Manifest Belgian Housing Action Day

Dit jaar steunt BRAL opnieuw de Belgian Housing Action Day. We roepen je op om mee te doen. Vandaag de dag gelden de eisen van het platform van de Belgian Housing Action Day voor het recht op wonen meer dan ooit. De coronacrisis van de laatste twee jaar heeft de al ondraaglijke situatie verergerd. Als er één ding duidelijk is geworden, dan is het wel dit: huisvesting is een basisbehoefte. We hebben allemaal een dak boven ons hoofd nodig, een plek om tot rust te komen, om voor onszelf te zorgen, om ons veilig en thuis te voelen.

Het is vandaag hoog tijd om onze eisen op straat en in het publieke debat te laten horen. Het is tijd om het recht op wonen op de publieke en politieke agenda te plaatsen. Op 27 maart 2022 ondersteunen we als Belgisch collectief van verenigingen en individuen, de Europese Housing Action Day, de actiedag voor het recht op wonen. Wat de Belgian Housing Action Day wil, schreven we neer in een manifest.

Manifest

Wonen is een basisrecht. Toch slapen er vandaag in België nog altijd duizenden mensen op straat. Duizenden kunnen hun huur niet betalen. Duizenden wonen in ongezonde of te kleine woningen en duizenden anderen zijn bang om geen toereikende huisvesting te vinden. Mensen in armoede voelen zich vaak alleen geconfronteerd met woonproblemen. Ze schamen zich voor hun individuele situatie, hoewel dit een collectief probleem is.

In België worden we zoals in veel andere Europese landen geconfronteerd met dynamieken die ons allen verarmen en leiden tot uitsluiting van wie over onvoldoende geld beschikt. Deze dynamieken leiden eveneens tot discriminatie van zij die niet het juiste geslacht, de juiste huidskleur of de juiste papieren hebben. Onze steden en woonruimtes worden verkocht en herleid tot beursgerichte aandelen. Terwijl onze lonen stagneren, stijgen de huurprijzen en barsten de verkoopprijzen van appartementen en huizen uit hun voegen. Een steeds groter deel van ons inkomen gaat dan ook naar huisvesting. Het aantal sociale woningen neemt amper toe en daalt zelfs op sommige plaatsen. Vele van ons hebben zich, om een woning te kunnen kopen, bij een bank in de schulden gestoken al konden ze het zich niet echt veroorloven. België heeft dan ook altijd disproportioneel geïnvesteerd in het stimuleren van privé-eigendom. De private en sociale huurmarkt worden aan hun lot overgelaten. Geconfronteerd met deze situatie zien sommigen kraken als een oplossing. Maar kraken is illegaal gemaakt, zelfs als het gaat om panden die leegstaan met speculatieve doeleinden. In de steden worden te dure appartementen gebouwd die de prijzen van alle woningen doen stijgen. Woningen worden omgevormd tot kantoren of vakantieverblijven.

In onze steden worden volksbuurten "gerenoveerd" en omgevormd tot winstgevende ruimten: oude cafés worden gesloten en vervangen door meer chique en trendy plekken. In onze steden en op het platteland worden de schaarse publieke terreinen verkocht aan privépromotoren. Duizenden mensen in onze steden en op het platteland komen moeilijk rond, worden uit hun huis gezet en betalen veel te hoge huurprijzen voor woningen die te klein zijn en in slechte staat verkeren. In heel België vrezen duizenden mensen in armoede het einde van de maand en verhuren zelfs hun slecht geïsoleerde zolder aan iemand die nog armer is, gewoon om "de eindjes aan elkaar te kunnen knopen". Gezinnen worden uit hun huis gezet en hebben soms  geen andere keuze dan op straat te leven.

We dulden dit onrecht en geweld niet langer. We verzetten ons en tonen ons solidair. Het is een onrecht dat zo veel mensen nog steeds in erbarmelijke toestanden moeten overleven. Wij willen dat het beleid hier zijn verantwoordelijkheid neemt. In de afgelopen jaren zijn tienduizenden, honderdduizenden mensen de straat op gegaan om een eerlijk stads- en huisvestingsbeleid te eisen, onlangs nog op 6 april 2019 in bijna vijftig steden tijdens de Europese actiedag. Als gevolg van deze mobilisaties werd in Berlijn een huurstop doorgevoerd. Ook in België kunnen we een overwinning behalen.

