Artikels

Thema

“Door tweedehands kleding te kopen, verleng je de levenscyclus van het textielproduct. Maar daar stopt het meestal. Circulaire economie gaat verder. Wij weten vanaf de productie bij wijze van spreken waar elke vezel zich bevindt in de cyclus.”

Aan het woord is Anna Balez van de kleding-deelwinkel Tale Me, een van de 5 initiatieven die zichzelf voorstelden op een gespreksavond in het Kaaitheater. Samen gaven zij een idee van hoe circulaire economie in onze stad er uit ziet. “Brussel is de eerste stad met een plan voor circulaire economie”, vertelt Catherine Vanderstichelen van Leefmilieu Brussel. Wat houdt zo’n plan in? En hoe kan dit soort kleine initiatieven doorgroeien tot onze volledige economie circulair is? Een impressie van een gespreksavond in het Kaaitheater, georganiseerd door het Masereelfonds in kader van het Transitiefestival 2016, in goede banen geleid door Piet Van Meerbeek van Bral.

“Bij Tale Me (www.taleme.be) huur je zwangerschaps- of borstvoedingskleren of kleren voor je baby” vertelt Anna. Een afgewerkt kledingstuk ligt bij de gebruikers. Als het kapot is komt het terug bij ons, wij upcyclen het kledingstuk of recycleren de vezels, waar dan nieuwe kledingstukken mee kunnen gemaakt worden. Tweedehands is dus een goed begin, maar nog niet verregaand genoeg.”

OpenStrucures is een gestart als een onderzoeksproject waarbij iedereen producten of onderdelen van producten kan ontwerpen en creëren binnen een modulair systeem, op basis van een beperkt aantal volstrekt compatibele onderdelen. Alle afgewerkte producten zijn open source en dus is het bouwplan voor iedereen toegankelijk.
De OS Work/Shop in Elsene is een eerste stap in de realisatie van een fysieke ruimte waarin alle OpenStructures onderdelen en objecten voorradig zijn en die ook de mogelijkheid biedt om nieuwe onderdelen te creëren en te ontwikkelen die binnen het systeem passen. – www.openstructures.net

Via Puur Plezier kan je speelgoed huren. Als je kinderen uitgespeeld zijn, vraag je een nieuwe box aan en je oude box geef je terug.  Speelgoed dient immers om mee te spelen en niet om in de kast of op zolder stof te vergaren. Daarnaast hecht Puur Plezier ook belang aan het duurzaam karakter van het speelgoed zelf: lange levensduur, makkelijk om te reinigen en makkelijk vervangbare onderdelen. Tenslotte krijgen beginnende ontwerpers hier een kans om producten op de markt te brengen. – www.puurplezier.be

Eatmosphere wil mensen bewust maken van voedselverspilling en massaconsumptie ombuigen naar duurzaam consumptiegedrag. Via verschillende projecten, waaronder ‘donate a plate’ en ‘createring’, worden voedseloverschotten gedistribueerd naar zij die het nodig hebben. Daarnaast is Eatmosphere ook bezig met sensibilisering door het organiseren van verschillende events. - www.eatmosphere.be

PermaFungi produceert paddenstoelen op Thurn & Taxis in Brussel, op basis van koffiedik, een ideaal substraat voor de oesterzwammenkweek. Deze techniek maakt het mogelijk om een afvalstof volledig weg te werken.  Het vervoer gebeurt per fiets!  www.permafungi.be

Deze 5 initiatieven krijgen steun van het Brussels Gewest in het kader van het plan voor circulaire economie. Voorlopig werkt de overheid nog niet aan de vraag; eerst het aanbod is de redenering. Er is wel aandacht voor openbare aanbestedingen, maar het is niet zo dat de Brusselse overheid zomaar aanbestedingen kan toekennen. Daar is een omvangrijke regelgeving aan verbonden. “We zetten dus vooral in op het sensibiliseren van diegene die een openbare aanbesteding uitschrijven: zij moeten het belang van een duurzaam of circulair product benadrukken in hun lastenboek” zegt Catherine Vanderstichelen.

