchtkwaliteit dwingt de politieke overheid op te treden door bijvoorbeeld de uitstoot te reglementeren. Maar evengoed moet het ons als burgers doen nadenken over onze gewoonten.Dit is geen kwestie van politiek of opiniëring. Los van de oorzaken -verkeer, verwarming, industrie of de R0- zou iedereen zich bewust moeten zijn van de impact op onze gezondheid van al deze toxische stoffen die we inademen: NO2 , kankerverwekkende micro-partikels, Ozon, SO2 , CO, zware metalen, …

In 2015 gingen Bral en Leefmilieu Brussel een samenwerking aan. ExpAIR - zo heet het project- heeft twee doelstellingen:

• We voeden de wetenschappelijke kennis over luchtverontreiniging  in het gewest. Wie wordt waar en op welke momenten aan hoeveel slechte lucht blootgesteld? Wat zijn de effecten daarvan op de gezondheid van ieder die in onze stad opgroeit, woont, werkt of gewoon op bezoek komt?
• We sensibiliseren burgers rond deze gezondheidsproblematiek. We bouwen expAIRtise op en dit zet ons aan tot actie. We vragen dat er keuzes worden gemaakt op het vlak van mobiliteit, gezondheid, regelgeving,... om ons recht op een propere lucht te garanderen

Wie? 

ExpAIRs uit het hele stadscentrum!

• 2015: een groep vrijwilligers voert twee maal metingen uit in de straten van het centrum en in de voetgangerszone
• Juni 2016: Een groep van werknemers uit de Europese wijk start met metingen tijdens hun woon-werk verplaatsingen om de toestand in de wijk tussen Schuman en Wet te evalueren. In de wintermaanden volgen er nog nieuwe metingen. In samenwerking met European Union’s Cyclists Group
• September 2016: Onze zogenaamde “chouchou”-groep gaat van start. Bewoners afkomstig uit verschillende wijken en gemeenschappen in Brussel-centrum meten hun blootstelling aan slechte lucht. In samenwerking met Buurtwinkel, Entraide des Marolles, Brussels Ouderen Platform, PCS rempart des Moines, Camelia Emancipatiehuis, Convivence
• September 2016: Een groep van fietsers en activisten start met metingen, ook met een focus op de vijfhoek. Maar niet enkel fietsers kunnen slecht ademen: iedereen die wil leren en actie wil ondernemen is welkom! In samenwerking met Gracq, Fietsersbond, en leden van Cycloperativa en Bral

Hoe? 

Burgeractie verzoenen met wetenschap

Het AIR labo van Leefmilieu Brussel wil de dagelijkse blootstelling van Brusselaars aan Black Carbon (BC) meten. BC is een erg betrouwbare indicator, ook voor andere vormen van luchtvervuiling.  Het labo stelt Aethalometers ter beschikking van expAIR-burgers. Met deze toestellen meten we de hoeveelheid BC deeltjes in de lucht die we inademen op weg van huis naar werk. Maar we meten ook wanneer we de kinderen naar school, in ons eigen huis, op onze een dagelijks wandeling, enzovoort. Zo komen we te weten waar we het meest worden blootgesteld aan toxische stoffen. De rol van Bral in dit project is het organiseren, vormen en animeren van de expAIRS.

Leefmilieu Brussel (LB) giet deze gegevens in wetenschappelijke rapporten over de ruimtelijke spreiding van de luchtverontreiniging. Zo maakt LB jaarlijks een kaart van de vijfhoek, ons actiegebied. Op termijn zullen deze analyses een goed beeld opleveren wie het meeste wordt blootgesteld en voor wie dit de meest ernstige gezondheidsrisico’s inhoudt. VDeze resultaten moeten dan leiden tot aanbevelingen voor het Gewest om de noodzakelijke maatregelen te nemen. Deze rapporten kunnen hier ingekeken worden.

Leefmilieu Brussel wil ruime bekendheid geven aan deze kennis om de bewustwording bij de burgers te vergroten, maar ook om de genomen maatregelen en hun impact te evalueren. Dit project draagt bij aan de het verspreiden van kennis omtrent deze bedreiging voor de gezondheid. Goed geïnformeerde ExpAIRs praten met anderen over hun ervaringen en laten van zich horen in het openbare debat. Op die manier worden ze luchtkwaliteit-ambassadeurs voor Brussel.

