Artikels

Depuis quelques mois, cette envie d’écrire sur la qualité de l’air bruxellois. Pourquoi? Certainement, à cause de ma délicate santé. Sans elle, la question de l’air à Bruxelles aurait été pour moi un problème abstrait, un sujet complexe parmi d’autres. Je n’y aurais sans doute doute guère prêté attention, si je n’en étais pas moi-même affectée, physiquement, quotidiennement, dans mes déplacements en ville. Début janvier, j’ai décidé d’en parler autour de moi, et transformer mon inquiétude personnelle en un engagement citoyen. J’ai pris contact avec le BRAL, puis j’ai rencontré l’équipe de Bruxsel’air …

Depuis la naissance, je souffre des voies respiratoires. J’ai un traitement assez contraignant : de la kiné quotidienne, une aérosolthérapie, des cures fréquentes d’antibiotiques. Monter plusieurs volées d’escaliers, courir pour attraper le bus, c’est à chaque fois un exploit sportif. Au test de marche – outil d’évaluation des kinés – j’obtiens systématiquement des résultats inférieurs aux moyennes obtenues par les personne de mon âge. Dès 1992, j’ai commencé à avoir de gros problèmes de souffle ; les gens qui me soignent m’ont expliqué que c’était dû entre autres à l’air vicié que je respire ici à Bruxelles : les pics d’ozone en été, le smog le reste de l’année, la trop forte concentration de particules fine dans l’air (PM10, PM2,5). Les taux de PM2,5 – matières en suspension de moins de 2,5 microns de diamètre – dépassent en effet régulièrement les seuils autorisés. En cause : le trafic automobile et le chauffage.

Pour moi, certains jours, respirer en ville devient … difficile. Dès que j’entends « qualité de l’air médiocre niveau 5 », j’annule mes rendez-vous, je m’enferme chez moi plusieurs jours. Si je dois sortir, pour des démarches urgentes, nécessaires, je prends un taxi. Ce qui me surprends, c’est que je reçois très peu de recommandations des personnes qui me soignent. Mon impression c’est que beaucoup de Bruxellois vivent dans le déni ou la résignation par rapport à cette question de la pollution de l’air.

Rencontre avec le BRAL

Début novembre 2016, je reçois via le BRAL – association située dans le centre ville et qui soutient des actions citoyennes – une invitation à assister à une conférence sur le thème de « la qualité de l’air et la santé ». Dans un premier temps, j’y vais pour moi, pour m’informer, en avoir enfin le coeur net. J’arrive maison de quartier Malibran, rue de la digue, à Ixelles. Il y a 70 personnes dans la salle, beaucoup de jeunes. Ils sont là pour écouter Catherine Bouland – directrice de la section ‘santé environnementale’ de l’école de santé publique de l’ULB. Son verdict est sans appel : l’air bruxellois est néfaste pour la santé, notamment à cause de la présence d’une quantité infime de particules fines qui suffit à perturber notre organisme (0,04%).

J’y apprends ce que j’imaginais déjà : la pollution de l’air impacte la vie des Bruxellois. Elle réduit leur espérance de vie de 7 mois en moyenne et implique pour certains une perte de liberté et de qualité de vie : car, lors des alertes au smog ou des pics d’ozone, les enfants, les personnes âgées et les insuffisants respiratoires sont priés de rester chez eux, de réduire tout effort physique. Pourtant, la pollution atmosphérique c’est l’affaire de tous. Elle nous touche tous à des degrés divers, quel que soit notre mode de vie, notre moyen  de locomotion : que l’on soit en bagnole, à pied, à cheval, à vélo, blancs, noirs, jaunes.

Or, le gouvernement se préoccupe peu de ce problème de santé publique, et cela malgré les sanctions et les mises de garde de la Commission Européenne, qui surviennent toutes les fois où les seuils de pollution sont dépassés. Le changement ne viendra vraisemblablement pas d’en haut. Alors, que faire ? Une évidence : nous devons nous mettre au travail, il y a là un défi citoyen de taille. Il faut se concerter, adopter des solutions systémiques qui tiennent compte du problème dans sa  globalité. Le problème est, on le sait, aujourd’hui planétaire, c’est pour nous tous un véritable défi écologique, également humain, urgent et  crucial.

Ma participation au projet ExpAir

20 Décembre 2016 : rencontre avec Liévin Chemin, responsable du projet « air et mobilité » au BRAL – association qui veille à faire entendre la voix des citoyens bruxellois, en incluant des personnes qui ne sont pas forcément sensibilisées aux questions d’environnement. Le projet ExpAIR, lancé en 2015 par le BRAL et l’IBGE – consiste aujourd’hui à nourrir la connaissance sur la pollution de l’air, à sensibiliser des citoyens à cet enjeu de santé publique et à les pousser à l’action. Concrètement, Liévin s’est occupé de faire le tour des maisons de quartier – place Annessens, les Marolles, rue Rempart aux Moines – pour encourager différents groupe de citoyens à participer à une action de mesure de la qualité de l’air. Le but est de proposer une cartographie qui signalerait les lieux les plus pollués de la capitale. Avec le principe du « Savoir & faire savoir »

Le projet ExpAIR former des groupes cibles, qui apprendront, puis pourront à leur tour partager leurs connaissances. Le fait de construire ensemble des savoirs permet de s’émanciper, de construire une expertise citoyenne… Le travail se fait en partenariat avec des universités, des lieux de savoirs, comme le centre Cosmopolis. Et, quelle sera ma tâche dans tout cela ? Mesurer par moi-même la concentration de Black carbon  particules issues de la suie de Diesel – dans l’air à 1030, dans ma commune.