Lokale initiatieven, lokale jobs

Het Brussels Gewest steunt de circulaire productie via een projectoproep: 80 initiatieven zullen ondersteuning krijgen.  Deze oproep heeft niet alleen aandacht voor grondstoffen en materialen maar ook voor energie, waterverbruik… En, heel belangrijk in onze duale stad, tewerkstelling. De circulaire ondernemingen doen veel meer voor lokale jobcreatie dan de grote concerns, benadrukt Stijn Broucke van PuurPlezier. “Wij kunnen het nazicht van onze speelgoedboxen moeilijk uitbesteden naar China.” Tale Me zorgt dan weer voor jobs in de verkoop, productie, retouche, recyclage, logistiek… en dat zijn allemaal lokale jobs, uitgezonderd van sommige delen van de productie die voor een groot stuk in Portugal gebeurt. Permafungi wil ook de productie decentraliseren, en op verschillende plaatsen lokale productiekernen opstarten, die dan telkens lokale jobs met zich meebrengen.

Tale Me zorgt dan weer voor jobs in de verkoop, productie, retouche, recyclage, logistiek… en dat zijn allemaal lokale jobs, uitgezonderd van sommige delen van de productie die voor een groot stuk in Portugal gebeurt. 

Verschillende van de ondernemers hameren bovendien op een ander sociaal aspect: hun deelmodel maakt duurdere ontwerpen betaalbaar voor Brusselaars met minder koopkracht.

De quantumsprong

Maar hoe kunnen we deze embryonale vorm van economie laten doorstoten tot iets veel groters? “In ons economisch model is het moeilijk concurreren voor een aantal kleine initiatieven”, zegt Thomas Lomé van Open Structures. “Wij hebben moeite om op te boksen tegen Ikea. De consument voelt nog geen noodzaak. Waarom zou je je er mee bezighouden om elk vijsje te recupereren, als je voor 20€ een nieuwe stoel kan kopen? In Zuid-Amerika is er meer nood aan een oplossing zoals Open Structures.” In die zin vormt een geglobaliseerde vrijhandel een obstakel voor circulaire economie. Of toch het soort vrijhandel waarin transport en energie heel weinig kosten. Zolang vrijhandelsakkoorden geen maatregelen bevatten om de uitdagingen inzake klimaat, afval en lokale tewerkstelling mee te lijf te gaan, helpen ze ons weinig verder.

Maar hoe kunnen we deze embryonale vorm van economie laten doorstoten tot iets veel groters? “In ons economisch model is het moeilijk concurreren voor een aantal kleine initiatieven”, zegt Thomas Lomé van Open Structures.

Het circulaire brengt ook een grotere logistieke stroom met zich mee: producten moeten immers ook terugkeren. “De impact van deze logistieke stroom is een uitdaging waar het Gewest op werkt” voegt Catherine toe.

Ook de financiering van circulaire initiatieven is een probleem want banken houden nog geen rekening met ‘social return on investment’. Het delen en het open-source-principe promoten, zoals deze pioniers ook doen, is op zich ook niet winstgevend. Misschien is dit ook een taak voor de overheid?

Wat met de overlevingseconomie?

Aan het publiek van deze avond te zien, zijn voornamelijk hooggeschoolden geïnteresseerd in circulaire economie. Ook Leefmilieu Brussel lijkt vooral in te zetten op dit segment van de samenleving, met een duidelijk marktgericht model. Maar Brussel kent ook een overlevingseconomie waar delen en repareren evengoed centraal staat en die voor meer kwetsbare mensen een belangrijke houvast vormt.

Check le Grenier des Casseuses de Crise, Collectactif, Corvia, Make It op www.selfcity.brussels

Bral roept het Gewest op om in de toekomst meer aandacht te besteden aan deze realiteit. Leefmilieu Brussel kan hun initiatieven ook in de picture te zetten en steunen, hen uitnodigen voor conferenties… Ook al staat het los van de vrije markt, toch is het economie en het is belangrijk dat we dat beseffen.

 

Comment voit-on l’avenir du pentagone ?  A quoi voulons-nous que ressemble le centre-ville d’ici quelques années ? Quelles forces entrent en présence? Comment contribuer positivement à ce débat? Cinq personnages fictifs racontent ce qu’ils vivent, chacun-e dans leur quartier.  Fictifs ? …ce qu’ils disent est pourtant basé sur du réel, car les auteurs ont couru les rues et fait plein de rencontres pour incarner ce récit. Un trajet assez élaboré d'histoires, tout en contrastes : c’est PLAN B-XL. Allez dis, quelle histoire !