Bral ondersteunt deze praktijk op twee manieren:

• De animatie van de groepen moedigt de ExpAIRs aan om een oordeel te vormen, een standpunt in te nemen en dit te mediatiseren. Weschrijven de bevoegde instanties aan om hun leefomgeving te verbeteren in het voordeel van hun gezondheid.
• Door samen te leren en deze uitdaging aan te gaan, omkaderen we een proces dat leidt naar een burger-lobby. De hinder waaraan we worden blootgesteld kan misschien gemilderd of zelfs weggenomen worden, dan nog heeft zij oorzaken die wij willen bestrijden. We willen komen met voorstellen om zaken te veranderen, zowel politiek als gedraging

En verder?

Zie zeker de tijdslijn hieronder! Tussen juni en december zullen de drie groepen hun blootstelling aan Black Carbon meten.  Hun werkzaamheden kunnen gevolgd worden op onderstaande link. Deze bijeenkomsten zijn niet altijd openbaar, maar er volgen zeker uitnodigingen voor events waarop dit werk zal uitgedragen worden. (volg zeker de Bral Agenda en Bralnews newsletter).

En ik?

Als je wil deelnemen, kan je aansluiten bij een van de bestaande initiatieven. Er zijn al meerdere partners en burgerinitiatieven die werken rond luchtkwaliteit. Je kent er ongetwijfeld enkele van? Neem met één van hen contact op als je wilt deelnemen: 

• CleanAIRBrussels - bxlAIRpropre- SchoneLUCHTbxl 
• EUCG - European Union Cyclists group
• Groupe cyclistes et activistes met GRACQ & Fietsersbond

Binnenkort start ook de werkgroep Lucht van het "plateforme enviro" (verenigingen, experts, gezondheidssector)

Nog vragen? Contacteer ons:

• Liévin Chemin | lievin@bral.brussels | 02 217 56 33
• Tim Cassiers | tim@bral.brussels | 02 217 56 33

Op woensdag 21 september stapten vijf Brusselaars -leden van de Britse NGO Client Earth- naar de rechter met een klacht tegen het Brussels Gewest voor het niet respecteren van de directive 2008/50/CE “Clean Air for Europe”. Deze richtlijn bevestigde acht jaar geleden ons recht om schone lucht in te ademen. Drie maanden geleden stelden deze burgers de Brusselse regering in gebreke, omdat die het naliet tegenover herhaalde inbreuken een sterk en becijferd engagement om de bindende Europese normen te bereiken, te zetten.

Bral, Citizens Demand Clean Air

De aanklagers zijn lid van het collectief CleanAirBXL, een partner van Bral. Dit collectief kreeg in het verleden onze steun om burgers te verzamelen in de strijd tegen de luchtvervuiling in onze stad.

Bral juicht de moed van deze burgers toe en erkent de legitimiteit van de klacht. Hun eis betreft de snelle opheffing van de inbreuken, die onvoldoende beantwoord worden door het Brusselse Plan Lucht-Klimaat-Energie met haar enige effectieve maatregel “Low Emission Zone”. De burgers van bxlAIRpropre/cleanAIRbrussels/schoneLUCHTbxl willen de Brusselse overheid dwingen om een luchtkwaliteitsplan te ontwikkelen volgens de normen en uit te voeren. Dit plan moet gedetailleerde maatregelen omvatten, een duidelijke en bindende planning alsook een rigoureuze impactanalyse.

Boosdoener is vooral NO2. Deze irriterende stof is gevaarlijk voor de luchtwegen en wordt voornamelijk uitgestoten door diesel wagens. Wanneer kunnen we eindelijk schone lucht inademen, zoals de Europese regelgeving dat voorschrijft, maar vooral zoals onze gezondheid dat noodzaakt?

Contact BRAL: 

Liévin Chemin: lievin@bral.brussels

Tim Cassiers: tim@bral.brussels

Begin december 2016 vond de Overlegcomissie plaats over het lastenboek van de effectenstudie voor het stedenbouwkundig- en milieuattest van NEO. De bedoeling is om de effecten van een shoppingcentrum van meer dan 70.000 m² in kaart te brengen. Het dossier heeft echter geen enkele wettelijke basis. De wijziging van het Gewestelijk Bestemmingsplan, met als enige bedoeling het shoppingcentrum mogelijk te maken op het Heizelplateau, is immers nog niet goedgekeurd. Brussel Stad en Gewest lijken dus de zaak te willen forceren, tegen de adviezen en belangen van de ondernemers en bewoners. Het Interregionaal Platform voor Duurzame Economische Ontwikkeling, dat de economische-, sociale- en milieuorganisaties verenigt, herhaalt zijn verzet tegen dit schadelijk project.

