RPA Defensie: goede richting, maar bepaalde vragen blijven

15/12/2023

BRAL nam de tijd om het RPA Defensie te bestuderen. Ons advies? Fijn dat er qua milieu stappen in de goede richting worden gezet, maar we hebben ook vragen. In het noorden van Brussel veel extra woningen bouwen, is dat wel slim gezien de nabijheid van de luchthaven? Wat met de tram 55 en de metro? Meer groene ruimte is prima, maar bescherm die dan ook voldoende!? Reageer ook voor 22/12! 

Ondanks dat er twee RPA’s (Richtplannen van Aanleg) tegelijk in openbaar onderzoek kwamen, namen we toch de tijd om naast die van Max ook even in die van Defensie te duiken. Wij dienden onze reactie in en geven je onze belangrijkste bevindingen mee. 

We kunnen alvast meegeven dat het Richtplan voor Defensie verschillende voorschriften bevat die wij warm verwelkomen, die in de goede richting gaan voor het milieu. Enkele voorbeelden: nutsleidingen mogen niet onder beplante gebieden worden geplaatst, er worden heel veel autovrije plekken voorzien, er wordt een maximum van 25% berijdbaarheid opgelegd, er is een hoge graad van doorlaatbaarheid (met de doelstelling om geen lozing van regenwater in het riool).  

Te luid? 

Door de nabijheid van de luchthaven van Zaventem en de vliegroutes worden de geluidsnormen overschreden in de perimeter van het RPA. We vragen ons dus af of het een goede beslissing is om woningen te bouwen in dit gebied. Zou het niet slimmer zijn om alleen andere functies te plannen, zoals industrie, logistiek en productieactiviteiten verspreid over deze uitgestrekte groene ruimte die Vlaanderen en Brussel verbindt?  Waar er gerekend wordt op de nieuwe technologieën om te zorgen voor een betere isolatie, zullen de bewoners ook buiten vertoeven waar ze dus zullen blootgesteld worden aan een ongezonde geluidsomgeving. Naast luchtkwaliteit is geluid enorm schadelijk voor de gezondheid.  

Het ontwerp van de woonwijk 

Voor de woonwijk stelt het RPA verschillende parkingsmodellen voor: bovengrondse parkings langs de lus, siloparkeerplaatsen en ondergrondse parkings. De nieuwe wijk probeert vooruitstrevend te zijn. Volgens BRAL zouden er dus geen bovengrondse parkings meer moeten aangeboden worden behalve voor mensen met een beperkte mobiliteit, bezoekers en leveringen. Zo kan er maximaal ingezet worden op publieke ruimte en ontharding.  We verwijzen hiervoor naar het nieuwe project Erasmus Gardens, waar er zowel bovengrondse, niet-betalende als ondergrondse, betalende parkeerplaatsen zijn. Wat gebeurt er daar? De betalende parkeerplaatsen ondergronds staan er leeg en iedereen wil bovengronds parkeren.  

Waar het positief is dat er een flexibel parkeersysteem wordt voorgesteld dat later getransformeerd kan worden, weten we dat de beschikbaarheid van parkeerplekken de soort mobiliteit ook beïnvloedt. Door flexibiliteit toe te laten is de stap minder groot om het aantal parkeerplekken te overschatten. Het RPA moet zich hierin ambitieuzer tonen als we de modal shift willen halen. Erasmus Gardens toont opnieuw dat de beschikbaarheid van parkeerplekken bewoners aantrekt die hun auto willen gebruiken. Het RPA moet aanzetten tot een andere mobiliteit en parking is daarbij een belangrijke hefboom. BRAL wijst erop dat mobipunten en parkings best gecombineerd worden. 

Metro 3? 

In het RPA wordt er niet gesproken over metro 3. Dit verbaast ons aangezien het een belangrijk dossier is in de Brusselse mobiliteit, waarvan de haltes niet heel erg ver van dit project zullen liggen. We vragen ons dus af waarom het niet vermeld wordt. Wel willen we erop wijzen dat de haltes eigenlijk net iets te veraf van de nieuwe wijk zullen liggen om een legitieme optie te zijn voor het openbaar vervoer voor de wijk. Opvallend is dat er sprake is van een verlenging van tram 55 in het RPA terwijl er in het metroproject altijd sprake was van het schrappen van tram 55. Dit wordt dan weer niet vermeld in het milieueffectenrapport (MER).  

Het is dus niet erg duidelijk welke mobiliteitsbeslissingen meegenomen worden in dit RPA en we vragen dus om opheldering. 

Groene ruimte 

Heel erg veel ruimte binnen het plangebied krijgt de bestemming van een soort groene ruimte, zoals parkgebied, bosgebied, parkbegraafplaats, structurerende ruimte met bomen. BRAL wil benadrukken dat deze groene ruimtes niet per se altijd extra bescherming krijgen. Bepaalde delen zouden in het RPA een specifieke bescherming moeten krijgen.  

De focus ligt op de creatie van bos waar er nu sprake is van een bocage landschap (halfopen landschap met haagjes en muurtjes). We vragen ons af of dit een logische keuze is. Brussel heeft niet te weinig bos, maar wel erg weinig bocage landschap. Vanuit diversiteit bekeken zou het dus een goed idee zijn om net daarop in te zetten.  

We willen ook de focus richten op alle bestuivers in al die groene ruimte. Waar er wel gesproken wordt over biodiversiteit op de begraafplaatsen, is het belangrijk te benadrukken dat er heel veel verschillende bestuivers aanwezig zijn waar rekening mee gehouden moet worden als we de biodiversiteit willen beschermen en stimuleren. Het RPA zou hier speciale aandacht aan moeten schenken.  

Reageer ook! 

Je kan zelf ook nog reageren op het openbaar onderzoek tot 22 december. Je vindt alle documenten hier terug. Reageren kan door het formulier in te vullen of door te mailen naar defensie@perspective.brussels.  

Lees ook