Artikels

Thema

Zoals de kaarten nu liggen, zal de belangrijkste ingang naar het park van Thurn & Taxis er vooral uitzien als een op- en afrittencomplex van een ondergrondse parking. BRAL ging hier tegenin met een bezwaarschrift.

Welkom in het park … euh … in de parking

De aanvraag van Extensa, de eigenaar van de T&T-site, bevestigt een situatie waarvan we dachten ze tijdelijk was (periode van braakligging). Extensa vraagt onder andere om een deel van de monumentale muur af te breken zodat de ingang breed genoeg wordt om er twee maal twee rijvakken te voorzien voor de auto’s die in de ondergrondse parking moeten zijn.

De gevolgen van deze wijziging zouden niet min zijn:

  • De continuïteit van het park en het ‘dreef’-aspect wordt onderbroken
  • Een stuk van de monumentale muur wordt afgebroken
  • Er ontstaat meer conflict tussen auto’s en voetgangers/fietsers. Er is niets voorzien voor fietsers in het nieuwe voorstel, en voetgangers gaan de rijvakken oversteken.
  • Er ontstaat meer onveiligheid omdat een auto een andere auto kan inhalen op de twee maal twee rijvakken

Waarom geen parkinginrit via de weg?

BRAL stelt voor dat auto’s in en uit de ondergrondse parking rijden via de weg (voorzien in het BBP) tussen Thurn & Taxis en het terrein van de Haven. De parking onder het Herman Teirlinck-gebouw kan daar doorgetrokken worden naar de andere ondergrondse parkeerplaatsen.

Op die manier wordt:

  • Een gastvrije openbare ruimte voor voetgangers bewaard
  • De veiligheid van de fietser bewaakt en het gebruik van de L28 fietsas gemotiveerd
     
  • De monumentale entree (van erfgoedwaarde) in zijn volledigheid behouden.  

Wij reageerden op het openbaar onderzoek dat liep tot en met 20 juni.

Het volledige bezwaarschrift kan je lezen in de bijlage.

Zoals de kaarten nu liggen, zal de belangrijkste ingang naar het park van Thurn & Taxis er vooral uitzien als een op- en afrittencomplex van een ondergrondse parking. BRAL ging hier tegenin met een bezwaarschrift.

Welkom in het park … euh … in de parking

De aanvraag van Extensa, de eigenaar van de T&T-site, bevestigt een situatie waarvan we dachten ze tijdelijk was (periode van braakligging). Extensa vraagt onder andere om een deel van de monumentale muur af te breken zodat de ingang breed genoeg wordt om er twee maal twee rijvakken te voorzien voor de auto’s die in de ondergrondse parking moeten zijn.

De gevolgen van deze wijziging zouden niet min zijn:

  • De continuïteit van het park en het ‘dreef’-aspect wordt onderbroken
  • Een stuk van de monumentale muur wordt afgebroken
  • Er ontstaat meer conflict tussen auto’s en voetgangers/fietsers. Er is niets voorzien voor fietsers in het nieuwe voorstel, en voetgangers gaan de rijvakken oversteken.
  • Er ontstaat meer onveiligheid omdat een auto een andere auto kan inhalen op de twee maal twee rijvakken

Waarom geen parkinginrit via de weg?

BRAL stelt voor dat auto’s in en uit de ondergrondse parking rijden via de weg (voorzien in het BBP) tussen Thurn & Taxis en het terrein van de Haven. De parking onder het Herman Teirlinck-gebouw kan daar doorgetrokken worden naar de andere ondergrondse parkeerplaatsen.

Op die manier wordt:

  • Een gastvrije openbare ruimte voor voetgangers bewaard
  • De veiligheid van de fietser bewaakt en het gebruik van de L28 fietsas gemotiveerd
     
  • De monumentale entree (van erfgoedwaarde) in zijn volledigheid behouden.  

Wij reageerden op het openbaar onderzoek dat liep tot en met 20 juni.

Het volledige bezwaarschrift kan je lezen in de bijlage.

Het Gewest stelt haar mobiliteitsvisie voor aan het grote publiek. Een knap plan, maar er ontbreekt een prioriteitenlijst met meetbare doelen en maatregelen die verbintenissen vragen en richting geven. Bovendien: de zonale heffing moet volgens ons bovenaan die prioriteitenlijst prijken!

Over visie gesproken, BRAL bracht een infographic poster over mobiliteit in de stad. Naar gelang wat je wil verbeteren in je dagelijks leven (ik wil een goede gezondheid, ik wil een aangename stad om in te vertoeven, …), kan je beleidsmaatregelen kiezen die de mobiliteit in de stad verbeteren. Deze publicatie is ook bij ons op papier beschikbaar en te bestellen via info[at]bral.brussels.

Het mobiliteitsplan brengt best wel goed nieuws

  • Voor de eerste keer ooit stelt het Gewest zo duidelijk de auto niet meer centraal in haar mobiliteitsvisie. Dat is erg goed nieuws.
  • Het is erg gemakkelijk om het plan in handen te nemen en te begrijpen. Je kan je zonder teveel moeite situeren in de algemene mobiliteitsvisie en de verschillende onderdelen van het plan op https://goodmove.brussels/nl/.
  • Ook op het openbaar onderzoek reageren gaat gemakkelijk, dankzij een online formulier.

BRAL steunt dit mobiliteitsplan en roept jou op dit ook te doen. Maar ... 