 

 

PERSBERICHT van BRAL, Fietsersbond en GRACQ

Havenlaan: deur wagenwijd open naar stadsautostrade

Het advies van de overlegcommissie van de Stad Brussel over het ontwerpproject voor de Havenlaan verontrust stadsbeweging BRAL en fietsorganisaties Fietsersbond en GRACQ. De Havenlaan dreigt nog meer dan nu een stadsautostrade te worden. Opnieuw dreigen de fietsers, voetgangers en het openbaar vervoer in te boeten ten voordele van Koning Auto.

In haar advies van 21 december[1] keurt de Overlegcommissie (OC) de nieuwe plannen van Brussel Mobiliteit voor de Havenlaan goed. Maar tegelijk legt ze een hele rits voorwaarden op die de hele geest van het plan eigenlijk teniet doen. Zo moet de toestand van 2x2 rijstroken voor gemotoriseerd verkeer behouden blijven, plus er komen nog extra stroken om links of rechts af te slaan. Een busbaan kan (enkel) op termijn bestudeerd worden. Parkeren moet maximaal mogelijk blijven. En ja, voor die massale gemotoriseerde ruimte mogen zelfs bestaande fietspaden sneuvelen.

Voor BRAL, Fietsersbond en GRACQ is het onaanvaardbaar dat hier opnieuw een achterhaalde visie van autostad de maat van de dingen is. Roel de Cleen van de Fietsersbond stelt dan ook: ‘‘Deze fietspaden schrappen maakt de site van Tour & Taxis voor de fietser onbereikbaar. Dit is een onbegrijpelijke achteruitgang ten opzichte van de huidige situatie”. Niet de auto heeft meer plaats nodig, wel de andere verplaatsingsmiddelen.”

Welke uitdagingen?

Het hele advies ademt auto-bereikbaarheid uit. Nochtans is (was?) het hele doel van dit plan net om de inrichting van de Havenlaan aan te passen aan haar statuut als ‘interwijken’-weg, om dus de verbinding tussen de omliggende wijken te verbeteren. Zo lezen we in het plan dat verblijfskwaliteit en oversteekbaarheid voorop moeten staan en dat er ruimte moet vrijkomen voor de zachte weggebruiker en het openbaar vervoer. Dus maximaal 4 rijstroken, inclusief busbanen en voorsorteerstroken, extra bomen, brede stoepen en fietspaden langs beide kanten en géén parkeerstroken..

Des te opmerkelijker is dat de overlegcommissie deze uitgangspunten overneemt. In haar afwegingen bevestigt ze de nood voor een beter openbaar vervoer, en voor adequate fiets- en voetgangers-infrastructuur. Om dan het hele plan te amenderen met één zinnetje: “Considérant que les enjeux de mobilité du quartier et de ses abords tendent à conclure que le gabarit proposé dans la demande n’est pas optimal”. Hierdoor komt ze tot een inconsequent advies dat net het tegenovergestelde doet: ruimte wegnemen bij zachte weggebruikers en OV te schrijven.

We moeten ons dus de vraag stellen welke mobiliteitsuitdagingen (”enjeux mobilité”) er bedoeld worden? Voor BRAL, Fietsersbond en GRACQ is het duidelijk: niet de belangen van de wijken (“le quartier et ses abords”) staan hier voorop, maar wel de bovenlokale belangen en meer specifiek die van Koning Auto. “Dit advies dreigt het transitverkeer aan te zwengelen en maakt van de Havenlaan een nieuwe stadsautostrade,” verduidelijkt Tim Cassiers van BRAL

Meer info?