Voilà une excellente initiative ! Je ne savais pas que c’était possible, je trouve l’idée excentrique mais amusante. Je m’engage à le faire par défi. D’ailleurs, avant moi, dans le cadre du projet Exp’air, d’autres citoyens l’ont fait. Trois groupes, des personnes issues des maisons de quartiers du centre-ville, des membres de Bruxsel’air, un collectif constitué au départ de jeunes cyclistes bruxellois et enfin les membres d’une association de cyclistes liées à la commission européenne.

Je peux en tant que ‘burgerjournalist‘ faire le même travail, mesurer quotidiennement durant cinq jours l’air que j’inhale et transmettre les informations aux lecteurs d’Ezelstad et aux auditeurs de Radio Panik. Je reçois un appareil de la taille d’un GSM placé dans une petite gibecière et une sorte de carnet de bord où je suis invitée à noter scrupuleusement les lieux où je me trouve – intérieur, extérieur – les moyens de transports utilisés, à pied, en tram, bus, voiture, les heures de départ d’arrivée. Liévin m’explique le fonctionnement de l’aethalomètre (il faut veiller à changer les filtres et à charger quotidiennement l’ appareil), ainsi que le petit GPS qui l’accompagne. Protéger l’appareil de la pluie, veiller toujours à ce qu’il continue à prendre des mesures via un minuscule tube. Des détails techniques de haute importance. Je m’attelle à ma besogne (Je vais être fliquée pendant 5 jours, on saura même quand je fais pipi). 

Mes mesures de Black Carbon (PM2,5)

Le Black Carbon (BC) est une des nombreuses microparticules présentes dans l’air bruxellois et dont la taille est proche de 2,5pm. Cette particule fine – qui émane notamment de la combustion dans les moteurs Diesel – est considéré comme un indicateur fiable pour évaluer les concentrations de pm2,5 et de NOx dans l’air. On considéère qu’au-delà d’un microgramme par mètre cube, le black carbon (pm2,5) est nocif pour la santé.

L’appareil que j’ai reçu en prêt va me permettre de mesure la concentration de cette partivcule dans l’air lors de mes trajets quotidiens. Mes mesures sont prises du 5 au 10 janvier, de jeudi à mardi, excluant le dimanche où le trafic automobile est moins important. Les données collectées sur l’appareil devront ensuite être envoyées, intégrées à la base de données, puis analysées par Bruxelles Environnement. Au terme du processus, je suis censée recevoir les résultats par mail, et il est prévu de revoir Liévin pour l’analyse des données.

Jour 1 :  Il est 15.00. Mon appareil est prêt. Je vais le chercher, mesurer l’air, ce sera mon premier acte citoyen de l’année. Mise en route dans les bureaux du BRAL. En vue d’une émission sur radio Panik, je rencontre Micha et Krishna, tous deux mesureurs d’airs, appartenant au « Chouchougroep » comme on l’appelle ici, réunissant des habitants du centre de Bruxelles.  Fin d’après-midi, 18.00, retour en tram. Je porte fièrement  l’aethalomètre autour du cou. A la lecture des résultats – sur le trajet du retour en tram – de la  station De Brouckère à la place des Bienfaiteurs, la durée de mon exposition au black carbon est importante : 2, 5 mg par mètre cube d’air.

Jour 2 :  au réveil, je mets en route l’appareil. Matinée : prise des mesures à l’intérieur. Vers 12.30 : repas au Sésame, restaurant de quartier rue Josaphat. On observe une hausse des pm lors des trajets en tram du  retour (2,7)  et fin d’après un verre avec mon amie Muriel au café de l’Espérance. Ensuite, le  trajet du retour aux environs de la tour Brusilia, à l’ heure de pointe. Bruit, trafic intense, vous devinez les taux de black carbon : trois fois trop élevés. 2,9.

Jour 3 : Trajet en tram. Samedi, 09.30 au matin : réunion Bruxsel’air dans les locaux de la Cycloperativa. Aux environs de midi : repas pris dans un  fast food bio hors de prix. En prime : taux de pm anormalement élevé (1,7). Après-midi, direction « care wash » (c’est comme ça que j’appelle – pour plaisanter – le lieu où je me fais soigner à Woluwe). Taux de pm acceptable. Trajet  en tram. Station Montgomery : le taux de pm à nouveau trop élevé, supérieur à 2mg par mètre cube.

Jour 4 :  Dimance, vers 16.09, petite escale à Diamant (2,6 mg/m3). Rejoindre Meiser à pied. Puis, reprendre le tram à Meiser, jusqu’au boulevard Lambermont. Taux de black carbon fort hauts : 2.9.