Al in 2012 heeft de Gewestelijke OntwikkelingsCommissie (GOC) zich verzet tegen een megalomaan shoppingcentrum op de Heizel. Ondermeer omdat het schade zou toebrengen aan de bestaande handel en ook omdat het geen enkele meerwaarde biedt voor een verhoging van de internationale aantrekkelijkheid van Brussel. In een nieuw advies over de voorgestelde wijziging van het Gewestelijk Bestemmingsplan, houdt de GOC zijn standpunt aan. Ze zegt aan de Brusselse overheid dat er "eerst en vooral een duidelijke en allesomvattende visie moet komen voor de ontwikkeling van de commerciële activiteit in het Brussels Gewest.” Bij gebrek hieraan zal "een handelsproject van deze omvang, moeilijk worden geïntegreerd".

Het Interregionaal Platform voor Duurzame Economische Ontwikkeling is verontrust over de ‘forcing’ die de Stad en het Gewest doorvoeren. Ze lijken geen rekening te willen houden met de socio-economische noden van de bewoners en ondernemers. 

Ondanks deze negatieve adviezen dient de promotor toch een voorstel voor effectenstudie in voor een shoppingcentrum van 72.000 m². Het lijkt er dus op dat de Brusselse overheid de adviezen van het maatschappelijk middenveld, de GOC, naast zich neerlegt.

Het Interregionaal Platform voor Duurzame Economische Ontwikkeling is verontrust over de ‘forcing’ die de Stad en het Gewest doorvoeren. Ze lijken geen rekening te willen houden met de socio-economische noden van de bewoners en ondernemers. Bovendien lijkt de markt verzadigd, het recent geopende Dockx staat al te koop. Hieruit blijkt eveneens dat het bouwen van commerciële ruimtes vooral gestuurd wordt door vastgoedspeculatie en niet door de behoeften van de markt.

Nog niet te laat!

Ook het argument van de tewerkstelling is vals. De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven toont ook aan dat deze shoppingcentra geen tewerkstelling creëren, maar enkel verplaatsen. Bovendien verzwakken ze zo de stedelijke centra en de bestaande handelskernen. Voor wat de mobiliteit betreft, gaat dit project lijnrecht in tegen de doelstelling van het Gewest om het gebruik van de auto te verminderen met 20 % tegen 2020. Dit project voorziet 6.700 verplaatsingen per uur op een gewone zaterdag (65.700 wagens per dag), zonder andere evenementen.

Het wordt tijd dat de Stad en het Gewest een evenwichtig project ontwikkelen voor het Heizelplateau. 

Het is niet te laat! We zitten in de fase van de effectenstudie. Het is tijd dat de Stad en het Gewest een evenwichtig project ontwikkelen voor het Heizelplateau. Er zijn daarvoor sterke uitgangspunten want de site ontvangt nu al 5 miljoen bezoekers per jaar. Binnen het huidig Gewestelijk Bestemmingsplan kan er ook de ‘gebruikelijke aanvulling’ van shopping toegevoegd worden (tot bijna 13.000 m²), meer dan voldoende om de verdere internationale ontwikkeling mogelijk te maken, zonder schade te creëren aan het bestaande handelsapparaat en nog meer mobiliteitsproblemen te veroorzaken.
 

Meer weten? Contacteer:

UCM : Antoine BERTRAND, 0494/254478
UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel : Anton Van Assche 0478/444119
IEB: Claire Scohier, 0473/667505
BBL: Erik Grietens, 0474/406394
BRAL: Hilde Geens, 0472/834574
ACV-CSC Brussel: Benoît Dassy, 0498/518915
Beweging.net Halle-Vilvoorde: Pieter-Jan Mattheus Pieterjan.Mattheus@beweging.net

Hoe zal de Brusselse Vijfhoek evolueren? Hoe wíllen we dat het stadscentrum er binnen er binnen enkele jaren uitziet? Welke krachten spelen er in het debat? Hoe kunnen we op een constructieve en positieve manier een bijdrage leveren aan dit debat? Vijf fictieve personages nemen het woord over hun Brusselse wijk. Fictief? ... wat ze zeggen is gebaseerd op reële input, want de auteurs zijn ook op straat gegaan om tot deze teksten te komen. Deze verhalen maken deel uit van een traject dat PLAN B-XL heet. Allez zeg, quelle histoire! 

Dit jaar start BRAL een nieuw co-creatie project: Looper. Dit Europees project zal tegelijkertijd in Verona, Manchester en Brussel lopen. Voor Brussel zal het project in Schaarbeek plaatsvinden, in de Helmet-wijk, waar BRAL en de VUB samen met alle stakeholders zullen werken aan mogelijke mobiliteitsoplossingen.