Wij, een nationale alliantie van verenigingen en collectieven die actief zijn in de gezondheidszorg, de strijd tegen de armoede, het recht op de stad en het recht op huisvesting eisen:

1. Een onmiddellijke verlaging en omkadering van de huurprijzen. Huisvesting is geen handelswaar.
2. Een einde aan de uitzettingen en een woning voor alle daklozen. Waardig, gezond en betaalbaar wonen, afgestemd op de behoeften van gezinnen en individuen.
3. Het einde van de leegstand! Wij willen dat de sancties tegen verhuurders die hun huis leeg laten staan in afwachting van een waardevermeerdering van hun panden daadwerkelijk worden toegepast. Een einde aan de criminalisering van kraken en bezettingen! Wij willen dat de antikraakwet wordt ingetrokken, maar bestrijden het idee dat kraken een structurele oplossing biedt.
4. Echte inspraak in het beheer van onze woon-en leefruimtes en de erkenning van collectieve rechten voor huurders. Onze leefruimtes mogen niet het product zijn van privébelangen en grote investeerders.
5. De massale bouw en renovatie van sociale woningen. We willen meer publieke terreinen en openbare gebouwen. Wij pleiten voor de ontwikkeling van huurdercoöperatieven en het collectieve beheer van onze gebouwen. Huisvesting is te belangrijk in de handen van de markt te laten.
6. Een solidaire en ecologische stads- en plattelandsontwikkeling! Een kwaliteitsvolle omgeving, isolatie van gebouwen en de garantie voor toegang tot water en energie voor iedereen.
7. Regularisatie van mensen zonder papieren !

📢 AANDACHTSPUNT 2022 : "VOOR EEN VERLAGING VAN DE HUURPRIJZEN!" 📢

Het recht op wonen is de basis voor een behoorlijk leven.

Welzijn, lichamelijke en geestelijke gezondheid, onderwijs en toegang tot sociale rechten houden rechtstreeks verband met degelijke huisvesting.

Een explosieve stijging van de huurprijzen gepaard met een kleinere stijging (of zelfs daling) van de huishoudinkomens maakt dat steeds meer gezinnen kwetsbaarder worden of in onzekerheid leven als gevolg van een ondermaatse woning. De druk op de huurprijzen treft niet alleen precaire gezinnen, maar bedreigt de hele bevolking.

Huisvesting, een basisbehoefte voor iedereen, wordt door beleggers beschouwd als een veilige en rendabele investering. De toenemende speculatie op de huisvestingsmarkt leidt tot een algemene stijging van de prijzen, waardoor het steeds moeilijker wordt om toegang te krijgen tot een degelijke en betaalbare woning. [Van alle OESO-landen is België het land waar het aandeel woonkosten in verhouding tot het inkomen het sterkst is gestegen (x350% voor de armste 20% van de gezinnen tussen 1988 en 2020 volgens het Eurostat 2020-onderzoek naar het huishoudbudget].

Bovenop deze structurele wooncrisis komt nog een economische crisis als gevolg van het coronavirus, de sterke stijging van levenskosten, met name de energieprijzen, en de overstromingen die duizenden woningen in Wallonië verwoestten.

Huisvesting is een grondrecht, en daarom is de regulering van de huurmarkt een legitieme doelstelling van algemeen belang: huisvesting is geen economisch goed, en mag ook niet zo worden beschouwd.

Van alle markten die toegang geven tot basisbehoeften, is de huurmarkt aantoonbaar de minst goed gereguleerde. Ondanks het bestaan van talrijke normen (gezondheid, non-discriminatie, EPC, registratie van de huurovereenkomst,...) ontbreekt het aan een doeltreffende controle.

Op het gebied van huisvesting zou het algemeen belang altijd voorrang moeten krijgen op het particulier belang, terwijl het tegendeel overduidelijk het geval is, ten nadele van de meest precaire sociale lagen. De particuliere eigenaar is volledig vrij om de huurprijs vast te stellen, zonder enige beperking. Dit alles in een land waar het percentage sociale huisvesting buitengewoon laag is.

De bestaande maatregelen om verhuurders en projectontwikkelaars over de streep te trekken, blijken al jaren inefficiënt. Ze creëren zeer weinig betaalbare huisvesting, kosten overheidsgeld en versterken de winstgevende investeringsdynamiek die de huurmarkt onder druk zet. Deze maatregelen zijn des te ongepaster omdat huuropbrengsten niet worden belast voor de winst die zij opleveren.

Het is niet normaal dat eigenaars van huurwoningen deze beschouwen als een winstgevende investering, terwijl de bredere gemeenschap de kosten en risico's moet dragen! Het is niet normaal dat huurders moeten bloeden om hun huur te betalen!

Het is hoogtijd dat de overheid haar verantwoordelijkheid opneemt om de huurprijzen daadwerkelijk te verlagen door een doeltreffend arsenaal aan controlemiddelen te voorzien die de verplichtingen van de verhuurders naziet.

Huisvesting is een basisrecht en wij eisen dat het als zodanig wordt erkend. Zij moet worden beschouwd als één van de pijlers van de sociale zekerheid, naast gezondheidzorg en onderwijs. De vermarkting van onze woonplaatsen ontneemt ons dit recht en we zijn hier om het te verdedigen. Mobiliseren wij ons voor het recht op huisvesting!

Voor een overzicht van de ondertekenaars kan je terecht op http://www.housing-action-day.be/nl/signataires.