Contact BRAL: Tim Cassiers - 02 217 56 33  |  0476 449 223
Contact Fietsersbond: Roel De Cleen -  0486 306 604
Contact GRACQ: Florine Cuignet - 02 502 61 30

[1] het volledige advies van de Overlegcommissie (vanaf p.7)

Onder het motto ‘DOEL, nucleair: NEE! Hernieuwbaar: JA!’ organiseerden we samen met tal van organisaties in maart 2016 een betoging in Antwerpen, maar helaas, de kernreactoren van Doel zijn nog niet gesloten. Daarom zijn we vastberaden om er ook dit jaar weer een lap op te geven. Op zaterdag 11 maart 2017 komen we opnieuw op straat in Antwerpen tegen kernenergie, vóór hernieuwbare energie en een sociaal rechtvaardige transitie. Schrijf deze datum alvast in jullie agenda, want wij rekenen weer op jullie organisatie om mee te ijveren voor een positieve toekomst!

Bekijk het filmpje van de actie van maart 2016. 

Marc Alexander, woordvoerder 11 maart-beweging
0474/87 89 98

Het openbaar onderzoek voor het stadion op parking C is die naam niet waardig. Het Brussels systeem van openbare onderzoeken is absoluut niet volmaakt, maar Vlaanderen kan op dat gebied nog best wat leren van Brussel.

Ghelamco Invest heeft een milieuvergunning en een stedenbouwkundige vergunning nodig voor het Eurostadion op Parking C in Grimbergen. Voor beide loopt nu een openbaar onderzoek. Wanneer je hier als Brusselaar, dus als inwoner van Brussel, wilt deelnemen, komt er toch behoorlijk wat frustratie en onbegrip naar boven.

Dit is een openbaar onderzoek waarbij misschien wel de letter van de wet is gevolgd, maar niks meer dan dat. Dit heeft niks te maken met mensen betrekken bij planning en besluitvorming. 

De twee vergunningen worden afzonderlijk behandeld en hebben verschillende deadlines. Voor de milieuvergunning kan je de documenten digitaal vinden en moet het bezwaar op 14 januari ingediend zijn. Voor de stedenbouwkundige vergunning wordt het dossier als een staatsgeheim bewaakt. Geen digitaal dossier, alleen een papieren versie waarvan je geen kopies mag nemen, alleen in te kijken op de gemeente nadat je je identiteitskaart hebt afgegeven en terwijl nauwlettend wordt toegekeken of je niet stiekem foto’s neemt.

Het openbaar onderzoek is net voor kerstmis gestart. Anders dan in Brussel telt in Vlaanderen blijkbaar de volledige kerstvakantie als een volwaardige inzagetermijn. In Brussel ben je verplicht om toch minstens een deel van het openbaar onderzoek buiten de vakanties te laten plaatsvinden. 

Dit is een openbaar onderzoek waarbij misschien wel de letter van de wet is gevolgd, maar niks meer dan dat. Dit heeft niks te maken met mensen betrekken bij planning en besluitvorming. Op Bruzz verscheen deze week een artikelenreeks over openbaarheid van bestuur. Zeker met de openbaarheid van regeringsagenda's en -beslissingen is het in Brussel erg gesteld, maar op vlak van inspraak bij stedenbouwkundige aanvragen - jep, die rode affiches partout - staat Brussel dan toch weer een stuk voor op Vlaanderen.

Hilde Geens, stafmedewerker stedenbouw

Hoe zie jij Brussel evolueren? Heb jij een antwoord op deze vraag, dan is het nú het moment om dat te geven. De Brusselse regering stelt vandaag haar plan voor de toekomst van Brussel voor. En ze roept iedereen op om zijn of haar mening te geven. Stadsbeweging BRAL wil hier graag samen aan werken.*

 

Het GPDO (Gewestelijk Plan voor Duurzame ontwikkeling) is, in theorie, de moeder aller plannen. Het plan zet de krijtlijnen uit voor de toekomst van onze stad, tot 2020 en zelfs tot 2040. Het GPDO is vandaag in openbaar onderzoek. Met andere woorden: héél veel plannen, kaarten, teksten en ideeën zijn vandaag publiek te consulteren, en dat tot 13 maart. Wij, jullie, Brusselaars en niet-Brusselaars, kunnen er hun mening over kwijt en doorgeven aan de Brusselse regering.

BRALcafé: “Hoe zie jij Brussel evolueren?”