Er is nog ruimte voor verbetering

We kraaien toch niet te vroeg victorie. We wachten nog af of de goede bedoelingen niet enkel op papier zullen blijven. Dit zijn onze suggesties: 

  • Voor een concrete toepassing in elke stadswijk en door alle betrokken spelers ontbreken er in dit plan duidelijke, meetbare doelen met een deadline. Te beginnen met hoeveel auto’s we minder willen en tegen wanneer.
  • We verwachten dat Good Move de gemeentes meer richting zal geven. Reik de gemeentes de principes aan die ze moeten hanteren bij het opstellen van hun nieuwe circulatieplannen. De ervaringen uit Leuven en Gent leren dat een circulatieplan meer is dan een knip hier, een lus daar en een éénrichtingsstraat ginder. Indien goed uitgedacht vormt het hét instrument om transitverkeer doorheen wijken onmogelijk te maken.
  • Om niet enkel een catalogus van goede bedoelingen te blijven waaruit men de gemakkelijkste kan kiezen, ontbreekt er ook een prioriteitenlijst. Welke maatregelen vormen de noodzakelijke hefbomen voor een betere mobiliteit? Wat moet er eerst gebeuren? Een prioriteitenlijst kan dan verduidelijken hoe welk doel te bereiken.

Maak van de zonale heffing een prioriteit

Good Move stelt het verminderen van de autodruk voorop. Daar is een zonale heffing hét ideale instrument voor. Lees meer over het idee van een zonale heffing in onze infographic .

De zonale heffing staat wel in Good Move én in het regeerakkoord, maar het is niet prioriteit numero uno en het blijft ook te vaag. Nochtans zal de autodruk in de stadswijken niet verminderen zonder deze hefboom. Terwijl dit doel wel in het hart van Good Move staat. Dus, politici: maak van de zonale heffing een prioriteit!

Vraag jij mee naar een zonale heffing via het openbaar onderzoek? Reageren op het nieuwe gewestelijke mobiliteitsplan Good Move kan nog tot 17 oktober. Je kan reageren via http://goodmove.brussels/nl.

BRAL organiseerde een wandeling door de Zuidwijk en liet de betrokken spelers aan het woord. Met dit verslag (her)beleef je de hoogtepunten vanuit je luie zetel.

Veel gebouwen die leeg komen te staan, ambitieuze plannen, een verborgen Zenne en welbespraakte omwonenden, het was een leerrijke zaterdag!

We lieten, in willekeurige volgorde aan het woord:

  • Maarten Lenaerts van Perspective Brussels,
  • Mati Paryski van NMBS,
  • Dimitri Haenen van Virix Projectontwikkeling,
  • Agathe Voisin van Comité de Quartier Midi,
  • Ulric Schollaert van Mobiel Brussel
  • Vital Marage van de Cel Interculturele Betrekkingen en Nieuwkomers

Lees het volledige verslag in de bijlage. Het bereidt je al meteen voor op het Richtplan van Aanleg dat in de komende maanden in openbaar onderzoek komt.

Tussen haakjes: je kan nu al reageren op Good Move, het langverwachte plan over de mobiliteit in het Brussels Gewest via www.goodmove.brussels. Meer info vind je hier.

 

Een groep van tien jongeren uit Brussel en Luik zet zich in om Montreal en de burgerinitiatieven die in de hele stad bloeien, te ontdekken van 8 tot 12 juli 2019. Deze week belooft een intense uitwisseling te zijn rond één codewoord: nadenken over de notie van urban commons. Dit project is een vervolg op onze verkenning in Berlijn en Utrecht.

Urban commons network: collectieve intelligentie ten dienste van de fabriek van de stad: Waarom? Hoe?

Op dit moment ondergaan steden ingrijpende sociale en ecologische veranderingen (klimaatverandering, immigratie, toenemende sociale ongelijkheden, ...) die ons dwingen na te denken over hoe we de stedelijke ruimte invullen en beheren. De hedendaagse financiële en vastgoedlogica heeft zeer uiteenlopende vormen van commodificatie van de stad voortgebracht, waardoor de meest kwetsbare mensen nog meer worden uitgesloten.

Geconfronteerd met deze situatie mobiliseren en experimenteren veel stakeholders met nieuwe manieren om "de stad te maken". Van deze experimenten lijkt de opkomst van de urban commons een duurzame oplossing te zijn om steden meer inclusief, gezond en milieuvriendelijk te maken.

In de praktijk openen stedelijke gemeenten nieuwe perspectieven om uit het kapitalistische denken te geraken. Gebruikers van een plaats hoeven geen rivalen te zijn. De projecten kunnen gaan over een oneindig aantal thema's (huisvesting, mobiliteit, waterbeheer, stadslandbouw, ...), vertaald in zeer uiteenlopende vormen (tijdelijke bewoning, kraakpanden, coöperatie, …) en ze experimenteren met nieuwe manieren van werken (meer horizontaal beheer, medebeslissingsprocessen, burgervergaderingen, ...).

Burgerinitiatieven samenbrengen in een Urban Commons Network kan het ontstaan en de verspreiding ervan bevorderen.

Op basis van deze constatering zijn over de hele wereld een groot aantal burgerinitiatieven ontstaan. Los van elkaar hebben deze projecten slechts een beperkte impact. Daarom zijn wij er vast van overtuigd dat netwerken een conditio sine qua non zijn voor een grotere opkomst en overvloed aan projecten.

Multidisciplinair Belgisch team ontdekt initiatieven uit Montréal ...

Netwerken en ontmoetingen tussen actoren zijn essentieel om de waarden te versterken die de projecten van stedelijke commons promoten. Daarom besloten een groep jongeren uit Brussel en Luik om lokale initiatieven te ontdekken die in het hart van een ander terrein tot bloei komen: Montreal.