Op 8 januari start het project officieel met een lanceringsdrink. Dit is de gelegenheid om een eerste groep geïnteresseerden te ontmoeten en eerste ideeën te verzamelen. Alle info is terug te vinden op de pagina van het evenement: https://bral.brussels/nl/kalender-item/lanceringsdrink-looper-project-helmet-samen-denken-aan-mobiliteitsoplossingen-voor-de

Looper in het kort

Looper is een participatief project en heeft als doelstelling te werken aan mobiliteitsoverlast in de Helmet-wijk. Naast het participatief proces gaat het project ook op zoek naar oplossingen voor deze mobiliteitsoverlast en zal het deze uittesten.

Dankzij dit living lab wordt het concept van de “learning loops” uitgeprobeerd : 

“A learning loop is a new way of decision-making, which brings together citizens, stakeholders and policy-makers to learn how to address urban challenges in a participatory co-creation platform.”

De tweede doelstelling is het aanmoedigen en vergemakkelijken van de uitwisseling van ervaringen en een wederzijds leerproces tussen burgers en openbare instellingen.

Het project telt 3 stappen: identificatie van een probleem, co-design van een oplossing en uiteindelijk uitwerken van een concrete maatregel (zie afbeelding bovenaan). 

Wat is er zo speciaal aan looper?

Het co-creatief werk zal zowel online, via een platform, als offline via workshops plaatsvinden.

De verschillende stakeholders van de wijk doen mee aan alle stappen van het project en werken samen aan de toekomstige stappen. Op deze manier is iedereen volledig betrokken. Ze zijn aanwezig vanaf het begin en tot en met het einde en doen mee aan het uitwerken van het wijkproject. Ze zijn betrokken bij het verzamelen van gegevens en het testen van een maatregel, die ze zelf hebben gekozen.

De drie stappen worden herhaald tijdens een tweede cyclus. Dankzij deze methodologie kan het hele concept een tweede keer worden uitgetest, lerende uit de fouten van de eerste cyclus.

Meer weten?

Contacteer Florence: florence@bral.brussels of 02 217 56 33

Dit project ontvangt steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest – Innoviris, Ministero dell’Istruzione dell'Università e della Ricerca (MIUR) (Italy), the Economic and Social Research Council (UK) en de Europese Unie.

Ervan overtuigd dat de luchtkwaliteit in jouw gemeente beter moet? En dat de gemeenteraadsverkiezingen het goede moment zijn om dit te eisen? Surf dan naar 11 Million Voices, het nieuwe platform van Greenpeace. Daar kan je een petitie steunen of starten om gezondere lucht te vragen aan de lijsttrekkers in jouw gemeente.

Hoeft het nog gezegd dat het niet goed is gesteld met de luchtkwaliteit in ons land? Zowat overal, stad en platteland, zorgen uitlaatgassen voor ongezonde lucht. Deze vervuiling heeft een impact op onze gezondheid en zeker op die van onze kinderen. Zij zijn extra kwetsbaar voor de impact van al dat fijn stof, roet en stikstofdioxide.

Iedereen heeft recht op gezonde lucht en jij kan het verschil maken in jouw eigen gemeente. Op 14 oktober van dit jaar zijn het gemeenteraadsverkiezingen die het beleid in jouw gemeente voor de komende 6 jaar zullen bepalen.

Kom ook in actie!

Hoe? Surf naar www.11m.be, zoek naar een petitie in jouw gemeente en teken ze. Of start een petitie in je gemeente en verzamel zoveel mogelijk handtekeningen. Laten we samen van gezondere lucht een gemeentelijke prioriteit maken in de komende jaren!

De voorbije twee jaren leerden BRAL, Cosmopolis en vele burgergroepen te meten hoe vervuild de lucht is die we met zijn allen dagelijks inademen. We leerden ook om het thema op de politieke agenda te zetten en zo schone lucht te eisen voor alle Brusselaars. In dit meertalige handboek stellen de onderzoekers en praktijkwerkers van het Aircasting Brussels-project dit staaltje citizen science voor. We laten ook ervaringsdeskundigen van niet-milieugerelateerde projecten aan het woord. Samen denken we luidop na over de methodologie van citizen science, over de impact ervan als tool voor burgereducatie en politieke mobilisatie.

Doorheen de open uitwisseling tussen academici, burgers en administraties, botsten we vaak op een technisch-wetenschappelijke barrière. Deze vormt een hinderpaal voor de democratische governance van de stad. Maar we zien ook dat we deze barrière kunnen doorbreken. Door beroep te doen op de intelligentie van alle betrokken spelers, te bouwen op wederzijdse nieuwsgierigheid en te komen tot collectieve kennis,  kunnen we samen werken aan een betere stad.

