Persbericht: Bewonerscomités EU-wijk: “Eerst de plannen, dan de vergunningen. Niet omgekeerd”

13/05/2014

De overlegcommissie van de Stad Brussel moet woensdag 14 mei haar advies geven over de stedenbouwkundige vergunning voor twee kantoortorens op de hoek van de Wetstraat, Etterbeekse steenweg en Jacques de Lalaingstraat. Twee promotoren willen er naast elkaar twee torens van 114 en 96m bouwen: Laeselex (100% kantoren) en Brussels-Europa (70% kantoren, 21% woningen en 9% handel). De leden van de Coördinatie Europa – de bewonerscomités van de EU-wijk, bijgestaan door de Brusselse Raad voor het Leefmilieu (BRAL) en Inter-Environnement Bruxelles (IEB) – trokken eerder al naar de Raad van State tegen de globale slechte planning en vragen nu aan de Stad Brussel om de bouwvergunningen in afwachting niet af te leveren.

Voor de promotoren is dit een perfecte timing: door de goedkeuring van de Gezoneerde Gewestelijke Stedenbouwkundige verordening (GGSV) zouden er 164 000 m² nieuwe kantoren kunnen vergund worden. Een Bijzonder Bestemmingsplan (BBP), dat de bestemmingen en de vermenging van functies moet vastleggen, is er ondertussen nog altijd niet. Het gevolg is dat deze twee projecten het onderste uit de kan proberen te halen.

• Welke gevolgen ?

Bij de voorbereiding van de GGSV is er een beperkte ‘impactstudie’ uitgevoerd met interessante elementen betreffende het stedelijk landschap en de effecten op de lichtinval. Helaas zijn niet alle aanbevelingen uit die impactstudie overgenomen in de uiteindelijke GGSV. En bovendien is er geen volledige effectenbeoordeling gebeurd zoals voorgeschreven door de Europese richtlijn 2001/42/CE: zo werden de sociaal-economische gevolgen en de mobiliteitsproblemen niet onderzocht. Dit zou aan bod komen in het kader van de opmaak van het BBP. Maar dat BBP kan niet de bepalingen van de GGSV in verband met bouwprofielen en inplanting niet meer in vraag stellen. Wat kan een effectenbeoordeling dan nog wel beïnvloeden?

Nochtans formuleerde de studie Ruimte Brussel Europa: Bereikbaarheid, Mobiliteit, Stedelijke kwaliteit uit 2012 –in opdracht van Beliris - een aantal maatregelen en voorstellen die moesten worden uitgevoerd voorafgaand aan de verdichting van de Wetstraat (cfr. Stadsproject Wet). Maar noch in de GGSV zelf, noch in het studiewerk naar de mogelijke effecten van het Stadsproject Wet nam de regering de effecten op de mobiliteit ter harte.

De leden van de Coördinatie Europa beslisten daarom enkele weken geleden al bij de Raad van State beroep aan te tekenen tegen de GGSV en tegen het Regeringsbesluit dat het programma voor het BBP vastlegt. “Hoewel de Wetstraat dringend moet aangepakt worden en er zeker positieve elementen in de voorgestelde plannen zijn, zoals de nieuwe vrije ruimtes, is de balans voor ons niet positief. Dat daarbij de eigen stedenbouwkundige regels niet zijn gevolgd, kunnen wij niet aanvaarden”, zegt Hilde Geens van Bral.

• Voor wie zijn al die kantoren?

De Coördinatie begrijpt niet dat er nog bijkomende m² kantoren worden vergund in de Europese wijk. De kantoorleegstand is hier zeer hoog: in 2013 ging het om 229 000 m², waaronder ook verschillende recente gebouwen (cfr. Overzicht van het kantorenpark, Brussel Stedelijke Ontwikkeling en Citydev 33/2014). De oorspronkelijke vraag voor bijkomende m² kwam van de Europese Commissie, maar ondertussen hebben zij hun behoeften verlaagd, zoals ARAU in oktober 2013 met een analyse op haar website aantoonde. De woordvoerder van de EU-Commissie Antony Gravili bevestigde dit ook in een interview : « Grâce à la réduction du personnel de 5% d’ici 2017, notre parc immobilier va diminuer, d’environ 42.000m² » (Le Soir 26 maart 2014, conomie, Repères: « Huit millions de m² pour l'Etat Belge »).

• Wonen tussen het lawaai, de wind, de uitlaatgassen en in de schaduw ?

De regering laat geen gelegenheid onbenut om te zeggen dat ze meer bewoners wil in de wijk, maar tegelijk voert ze een beleid dat de bewoners doet verhuizen. Al 40 jaar lang is de wijk een permanente werf. Met alle bijhorende ongemakken van dien. De aangekondigde verdichting betekent een nieuwe golf van werken. De bewoners van de Toulouse- en Jacques de Lalaignstraat zullen verdrukt worden door de torens op het einde van het straat. Er zal duidelijke windoverlast zijn en de schaduwen reiken tot de Jozef II-straat en de squares. De in- en uitritten van de parkings zijn voorzien in de Jacques de Lalaingstraat om het verkeer in de Wetstraat niet te hinderen … Vandaag zijn de Wet- en Belliardstraat al overbelaste autoriolen, nieuwe parkings zal dat alleen maar verergeren.

• Geen vergunning : een kwestie van gezond verstand

De leden van de Coördinatie Europa vragen dat er geen vergunningen worden afgeleverd die afwijken van het Gewestelijk bestemmingsplan (GBP) en van de Gewestelijke Stedenbouwkundige verordening (GSV) zolang de Raad van State zich niet heeft uitgesproken voor de beroepen die de Coördinatie heeft ingediend. Zonder GGSV zouden de vergunningen niet kunnen afgeleverd worden, omdat ze veel te hard afwijken van het GBP en de GSV.

“Anderzijds, in het geval dat de GGSV en het besluit betreffende het BBP wel geldig zouden verklaard worden -wat niet veronderstellen , dan nog zijn wij van oordeel dat de vergunningen niet kunnen afgeleverd worden. Ze gaan immers in tegen een goede ruimtelijke ordening zowel wat betreft de bestemmingen als wat betreft de inplanting en de volumes die ze voorstellen”, aldus nog Geens.

• De prioriteiten van de bewoners

De bewoners van de Noordoostwijk van de Leopoldwijk vragen al lang om de woonwijken ten noorden en ten zuiden van de Wetstraat opnieuw met elkaar te verbinden tot een aangename en gemengde wijk met minder plaats voor het autoverkeer (vandaag telt de Wetstraat immers vier rijstroken en de Belliardstraat vijf). Dezelfde uitgangspunten zijn nog altijd terug te vinden in de publicatie Wijken voor Europa (1995): duurzame kantoren en voor iedereen toegankelijke woningen die verschillende decennia en generaties meegaan, de Maalbeekvallei als structurerend landschap, verbindingen tussen de open en groene ruimtes, ruimte waar mensen zich snel en veilig te voet en met de fiets kunnen en comfortabele verblijfsruimtes.

Coördinatie Europa :

AQL - Association Quartier Léopold - www.quartier-europeen.eu/

GAQ - Groupe d’Animation Quartier Européen - www.gaq.be

Ondersteund door

BRAL - Brusselse Raad voor het Leefmilieu – www.bralvzw.be

IEB - Inter-Environnement Bruxelles – www.ieb.be