De groep bestaat uit verschillende talenten: architect, adviseur duurzame ontwikkeling, jurist, illustrator, socioloog, antropoloog, geograaf, onderzoeker, landschapsontwerper, stedenbouwkundige, projectmanager, fotograaf, enz.. Ze werken in verschillende organisaties en sectoren (verenigingen, privé-studiebureau, onderzoek, permanente educatie, enz.) voor het algemeen belang en voor een alternatief stadsweefsel.

Om het multidisciplinaire karakter van de groep die aan het avontuur begint beter weer te geven, vind je in de bijlage een klein overzicht van de formidabele mensen die de groep vormen.

...en zal de kennis over gebruik van de stad delen

Deze week zal talrijke ontdekkingen tellen voor de creatievelingen uit Brussel en Luik. Centraal staat het uitwisselen en delen van kennis en praktijken. Elke dag staat hen een druk en gevarieerd programma te wachten: bijeenkomsten van verenigingen en collectieven die actief zijn in Montreal, bezoeken, interviews, debatten en ontdekkingen van allerlei aard zullen de reis bepalen!

Met hun eigen ideeën en projecten in de achterzak heeft de groep jonge Belgen ook zelf verwachtingen. Ze willen graag een internationaal netwerk voor urban commons (#urbancommonsnetwork) oprichten, hun persoonlijke en professionele kennis verrijken, ...

De groep kan putten uit haar vele talenten om te rapporteren over wat er in Montreal gebeurt: artikelen schrijven en publiceren op de websites van de respectievelijke organisaties, foto’s en filmpjes maken en delen op sociale media, en ook een publicatie fabriceren! Hou ons in de gaten!

Een wetenschappelijke conferentie, een Airckathon, een Kiddical Mass, FilterCaféFiltré acties, toon- en debatmomenten met burgercollectieven, een politiek debat, … De eerste Staten-Generaal van de Brusselse Lucht was te veel om op te noemen. Maar bovenal was het een teken van de goesting van de burger, de wetenschapper, de praktijkwerker, de beleidsmaker om samen onze stad anders te denken. Voor haar leefbaarheid en onze gezondheid. 

Betere lucht staat al jaren met stip op de politieke agenda van BRAL. Samen met Cosmopolis (VUB) trokken we sinds drie jaar de kaart van burgerluchtmetingen, om zo beweging te maken en draagvlak te creëren voor een ambitieus luchtbeleid. Waarom deden we dit?  

In de eerste plaats omdat we ervan overtuigd zijn dat luchtkwaliteit een zaak is van ons allemaal. Vervuilde lucht treft onze gezondheid. Het debat, de vaststellingen en de doelstellingen mogen niet beperkt blijven tot de achterkamers van de beleidsmakers, de ivoren bureaus van onze wetenschappers, de servers en computers van data-analisten en modellisten.  

We kozen er hierbij voor om zelf te meten, anders te meten, meer te meten. Niet zozeer om de officiële bronnen aan te vallen, wel om ze te complementeren, te verrijken, te verruimen.  

En door zelf te meten worden burgers zich bewust van de problematiek, gaan we erover spreken, geven we bekendheid aan oorzaken, gevolgen en creëren we draagvlak voor oplossingen. Kortom: er komt een maatschappelijk debat op gang dat rijk en geïnformeerd is. 

In de loop van dit traject zagen we steeds meer samenspraak tussen burgers, administraties, wetenschappers, beleidsmakers... Hieruit groeide het idee om een groot evenement te organiseren dat dit alles samenbrengt. Om een stand van zaken op te maken, en iedereen die een ambitieus luchtbeleid in Brussel voorstaat met elkaar te verbinden. De kroon op een werk van vele jaren.  

De Staten-Generaal van de Brusselse Lucht was geboren. In het Frans Etats Généraux de l’AIR (EGA). Een veelheid aan universiteiten zetten zich erachter, net als het Brusselse middenveld en de luchtbewegingen. Pianofabriek zette haar schouders er mee onder. Zo konden we met het evenement landen op een plaats die stedelijke actie uitstraalt. 

Wetenschappers kwamen uit de ivoren universiteit op ‘Resistance is in the Air’ 

De Pianofabriek bleek een bron van inspiratie voor het wetenschappelijk symposium. Eens uit hun klassieke conferentiecentrum of ivoren universiteit bleek de grote strijdvaardigheid van de wetenschappelijke wereld. Ook hun grote bezorgdheid. Het symposium werd op gang getrapt door Marc Nieuwenhuijsen van het Barcelona Institute for Global Health met een stevig pleidooi voor een integraal-stedelijke benadering van luchtkwaliteit, verkeersveiligheid en klimaat. Inspelen op de grote oorzaak en gaan van passief autorijden naar actieve mobiliteit kan wereldwijd miljoenen voortijdige overlijdens voorkomen, zo betuigt Nieuwenhuijsen. 

Inspelen op de grote oorzaak en gaan van passief autorijden naar actieve mobiliteit kan wereldwijd miljoenen voortijdige overlijdens voorkomen. - Marc Nieuwenhuijsen, Barcelona Institute for Global Health 

De toon was gezet. In verschillende parallelle sessies bespraken meer dan 80 wetenschappers vanuit heel Europa hoe en waarom vanuit luchtkwaliteit verzet op te bouwen dat leidt naar een betere stad. Vele perspectieven kwamen aan bod: naast luchtkwaliteit zelf als fysisch fenomeen, ook de impact op de gezondheid, routes naar oplossingen, citizen science, sociale en milieu-rechtvaardigheid, de juridische aspecten.  