Bij BRAL zijn we het plan kritisch aan het lezen, maar we zijn natuurlijk ook benieuwd naar wat jullie ervan vinden. Wat maakt jouw enthousiast in de plannen? Wat zie je niet zitten? Ontbreekt er iets belangrijks? Tijdens een publiek BRALcafé op 21/2 brengen we jullie en onze bevindingen samen. We gaan dus de standpunten van BRAL toelichten en we luisteren naar jullie opmerkingen of twijfels. Hierna kunnen we echt bezwaarschrift opstellen om het plan bij te sturen of om het plan te steunen waar we dat nodig vinden.

Ook Maarten Lenaerts van perspective.brussels zal op ons BRALcafé aanwezig zijn. Maarten kent het plan van binnen en van buiten omdat hij eraan heeft meegewerkt. Hij antwoord met plezier op onze vragen maar stelt het plan zelf niet voor.  Daarvoor moet je op één van de 5 burgerfora zijn die het Gewest zelf organiseert.

BRALCAFÉ:

Waar?

De Markten

Wanneer?

21/2 om 19u30

Taal/langue?

Vu le sujet et le délai, cette soirée se déroulera plutôt en néerlandais.

Bien sûr des questions/remarques en français sont possibles.

Wat?

 

De kritische lezing van stadsbeweging BRAL van het GPDO

Jouw opmerkingen, suggesties en vragen

Discussie

Attend via Facebook?

Facebook-event: Bralcafé: hoe zie jij Brussel evolueren? 

 

5 burgerfora: GEWEST GEEFT ZELF OOK toelichting bij het plan op 5 locaties in Brussel

Opdat iedereen zou weten waarover het eigenlijk gaat, organiseert het Brussels Gewest een ‘roadshow’ om het plan toe te lichten en vragen te beantwoorden. Wil je dus meer weten over de moeder der alle Brusselse plannen? Je kunt dus ook je licht gaan opsteken op een van de 5 burgerfora (19u30 – 21u30):

 

Indien je geen tijd hebt om naar één van officiële fora te gaan of alvast heel nieuwsgierig bent geworden naar de inhoud van het GPDO twijfel niet om Steyn Van Assche van BRAL te contacteren. Maar surf wel eerst een naar www.gpdo.brussels. Maar kom dus liefst eerst naar ons BRALcafé op 21 februari.

Op de website van perspective.brussels vind je nog meer praktische en achtergrondinfo.

Contact bij BRAL:

Steyn Van Assche - steyn@bral.brussels

 

De gewestelijke minister van mobiliteit en de Stad Brussel maakten deze week bekend dat de Poincarélaan, de middenberm tussen de Ninoofse Poort en Lemonnier (Zuidstation), een officiële parkeerplaats wordt voor een 1000-tal wagens. Zo wordt één van de weinige grote publieke ruimtes op de kleine ring waarschijnlijk voorgoed een openluchtparking. 

De stad én het gewest lieten de languitgestrekte middenberm decennia verloederen. Die nalatigheid bracht niet enkel het aftandse en afgeleefde karakter van de zone met zich mee. Het zorgde er ook voor dat het illegaal wild parkeren er volledig uit de hand kon lopen tot het punt waarop maar liefst 1000 wagens de hele publieke ruimte konden koloniseren.

1000 “tijdelijke” betalende parkeerplaatsen zijn immers een zeer grote bron van inkomsten en vanaf dat die deel uitmaken van de stadsboekhouding geraken we er hoogstwaarschijnlijk niet meer vanaf.  

Om de situatie “te verbeteren” hebben het Gewest en de Stad er niets beter op gevonden om nu van die Brusselse publieke ruimte ook officieel een “tijdelijke” parkeerplaats te maken. Zo wordt jarenlang illegaal parkeergedrag van autochauffeurs beloond met een schouderklopje en krijgen we een vooruitzicht van tientallen jaren autoland op de Poincarélaan. 1000 “tijdelijke” betalende parkeerplaatsen zijn immers een zeer grote bron van inkomsten en vanaf dat die deel uitmaken van de stadsboekhouding geraken we er hoogstwaarschijnlijk niet meer vanaf.  