We hopen dat dit handboek jou inspiratie biedt. Cosmopolis en BRAL moedigen je aan om samen onderzoek te doen naar de stedelijke complexiteit. Laat je hierbij vooral leiden door jouw passie en nieuwsgierigheid. De stad verdient dat.

• Benieuwd naar de publicatie? Je kan het op den bureau (Zaterdagplein 13, 1000 Brussel) komen halen. Of na het sturen van een mailtje naar info@bral.brussels mag je het spoedig in je brievenbus verwachten. 
• Akkoord met onze visie? Word dan steunend lid van BRAL. Je ontvangt dan deze publicatie, Citizen science. En ook de volgende publicaties van dit jaar sturen we je toe.
• Heb je interesse in een vorming over burgerwetenschap en hoe het jouw werking of organisatie vooruit kan helpen? BRAL komt graag spreken bij jouw organisatie! Contacteer ons voor een transversale vorming op maat van volwassenen via info@bral.brussels.
• In juni 2019 organiseren we ook een algemene workshop over burgerwetenschap met Cosmopolis VUB op een centrale locatie in Brussel. Hou de website van BRAL, www.bral.brussels, in de gaten voor meer informatie!

Liévin Chemin, Nicola Da Schio, Tim Cassiers

BRAL, stadsbeweging voor Brussel en Cosmopolis, centrum voor stadsonderzoek - VUB

Met de steun van INNOVIRIS

... En niemand lijkt het te beseffen.

“We moeten woningen bouwen om in te spelen om de demografische groei!”

Dit horen we als een mantra bij bouwpromotoren en bij administraties die de bouwprojecten verdedigen die de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond schieten.

Officiële cijfers

Maar wat is er van aan? Is er echt zo’n gigantische demografische groei te verwachten in Brussel?

Het lijkt erop dat de officiële cijfers - gepubliceerd in het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling (GPDO) uit 2018, dat het Gewest nog steeds gebruikt - niet meer up-to-date zijn. Het Federaal Planbureau heeft zijn prognoses aangepast: van een verwachte jaarlijkse groei van 10.000 mensen zou het zijn gedaald tot .... 3.600 mensen per jaar. Onze bron is het rapport van het Federaal Planbureau "Demografische Perspectieven 2018-2070" van januari 2019, blz. 12.

De oorzaak? Een afname van de netto internationale migratie. Deze neerwaartse trend wordt dus bevestigd sinds 2013, net na de eerste berichten over een mogelijke "demografische boom" in Brussel, die de woningbouw een impuls heeft gegeven als een belangrijk aandachtspunt in het GPDO.

In de tussentijd vordert de bouw goed

Het centrum van Brussel zit zo vol als een ei en er is een verschroeiend gebrek aan parken. Langs het kanaal bij Molenbeek, een dichtbevolkte wijk in Brussel, zijn er echter bijna 2000 woningen gepland of in aanbouw. Terwijl nog eens duizenden woningen zijn gepland in de grote stedelijke gebieden (de "PAD's", kent u ze al?).

Vandaag krijgen iets minder dan 4000 wooneenheden elk jaar een bouwvergunning verleend. Maar als het gewest slechts 3600 nieuwkomers moet huisvesten op jaarlijkse basis, is dat dan niet een beetje veel?

Past op elk potje een dekseltje?

Tot slot richten deze woningen zich op een welvarend doelpubliek, terwijl de prognoses spreken van een veel minder welvarende cohorte. Een derde van de Brusselaars leeft van een inkomen onder de armoederisicodrempel en de helft van hen voldoet aan de voorwaarden voor toegang tot sociale huisvesting.

Dus wie zal er in deze nieuwe huizen wonen?

Marie Couteaux

Hoe belangrijk is stadsgroen in Brussel voor jou? Welke groene ruimten bezoek je? Wat doe je in deze groene ruimten?

VUB, ULB & Innoviris zijn op zoek naar deelnemers voor een online onderzoek naar het gebruik van groene ruimten in Brussel. Met dit onderzoek hopen ze inzicht te krijgen in de rol van groene ruimten in het leven van de Brusselaars, hoe inwoners van Brussel parken en kleinere groene ruimten in de stad gebruiken, hoe ze groen in de stad beoordelen, en welke kenmerken van groene ruimten belangrijk zijn.

Klik op onderstaande link om de enquête in te vullen:
https://www.co-nature.org/onderzoek