Over de juridische aspecten voerden de ngo Client Earth –zij die samen met vijf Brusselse burgers een rechtszaak hebben ingespannen tegen het Brusselse gewest- en Eloise Scotford (UCL, London) een geanimeerd gesprek in een plenaire sessie. Het legale frame is heel sterk, en laat heel wat overwinningen toe. Maar tegelijk stap je in een spel “of getting to 40” (µg/m³, de legale EU-norm voor NO2). Dreigt hiermee bijvoorbeeld fijnstof en de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie op dat vlak (die we haast nergens in ons land halen) niet ondergesneeuwd te raken?  

Filter Café Filtré-actie en wetenschap versterken elkaar 

Zoals alle vrijdagen voerden ook tijdens de Staten-Generaal heel wat schoolgemeenschappen actie voor een betere lucht. Met verschillende wetenschappers brachten we een bezoek aan de actievoerders bij de school Peter Pan, om de hoek van de Pianofabriek. Het werd een interessante ontmoeting. Ouders getuigden hoe “jullie wetenschappers ons het materiaal aanreiken dat ons aanzet tot actie”. BRAL voegt hieraan toe dat ook het omgekeerde het geval is: burgerlijke actie bevraagt, valideert en motiveert wetenschappelijk onderzoek. Dat bewees Garry Fuller (Kings College London), die vanuit deze ervaring de acties van Filter Café Filtré opnam in zijn wekelijkse Air quality column in The Guardian. 

Practitioners meet Scientists 

Diezelfde Garry Fuller bracht samen met Gordon Walker (Lancaster University) een inspirerende lezing op vrijdag 26 april in de namiddag. Een 60-tal burgers en praktijkwerkers hadden ondertussen het wetenschappelijk symposium vervoegd voor de workshop “Practitioners meet Scientists”. Zij luisterden hoe Gordon Walker een lans brak voor milieu-rechtvaardigheid. Met zijn pleidooi voor the right to breathe without harm zette hij de gezondheidsimpact centraal. Is het voldoende te bepalen wanneer de lucht voldoende clean is? Hoe brengen we dan de geaccumuleerde effecten van kortstondige en langdurige blootstelling in rekening?  

We have the right to breathe without harm. - Gordon Walker 

Daarna lichtte Garry Fuller toe hoe niet alleen burgergroepen, maar ook Business Improvement districts de strijd voor een betere lucht in Engeland opgeschaald hadden. Zij vragen metingen en zetten maatregelen voor aantrekkelijke en gezonde ondernemerswijk op de politieke agenda. Een wandelstad staat hierbij bovenaan het verlanglijstje. 

Business Improvement Districts in Engeland zetten een aantrekkelijke en gezonde ondernemerswijk op de politieke agenda. – Gary Fuller 

Met dit als inspiratie landde de EGA in de Brusselse context. Wetenschappers, burgers en praktijkwerkers gingen met elkaar in gesprek tijdens een co-creatief atelier. Als leidraad dienden Brusselse uitdagingen. Hoe kunnen we lokale maatregelen zoals de schoolstraat tot een succes maken? Welke legale middelen hebben we ter beschikking om luchtvervuiling aan te vechten? Als we met Good Move (het Gewestelijk Mobiliteitsplan) de auto uit de wijken bannen, hoe garanderen we dan schone lucht op de grote assen? Moeten we op meer plaatsen gaan meten? Welke rol kan de Brusselaar hierin spelen? … Vanuit deze vragen kwamen we tot concrete aanbevelingen voor de Brusselse context. Op basis van deze aanbevelingen zal Brussels Academy een position paper opmaken. We houden je op de hoogte. 

Kiddical mass  

Dring dring. Wie kwam aangefietst in de Fortstraat? De Critical Mass hield vrijdagavond haar eindhalte voor de deuren van de Pianofabriek. Deze maandelijkse fietsparade stond ter gelegenheid van de Straten-Generaal helemaal in het teken van een betere luchtkwaliteit voor onze kinderen. Zoals ook al Marc Nieuwenhuijsen oreerde tijdens zijn betoog is de fiets hét middel bij uitstek om te komen tot gezonde steden. Vervang auto’s door fietsen, en je hebt vanzelf minder luchtvervuiling, minder geluidsoverlast, meer plaats voor groen. En het is bovendien nog goed voor de mentale en fysieke gezondheid van de gebruiker.  

Vervang auto’s door fietsen, en je hebt vanzelf minder luchtvervuiling, minder geluidsoverlast, meer plaats voor groen. 

De deelnemers aan de Critical Mass moesten alvast niet meer overtuigd worden.  Met honderden waren ze: activisten, sportievelingen, dagelijkse fietsers, ouders, kinderen, …  Nu nog het beleid dat effectief ruimte maakt. In de Fortstraat zat het die avond alvast snor. Volledige verkeersvrij gemaakt, werd het een heus straatfeest.   

Airckathon 

Ondertussen was ook de Airckathon op gang geschoten, georganiseerd door Solvay Digital Society. Een hackathon, maar dan rond luchtkwaliteitsdata. Gedurende twee dagen doorploegden data-analisten, computer-programmators, en andersoortige geeks alle mogelijke data die beschikbaar is over luchtkwaliteit, of gerelateerde thema’s zoals mobiliteit of gezondheid.  

Sommigen probeerden linken te leggen tussen verschillende data-bronnen. Bijvoorbeeld tussen de geografie van de autodruk, en die van de lease-wagens. Anderen ontwikkelden nieuwe tools voor de analyse van burgerdata. Zo kwamen de mensen van Influencair met een web-interface die het mogelijk maakt om de meetresultaten over een lange periode te visualiseren. Nog anderen zochten manieren om de data aan de man de brengen.  