Dat is des te pijnlijker omdat zo de éne plek op de Kleine Ring rond Brussel verloren gaat die makkelijk een gezonde, leefbare en levendige stadsboulevard kan worden. Gezien de middenberm op de Poincarélaan officieel een publieke ruimte is, had ze dat bovendien al lang kunnen zijn. Maar dat 'laaghangend fruit' en het perspectief op een aangename wijk gaat nu voor decennia van tafel: in ruil voor een parkeermeter die de situatie zogezegd gaat verbeteren.

Dat is des te pijnlijker omdat zo de éne plek op de Kleine Ring rond Brussel verloren gaat die makkelijk een gezonde, leefbare en levendige stadsboulevard kan worden. 

Die houding getuigt van een gebrek aan inzicht en visie als het over de Kleine Ring gaat én staat in schril contrast met de voorstellen van twee jonge Brusselaars die op hun website kleinering.be tonen wat het wél kan zijn. Het is tijd dat onze politici een voorbeeld nemen aan deze twee gasten.

Auteur: Linus Vanhellemont, stafmedewerker BRAL - linus@bral.brussels

 

Er wordt niet massaal gereageerd op het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling (GPDO). Philippe Carlot van rtbf deed een rondvraag en schreef er vandaag dit artikel over. Dat er weinig mensen reageren, is niet echt verwonderlijk. Het is een plan voor het héle gewest en dus geen hapklare brok. Je moet je er echt al  in onderdompelen, enkele uren de tijd nemen en een zeker analytisch vermogen hebben, om te weten waarover het gaat. Om dan ook nog eens een mening te formuleren, voorwaar geen makkelijke taak. Daarvoor is dus een wervende campagne nodig om mensen te overtuigen dat het belangrijk is om te reageren. En die wervende campagne of buzz is er vandaag helemaal niet. De opkomst op het eerste burgerforum vorige week en het feit dat het GPDO compleet afwezig is op bijvoorbeeld de sociale media - toch een platform om mensen te werven? – legden dit al bloot.

Je kunt afvragen of het GPDO niet vooral een plan van de minister-president is, dat getolereerd wordt door de andere leden van de regering. 

Verdient dit plan meer aandacht? Ja. Meer dan wat het nu krijgt. Maar het is zeker niet het toekomstplan horizon 2040 zoals het in 2009 nog werd aangekondigd. Veel meer dan een 'legislatuurplan' is het niet. Veel is beslist beleid en het zijn vage intenties. Kijk maar naar het stuk over logistiek en bedrijfsvervoer.  Het gaat alleen over de territoriale aspecten van het beleid, waardoor je je kan afvragen of het niet vooral een plan van de minister-president is, dat getolereerd wordt door de andere leden van de regering. Wat mobiliteit betreft is zelfs dat niet helemaal zeker -. We zien weinig tot geen andere leden van de Brusselse regering dit plan uitdragen, verkopen, verdedigen….

Op 21 februari gaan we met BRAL discussiëren over dit plan, over de inhoud en over de aanpak, en over de manier waarop je nog tot 13 maart kunt reageren: BRALcafé "Hoe zie jij Brussel evolueren?" @ De Markten 21 februari om 19h30. 

 

Brussel, 14 februari 2017 — Céline Fremault, Brussels Minister van Leefmilieu, heeft vandaag 32 burgerprojecten in het zonnetje gezet. Deze werden geselecteerd in het kader van de recente projectoproep van de stichting Be Planet. De projecten betreffen een wijde waaier aan thema’s: mobiliteit, energie, duurzame voeding, consumptie, biodiversiteit… Deze innovatieve projecten werken mee aan de ecologische verandering, maken het mogelijk reeds een glimp te zien van hetgeen een inclusieve, participatieve en milieubewuste economie is. 

 

Het Dieselgate-schandaal maakt duidelijk dat het huidige controlesyteem schromelijk faalt. De Europese Unie staat vandaag voor de unieke kans om de typegoedkeuring van wagens en het markttoezicht fundamenteel te hervormen en zo het vertrouwen te herstellen. Test-Aankoop, BBL, Inter-Environnement Wallonie, Kom op tegen Kanker, Netwerk Duurzame Mobiliteit en stadsbeweging BRAL hebben daarom vandaag hun eisenpakket overhandigd aan minister voor Economie en Consumenten Kris Peeters. Want een schandaal zoals Dieselgate, dat mag nooit meer gebeuren! Centraal in ons eisenpakket waren meer en betere controles, waterdichte garanties voor onafhankelijkheid van die controles, meer transparantie en terugroepacties.