Uiteindelijk ging een kanarie-in-de-koolmijn ontwerp met de hoogste eer lopen. Zijn voorstel om de open data te koppelen aan de lichtgevende installaties aan alle apotheken, die dan volgens het niveau van vervuiling blauw, groen, geel, oranje of rood konden zijn, overtuigde de jury. De winnaar speelt hiermee in op de nood tot sensibilisering en het zichtbaar maken van probleem. 

#BXLdemandscleanair 

De voorbije jaren kwamen burgers massaal in het getouw voor betere lucht. Lees de nieuwe publicatie van BRAL om de Brusselse beweging rond luchtkwaliteit beter te leren kennen. Hun redenen om te bewegen zijn je misschien niet vreemd: verontwaardiging over het minachten van het probleem, boosheid omdat kinderen astma of andere longaandoeningen ontwikkelen, gewaarwording van de slechte smaak in de lucht, … En dit alles wordt ondersteund door een groeiende bewijslast tegen de nadelige gevolgen van slechte luchtkwaliteit op onze gezondheid. Het waren allemaal factoren die de Brusselaars aanzetten om actie te ondernemen.  

Via initiatieven zoals ExpAIR, InfluencAIR, AirCasting, Luchtpijp, MijnLuchtMijnSchool gingen burgers zelf meten. Ze vertelden hun verhalen en ervaringen, aan hun buren, hun vrienden, in de media, aan beleidsmakers. Ze kwamen op straat, voor de schoolpoorten, op Sainctelette, en langs de A12 met Filter Café Filtré. Door de standbeelden van mondmaskers te voorzien, door een buggy parade, en een Lucht festival in het Jubelpark met Bruxsel’AIR. Vijf moedige burgers stapten zelfs naar de rechter om het Gewest tot maatregelen te dwingen. Die uitspraak is ondertussen binnen en bevestigt de bezorgdheden van de burgers. 

Doorheen de actie, de mobilisering zagen we een drive voor een andere stad opduiken. Het gaat niet enkel om vechten tegen iets. Het is ook een strijd voor een gezonde en duurzame stad. Een positief verhaal waar vervuilingsbronnen geweerd worden, en zo ook ruimte vrijmaken om mens en kind centraal te zetten.  

Daarom stond de #BXLDemandsCleanAir dag op de Staten-Generaal in het teken van deze burgers. Ze kregen er een platform om hun ervaringen, acties en plan van aanpak te delen. We ontmoetten en leerden van de Wakkere Burger, Luchtpijp, Bye Bye Kleine Ring, Pro Vélo, IEB, EUCG, GRACQ. Filter Café Filtré hield een atelier, waar ze co-creatief een voorstel uitwerkten voor het kanaal). Bruxsel’AIR organiseerde een AIR-cinema: “Comment devenir AIRtivist”.  

De hele dag was een oproep om de luchtbeweging te vervoegen. Dit verhaal is nog niet uitgeschreven. De Brusselaar is alvast overtuigd dat een gezonde stad nodig en mogelijk is. Nu moet het beleid nog volgen. 

Politiek debat maakt de cirkel rond 

Als de Staten-Generaal één overkoepelende ambitie hadden, dan was het wel om - één maand voor de verkiezingen - de inzet op luchtkwaliteit te bevestigen. Een politiek debat was daarom het perfect slotakkoord.  

Het was ook de kers op de taart van één jaar citizen lobby, een innovatief concept van BRAL om burgers en politici aan tafel te brengen. Tijdens deze sessies zagen we dat alle partijen het belang van goede lucht beseffen, en dit ook zien als een van dé uitdagingen voor de komende regeerperiode.  

Dit bleek ook nu weer: alle partijen hadden hun tenoren gestuurd om de Brusselaar ervan te overtuigen dat ze de nodige visie en maatregelen in de mouw hadden zitten: Pascal Smet (one.brussels); Céline Fremault (cdH); Viviane Teitelbaum (MR); Elke Van den Brandt (Groen); Alain Maron (Ecolo); Martin Casier (PS); Joris Pochet (CD&V); Jan Busselen (PVDA-PTB); Sven Gatz (Open VLD); Marc Loewenstein (Défi) en Elias Kartout (N-VA).  

Tijdens de citizen lobby zagen we ook dat de paradigma-shift is ingezet. Le tout-pour-la-voiture is gedaan.  Maar tegelijk stelden we nog koudwatervrees vast om de daad bij het woord te voegen. We misten vaak concrete ambities en doortastende maatregelen voor een betere luchtkwaliteit. Dat was dan ook de inzet van dit laatste debat.  

Een jury van experten - AnneKatrien Verdickt (Filter Café Filtré), Delphine Morel (Bruxsel’AIR), Delphine Misonne (FUSL) en Tim Cassiers (BRAL) - gooide de verschillende partijen verschillende vaststellingen en vragen voor de voeten, om daarna de antwoorden te evalueren.  

Dat er meer maatregelen nodig zijn, onderschrijven alle partijen. Dat hierbij gezondheid, en de normen van de WGO als leidraad moeten dienen, daar is ook iedereen van overtuigd. Maar over de urgentie en de afdwingbaarheid om tot minder en propere auto’s te komen, en de publieke ruimte op maat van wandelaars en fietsers te maken, verschillen de meningen grondig. 

Over de urgentie en de afdwingbaarheid om tot minder en propere auto’s te komen, en de publieke ruimte op maat van wandelaars en fietsers te maken, verschillen de meningen grondig. 

 Is dit een maatschappelijke evolutie, die zich zal voltrekken door sensibilisering en alternatieven aanbieden –desnoods gratis- gevolgd en ondersteund vanuit de wetgever? Of moet het wettelijk kader het voortouw nemen om deze omslag –radicaal- af te dwingen? Deze afweging maakte al deel uit van de verkiezingen.  

Nu de meer progressieve partijen een regering lijken te gaan vormen, is het afwachten wat het regeerakkoord ons brengt. Krijgen we eindelijk een kordaat beleid dat luchtkwaliteit centraal zet, en hier een wervend project voor alle Brusselaars van maakt? 

Lees hier wat de pers schreef over de Staten-Generaal. 

Bekijk hier meer foto’s van het evenement. 

Praktijkwerkers en burgers die strijden voor een sociaal-rechtvaardige en duurzame samenleving botsen vaak op een technisch-wetenschappelijk barrière. “Bewijslast” waarop we geen enkele grip hebben countert onze eisen en vragen. Ontoegankelijke, complexe en gefragmenteerde data begraven de redenen waarom het beleid bepaalde keuzes maakt. Het resultaat is een weinig transparante discussie tussen burgers, overheden en wetenschappers. Dat kan beter.

Vanuit hun eigen praktijk komen BRAL, Cosmopolis VUB, City Mine(d) en Periferia tot een gezamenlijke conclusie. Collectieve kennisproductie of burgerwetenschap kan een ladder zijn om over de technisch-wetenschappelijke muur te klimmen en zo echt deel te nemen aan het democratische debat.

We stellen graag ons doosje aan je voor, dat bestaat uit vier publicaties:

Benieuwd naar de publicatie?

Je kan het op den bureau (Zaterdagplein 13, 1000 Brussel) komen halen. Of na het sturen van een mailtje naar info@bral.brussels mag je het spoedig in je brievenbus verwachten.

Akkoord met onze visie?

Word dan steunend lid van BRAL. Je ontvangt dan deze publicatie. En ook de volgende publicaties sturen we je toe voor een jaar.

Vorming over burgerwetenschap

Heb je interesse in een vorming over burgerwetenschap en hoe het jouw werking of organisatie vooruit kan helpen? BRAL komt graag spreken bij jouw organisatie! Contacteer ons voor een transversale vorming op maat van volwassenen via info@bral.brussels.

Verschillende Brusselse burgerbewegingen en organisaties vrezen dat het ambitieniveau bij de Brusselse onderhandelaars onvoldoende hoog is. Er staat veel op het spel, met name de gezondheid en veiligheid van de (jonge) Brusselaars. We hebben niet de tijd om 5 jaar te verliezen. Het brede draagvlak om drastische maatregelen te nemen en de publieke ruimte open te stellen voor de actieve weggebruikers is er. Halfbakken maatregelen zijn geen optie. 

Bij deze de open brief aan de onderhandelaars voor een Brusselse regering:

Brussel, kampioen in politieke moed!?

De verkiezingen liggen al een maand achter ons en de onderhandelaars lijken tot een akkoord gekomen over mobiliteit. Het stemt ons hoopvol dat mobiliteit zo hoog op de agenda staat. Maar tegelijk maken de echo’s over wat vandaag op tafel ligt ons ook bezorgd. Zal het akkoord voldoende ambitie vertonen om te voldoen aan de wens van de Brusselaar voor een betere en meer leefbare stad?

Dit weekend is Brussel gaststad van de Tour de France. Een enorme eer. Maar is deze stad die eer waard? Wat met haar eigen jonge kampioenen: de generatie kinderen en jongeren die hier momenteel opgroeit? Krijgen zij de kans om Brussel op eigen krachten te verkennen? Kunnen zij zich hier vrij en veilig bewegen?

Een sportevent is leuk voor één weekend. Wat wij vragen, is veel meer: een stad die elke dag rekening houdt met de longen en de veiligheid van onze kinderen in het verkeer. Om dit te bereiken volstaan een paar losse maatregelen niet.

Fundamenteel gaat het over het herdenken van de stad. Steden als Parijs, Barcelona, Oslo, Kopenhagen en Utrecht doen het al lang. Ze werken op volle kracht naar een toekomst waarin schone lucht, verkeersveiligheid en toegankelijkheid centraal staan.

Om vergelijkbare reuzensprongen te zetten, vragen we de Brusselse onderhandelaars zichzelf te overstijgen en politieke moed te tonen.

  • We hoorden voor de verkiezingen bij alle partijen de belofte “Le-tout-à-la-voiture est fini.” Maak dit concreet en focus in het akkoord op het drastisch verminderen van de autodruk. Leefbare wijken met minder verkeersdrukte bereik je met sturende circulatieplannen, zone 30, fysieke ingrepen in het straatbeeld en een vooruitstrevende fiscaliteit die het autogebruik en transitverkeer door de stad ontmoedigt.
  • Rol een veilig fiets- en voetgangersnetwerk uit over het hele gewest dat kindvriendelijk en toegankelijk is voor mindervaliden. Naast een consistent budget om dit te realiseren is er een ambitieus parkeerbeleidsplan nodig dat parkeerplaatsen in de publieke ruimte omzet in ruimte voor voetgangers en fietsers en dat de parkeertarieven verhoogt. Kopenhagen heeft de afgelopen tien jaar 270 miljoen geïnvesteerd in fietsinfrastructuur. Verdient Brussel als hoofdstad van Europa dit ook?
  • De kinderen van onze stad hebben veel te weinig plaats om onbezorgd buiten te spelen. Zeker als je weet dat vele kinderen niet eens beschikken over een eigen kamer en op een heel kleine oppervlakte wonen. Maak een speerpunt van publieke ruimte die ten dienste staat van haar (jonge) bewoners.
  • Daarnaast kreunt onze stad onder de hitte en de slechte luchtkwaliteit. Een vergroening van de stad is onontbeerlijk om hieraan te verhelpen. Daarnaast is ook een versnelde uitfasering van dieselwagens en verbrandingsmotoren nodig. Als Parijs het kan, kan Brussel het zeker.