Lees het volledige persbericht op de website van Test Aankoop.  

Op www.test-aankoop.be/dieselgate vind je updates van de campagne.

De Brusselse regering heeft weer een plan (het GPDO) klaar, en dat is minder ambitieus dan we hadden gehoopt. Nog tot 13 maart kun je reageren op dit plan en BRAL geeft je gratis wat inspiratie. Op 21 februari kwamen jullie ook al talrijk luisteren en discussiëren tijdens ons BRALcafé. Waarvoor dank. 

Hieronder vind je alvast onze eerste bedenkingen nadat we de teksten, plannen en tabellen van het GPDO helemaal hebben doorworsteld. We namen ook al deel aan de verschillende burgerfora die door perspective.brussels de laatste weken werden georganiseerd (lees in verband hiermee ook "Valse start voor het GPDO")

We werken nu aan een volledig bezwaarschrift tegen 13 maart. Contacteer ons gerust met vragen of opmerkingen, dan helpen je vooruit. 

ALGEMENE OPMERKINGEN

  • De voorbereiding van dit plan is gestart in 2009 en niet alle basismateriaal is opnieuw aangepast. Niet alle cijfers en studies zijn nog relevant. Ondertussen zijn er ook al vaak recentere meer thema-gelinkte plannen (denk aan het Lucht, Klimaat- en Energieplan, of het Natuurplan, etc). Het GPDO is hier en daar dus eigenlijk wat gedateerd.
  • In tegenstelling tot het vorige ontwerp van 2013 vinden we in dit plan alleen de elementen die een territoriale link hebben. Dat maakt het plan beter leesbaar dan dat vorig ontwerp, maar laat ons ook dikwijls op onze honger zitten. Tewerkstellingsbeleid, armoedebestrijding, verbetering van het onderwijs zijn sleutelaspecten voor de toekomstige ontwikkeling van Brussel, maar komen niet aan bod.
  • Het GPDO bevat dus vooral beslist beleid en bestaande plannen. Die moeten dus in de naar voren geschoven concepten worden gewrongen. En dat zorgt voor contradicties. Hoe verzoen je de ambitie om shoppingcentra te bouwen met de belofte om buurthandel te ondersteunen? En hoe draag een voetbalstadion op parking C bij aan het verbeteren van de luchtkwaliteit? Het plan is in die zin heel pragmatisch. 
  • De  voorgeschiedenis met de vele voorstudies, opeenvolgende ontwerpen en allicht ook interne discussies en aapassingen zorgen her en der voor verwarring bij de finale redactie. Er zitten contradicties in tussen de verschillende kaarten, de teksten en het milieu-effectenrapport (MER).   

 

VASTSTELLINGEN NIEUWE WIJKEN

  • De plannen voor de ontwikkelingspolen staan vermeld bij de maatregelen om de demografische explosie op te vangen, maar hun toekomst als woongebieden is nog erg onzeker. De aangehaalde cijfers zijn zeer voluntaristisch.
  • De reflectie over ontwikkeling van bepaalde sites is nog lopende en greep op het vastgoed vanuit de overheid onzeker. Bij bijvoorbeeld Reyers, Zuidwijk, Europese wijk, Heyvaert, Ninoofse Poort is het telkens de privésector die de sleutel in handen heeft.
  • De ondernemingsgebieden in stedelijke omgeving (OGSO of ZEMU) zijn in 2013 goedgekeurd bij het demografisch bestemmingsplan. Zeker in de kanaalzone hoopt de overheid dat industrie en wonen kunnen samengaan. Maar bij gebrek aan duidelijke omkadering zorgt de aankondiging van het hoge aantal woningen voor een verdringing van de stedelijke industrie. De reflexie over het samengaan industrie en wonen lijkt sinds 2013 nog geen concrete resultaten te hebben gegeven, maar de speculatie op de potientiële woonzones is wel reëel. Maar wanneer we de stedelijke industrie willen behouden moet het aantal woningen in sommige ogso’s allicht wel teruggeschroefd worden. .
  • Wat met het integreren van het groen/blauwe netwerk? De prioritaire zones en de kanaalzone hebben een belangrijke rol in dit ecologische en recreatieve netwerk (en de daarbij behorende ecosysteemdiensten zoals waterbuffering).