Als Brusselaars houden wij van onze stad. Maar we liggen wakker van de slachtoffers die op de Brusselse wegen vallen, van zomerse temperaturen die de pan uit swingen, van kinderen die mondmaskers nodig hebben aan de schoolpoort. We vragen u met aandrang om in de komende legislatuur de lat hoog te leggen. Het publieke debat dat op gang kwam na onze wekenlange acties toont dat het draagvlak er is. En dat draagvlak is er om te blijven. Onze spandoeken bergen we niet te ver weg, ook niet na de Tour de France.

Het is het moment om ambitie te tonen en grote maatschappelijke winsten te boeken, op het vlak van langere levensduur met gezondere lucht, van veiligere wegen, van een openbare ruimte die mensen verenigt (un espace public qui relie ses habitants) en van een klimaatvriendelijke stad.

In de hoop dat we u hebben kunnen inspireren tot een gedurfd regeerakkoord, verblijven we hoogachtend,

  • Brussels for zero
  • Filter Café Filtré
  • Bruxsel'Air
  • Clean Air Brussels
  • OVK-PVR
  • Fietsersbond
  • GRACQ
  • BRAL
  • International Federation of Pedestrians
  • CAWab
  • Climate Express
  • Bye Bye Kleine Ring
  • Tous à pied
  • Infopunt publieke ruimte
  • Critical Mass Brussels
  • Jes Brussel
  • Triangle 1070
  • Green Connections
  • Voetgangersbeweging
  • ARAU
  • Cultureghem
  • Porte d'Anderlecht
  • Chiro Brussel
  • 1060/0
  • 1030/0
  • Jeugdraad Brussel
  • Ratatouille / D'Broej
  • Greenpeace

De vakantie is begonnen. Dacht je al aan strandlectuur? Laat BRAL je in de watten leggen! Als je nu lid wordt van onze stadsbeweging voor Brussel, krijg je deze publicaties in je brievenbus:

Interesse? Mail dan #zomerpakket naar info[at]bral.brussels!

Als lid van BRAL steun je onze strijd voor een duurzaam, betaalbaar en solidair Brussel. Wat dat precies betekent, lees je hier.

#citizenscience #mystair #brusselplant#brussel #brussels #bruxelles #BRAL#StadsbewegingvoorBrussel

 

Onze tweewekelijkse stafvergadering was niet zo gewoon deze week. Twee bestuurders kwamen aankondigen dat de nieuwe coördinator, na een lange zoektocht en een grondige selectieprocedure, gevonden is.

Zouden we de coördinator snel te zien krijgen? – was onze logische vraag. Ja hoor, want … hij zat al in ons midden. Bestuurder Raf is ongeveer een jaar bestuurder bij BRAL. Maar die rol zal hij neerleggen omdat hij ons team dagelijks zal aansturen op de werkvloer. Van een verrassing gesproken! 

Raf begint pas binnen een maand of 8. Tot zolang blijft Piet van Meerbeek op post als interim coördinator.

Raf legt zelf uit hoe dat precies zit:

"BRAL is al meer dan 40 jaar een vaste waarde in het Brusselse middenveld, met veel voeling voor wat er leeft in de stad. Ze wordt gedragen door de vele leden, vrijwilligers en haar geëngageerde, professionele staf. Ik ben dan ook erg trots dat ik vanaf 1 april volgend jaar aan de slag ga als de coördinator van BRAL. 

In de komende maanden zal ik eerst nog verder werken aan mijn doctoraat in de bestuurskunde, zodat ik nadien met volle aandacht van start kan gaan bij BRAL. Terwijl ik me nu bezighoud met wetenschappelijke analyses, kijk ik ernaar uit om vanaf april terug mee in de praktijk te stappen.

De laatste jaren heb ik me verdiept in de opdracht van het maatschappelijke middenveld, de ontwikkelingen binnen stedelijk beleid, en de strategieën van middenveldorganisaties ten aanzien van overheden, burgers en andere middenveldorganisaties. Ik wil deze kennis in de praktijk zetten, samen met de staf, het bestuur en het brede netwerk waar BRAL deel van uitmaakt.

We hebben met BRAL veel werk te doen in de komende jaren, zoals steeds. Een milieuvriendelijk, betaalbaar en solidair Brussel: daar gaan we voor!"

Raf Pauly

Bedankt om de handschoen op te nemen, Raf. We hebben er zin in om binnenkort dagelijks met je samen te werken! Enneuh … nog veel succes met dat doctoraat.

 

BRAL droomde op vraag van Brussel Leefmilieu over een nieuw soort projectoproep. Onze suggestie? Stel: Leefmilieu Brussel werkt samen met 1 of 2 andere administraties, zoals de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) en de Franse Gemeenschapscommissie (COCOF). En ook een aantal gemeenten doen mee. Samen creëren zij een kader waarbinnen bottom-up initiatieven weelderig kunnen openbloeien.

Dinsdagavond 24 juni. Ik zit rond een tafel met een klein groepje mensen met uiteenlopende petjes. Ambtenaren, een professionele coach van burgerinitiatieven, iemand uit de sociale innovatie en BRAL. Onze missie: een scenario uittekenen voor een nieuw soort projectoproep voor Leefmilieu Brussel waarbij burgercollectieven beroep kunnen doen op budget en begeleiding. Een mogelijke opvolger van Inspirons le Quartier/Vooruit met de Wijk. Niet dat Inspirons le Quartier gaat verdwijnen. Meer nog: tot oktober kan je een voorstel indienen. Vanavond is het iets heel anders, geen concrete opdracht, maar een pure denkoefening in het kader van het actie-onderzoek VILCO (la VILle COllaborative).  VILCO daagt ons uit, BRAL gaat erop in. A licence to dream!

Het uitgangspunt van ons groepje is tweevoudig. We willen mensen zoveel mogelijk stimuleren om van onderuit initiatief te nemen. En we willen beslissingsprocessen en het beheer van hulpgoederen democratiseren. Dan zou het gek zijn dat de administraties beslissen rond welke thema’s de burgers zouden werken. Het wordt dan zelfs logisch om uit de koker van leefmilieu te breken. Voor veel burgers die nu met Inspirons le Quartier een project indienen, zou dat aanvoelen als een bevrijding. Projecten gaan vaak meer over bijvoorbeeld sociale cohesie dan over ecologie pur sang.

Eigenlijk, bedenken we, moet Leefmilieu Brussel samen met andere administraties een projectoproep uit de grond stampen. Zodat projecten veel kanten uit kunnen. En in functie van het idee komt het budget telkens uit een andere hoek. Hee ja! Dat zou verfrissend zijn. Kennelijk hebben nog anderen gemerkt dat het bevrijdend is om buiten de lijntjes te kleuren. Tegelijk met ons zijn nog enkele andere groepjes aan het werk tijdens deze avond. Ook daar hoor je dat Leefmilieu Brussel moet samenwerken met andere administraties.

Wie het schoentje past, trekke het aan

Dat initiatieven van onderuit kunnen opborrelen, wil nog niet zeggen dat het ook de burgers zijn die het moeten uitvoeren. We willen het zaakje helemaal opentrekken. Alle initiatieven zijn welkom. Als mensen voorstellen dat een bepaald plein heraangelegd wordt of een bepaald gebouw van een gemeente een andere invulling moet krijgen, dan moet de gemeente natuurlijk mee in het bad.

Het kader moet een andere invulling toelaten van concrete projecten met telkens andere trekkers en uitvoerders. De criteria en procedure voor de toekenning verschillen naar gelang de schaal van het project.

Het kader moet dus toelaten dat concrete projecten telkens anders ingevuld worden, met telkens andere trekkers en uitvoerders. Het ene project kan gedragen worden door 3 of 4 bewoners; het andere door een vereniging; terwijl een derde misschien een megaproject is met een ingewikkeld consortium van burgers, verenigingen en overheid. Binnen dit kader krijgen piepkleine buurtprojectjes een plek naast dure kleppers met grote infrastructuurwerven. Dat wil zeggen dat de selectiecriteria en de procedure voor de toekenning van subsidies kunnen verschillen naar gelang de schaal van project.

Een oproep die geen oproep is

Onze opdracht is om een nieuw kader voor een projectoproep uit te werken. Maar is zo’n projectoproep wel een goed idee? Veel van dat soort oproepen lijden aan twee tekortkomingen.

  • Eén: ze zaaien concurrentie om schaarse middelen zodat veel kostbare maatschappelijke energie verloren gaat.
    Dat valt gelukkig heel goed mee bij Inspirons le Quartier, want volgens Leefmilieu Brussel krijgt zo’n 90% van de projecten groen licht. En afwijzing heeft er doorgaans mee te maken dat een project eerder thuis hoort in een ander kader. De voorstellen worden dan ook eerder doorverwezen dan in de steek gelaten.
  • Maar er is nog een tweede standaardeuvel en daar wringt het schoentje in dit geval. Bij een projectoproep wacht de overheid passief tot de voorstellen binnenstromen.
    Een groot deel van de Brusselaars bereik je op die manier niet. Veel mensen zijn het niet gewoon om over zichzelf te denken als actoren die de stad mee maken. Om ook hen maximaal te stimuleren om aan de slag te gaan, moeten we het stuur omgooien. Laat ons naar hen toe stappen, hen opzoeken op straat, op café of sociaal restaurant, voor de schoolpoort, … Onze aanpak met ‘connecteurs’ in het project CitizenDev kan dienen als model voor zo’n manier van werken. Ook het Parckfarmmodel waarbij een curator aangesteld werd om op zoek te gaan naar ideeën in de wijken, is een goed voorbeeld. Met zo’n aanpak kom je ook tot samenwerkingen, want je kan mensen met gelijkaardige of compatibele ideeën met elkaar in contact brengen van bij het begin.

“Veel mensen zien zichzelf niet als actor in de stad. De overheid kan deze mensen stimuleren om aan de slag te gaan door hen op te zoeken op straat, café of sociaal restaurant, …”

The time is now

Is dit een wild vliegend ballonnetje? Misschien wel. Maar zo moeilijk is het niet. De Franse en Vlaamse gemeenschap hebben samen al een projectoproep met de naam ‘CultuurCulture’. Waarom zouden andere samenwerkingen dan niet kunnen? Het moment is in elk geval ideaal. Binnenkort hebben we hopelijk een nieuwe gewestregering en een nieuw VGC-College. En ook de schepencolleges ruiken nog vers. Een ideaal moment om uit te pakken met een innovatief model van cocreatie. Een vorm van beleid waarbij verschillende overheden samenwerken, met elkaar en met de civiele maatschappij, in een nieuwe rol als facilitator. Go dames en heren!

Piet Van Meerbeek