 

HOOGBOUW EN VERDICHTING

  • Terwijl het GPDO zelf zegt dat echte hoogbouw eigenlijk geen oplossing is om meer huisvesting te creëren is er toch hoofdstuk over iconische torens.
  • De torens volgens de hoogtelijnen plaatsen, zou de topografie van Brussel tot uitdrukking brengen en het stadsbeeld meer ‘leesbaar’ maken. Maar in Brussel staan er al her en der torens. Het beeld zal dus nooit zuiver zijn.
  • Het is helemaal niet zeker dat de aanpak zal werken, maar de aankondiging zet de speculatie alvast in gang.
  • Een absolute voorwaarde bij elke maatregel die meer en hogere bebouwing toelaat is een regelgeving rond de gecreëerde meerwaarde.

 

HUISVESTING

  • Tegen 2020 voorziet het GPDO de bouw van 6.500 publieke woningen, waarvan 60 % ‘sociale en bescheiden inkomens’ minder dan 4 000 dus. Een bescheiden inkomen ligt tot max 20 % dan een ‘sociaal inkomen’ (beter gezegd het maximum netto belastbaar inkomen om in aanmerking te komen voor een sociale woning). Volgens de welzijnsbarometer van 2016 is er in het Brussels Gewest een vraag naar 78 917 sociale woningen. Slechts aan minder dan de helft van deze vraag (46,0 %) wordt voldaan. Veel zal er dus niet veranderen.
  • Die ambitie van het GPDO is trouwens net dezelfde doelstelling als die van Alliantie Wonen in 2013. In de voorbije drie jaar zouden daarvan een 1 000 – tal op de markt zijn. Zal het nu ineens veel sneller gaan? Weinig waarschijnlijk. Het GPDO kan zelfs nog niet aanduiden waar ze zullen gebouwd worden. 

 

OPENBAAR VERVOER

  • GPDO toont een duidelijke voorkeur voor nieuwe metrolijnen boven nieuwe tramlijnen , maar een echte argumentatie is daarvoor niet te vinden, bijvoorbeeld inzake investerings- en exploitatiekosten, fijnmazigheid van het net, uitvoeringstijd van beslissing tot ingebruikname …
  • De studietrajecten lijken redelijk arbitrair gekozen en zijn zelfs niet dezelfde wanneer je naar de kaart kijkt, de planbrochure leest of het effectenrapport er op naslaat.
  • De link tussen een hoogwaardige openbaar vervoerlijn, zoals metro of tram, en de waarde van het vastgoed wordt niet gemaakt. Terwijl het GPDO wel zegt een hogere densiteit te zullen toelaten rond metrohaltes, zien we geen publieke grondregie die daar strategische posities inneemt.
  • Vroeger geplande en aangekondigde tramlijnen zijn zonder meer uit verdwenen: tramverbinding T &T, tram 71 …
  • Brussel wil vooral pendelaars uit de auto krijgen en rekent voor dat interregionaal vervoer op de NMBS, die intenties zijn zeker ok, maar ver van concreet.

 

GPDO niet zo D

  • GPDO bevat goede intenties, maar  blijft te vaag over de manier waarop die zullen gehaald worden, zeker als 2025 een streefdatum is
  • Slimme maatregelen ontbreken: zonale heffing, slimme kilometerheffing, autofiscaliteit en uitstootnormen als hefbomen
  • Het aandeel sociale woningen zal niet groeien, met de huidige ambitie en groei van de privé markt zal een statusquo al moeilijk zijn
  • De algemene doelstelling om het autoverkeer met 20 % te verminderen, geldt alleen nog maar voor de pendelaars, voor de Brusselaars is dat slechts 15 geworden
  • De vooropgestelde normen luchtkwaliteit zijn minder streng dan in die van de vorige versie
  • Ambities 'modal shift' teruggeschroefd

 

Slotsom: wij vinden het GPDO een stuk minder duurzaam dan haar voorganger, het GeWOP II.