Jour 5 :  Trajet vers l’UCL. Un examen au sous sol. Et – Qui l’eu cru ? – l’air y est presque pur. Le black carbon est à 0,2 mg/m3 ; c’est probablement parce que les grands immeubles ventilent à partir du haut du toit. Par contre, lors du trajet retour – dans la station de métro Montgomery – l’exposition au BC est 1.6 mg/m3. J’envisage enfin de mesurer l’air de la place Dailly. Impossible : il pleut. Arrêt des mesures.

D’après mes résultats d’analyses de l’air, même l’intérieur de mon appartement est pollué par les gaz de la rue (black carbon, suie de Diesel). Liévin me conseille d’aérer la nuit, du côté arrière-maison, de 23h à 6h du matin, lorsque le trafic routier est moindre. Pour ce qui est de la pollution extérieure, il me rappelle qu’on peut essayer de contourner, dans la mesure du possible, les endroits forts pollués, de les éviter. Je dois rendre l’appareil, alors qu’il y a encore tellement d’endroits dans ma commune qui méritent d’être évalués. Le jour de la restitution de l’aethalomètre, un journaliste  du magazine Télémoustique me contacte ; mon témoignage de mesureuse d’air l’intéresse. Cette affaire commence à prendre de l’ampleur. Je le rencontre avec Stefano de Bruxsel’air et Liévin du BRAL, à la station Arts-Loi. Liévin nous livre alors une belle anecdote : lorsqu’il était enfant, il a fait un rêve, il était enfermé dans une tour vitrée et devait, avec ses camarades, actionner une machine géante pour nettoyer l’air et pour pouvoir survivre.

Rencontre avec Bruxsel’air

Le 7 Janvier, un samedi matin. Il fait froid, il a neigé. Je rejoins les bénévoles du groupe « qualité de l’air » issus du GRACQ (Bruxsel’air) – rue Van Aertevelde – dans les locaux de Cycloperativa, un espace où l’on répare des vélos, Je suis accueillie par Luc, pour une réunion spéciale hors calendrier, une dizaine de personnes sont présentes. Il faut  organiser le prochain événement médiatique. Il aura lieu en février,  à l’ordre du jour préparer les pancartes avec les slogans, prévoir le matériel, les personnes disponibles, l’accueil de Benoît, un mobilisateur de Greenpeace, pour parler des écueils et des conséquences juridiques à prévoir lors de ce genre de manifestation.

Depuis 6 mois, les membres de Bruxsel’air ont l’habitude de se réunir tous les lundis soir, m’explique Pauline. Ils sont tous issus du Gracq et se réunissent d’habitude là-bas. Delphine est cycliste et asthmatique, deux éléments qui l’amènent à contribuer à Bruxsel’air. Elle évite au maximum d’utiliser sa voiture.  Le groupe fonctionne sur un mode inclusif : tout le monde est à la même place, pas de coordinateur attitré, l’ambiance est volontairement bon enfant. Ce qui s’y dit : nous sommes des citoyens, nous exigeons un air propre, et il est temps d’exiger la mise en place des mesures coercitives : comme la suppression de la carte essence et des avantages fiscaux liés à l’utilisation de la voiture, voire la mise en place d’une taxe de circulation.

Mardi soir, chez Henri, un petit bistro typiquement bruxellois, se tient une réunion BRAL, drink de début d’année. C’est l’heure du bilan. Sont présents, un panel d’invités, tous des mesureurs d’airs. Un anglophone. Une lobbyiste d’une ONG environnementale européenne, Yvan un pensionné qui voudrait jouir pleinement d’un de ses plaisirs : les promenades le long de la rue Antoine Dansaert, perpétuellement encombrée de voitures. Benjamin un membre de Bruxsel’air, passé récemment en radio, relate leurs différentes interpellations des politiques, et les réponses des différents ministères qui se rejettent la balle. Madame de Block, Ministre fédérale, fuit fuit ses responsabilités à ce sujet. Quant à Madame Frémault, ministre bruxelloise de l’environnement, elle juge qu’il faudra du temps pour mettre en place des solutions, mais annonce déjà la création des premières « zones de basses émissions » à Bruxelles, en 2018, pour que les pouvoirs publics commencent à honorer leurs engagements en matière de réduction des émissions (voir « Plan Air Climat Energie », 2016, ainsi que « Clean Air for Europeans, 2008).

Tim, Liévin – animateurs au BRAL – et Nicola, chercheur à la VUB, évoquent l’idée d’intensifier les mesures d’air, de les étendre à d’autres groupes de citoyens. Une rencontre de « Citizen Science » est programmée pour le mois de mars. Il s’agit d’une action où les citoyens participent via le BRAL avec d’autres citoyens et  collaborent avec les chercheurs en  utilisant  la  technologie AirBeam.  L’usage des appareils de mesure n’exclut pas le dialogue entre les différents intervenants. A la mi-temps, une journaliste de Médor arrive, elle souhaite aussi écrire un article sur le sujet. Discussion sur la validation des données rapportées par les citoyens. Sont elles assez fiables? 

Ensuite, j’ai encore participé à deux rencontres radio autour de cette question lancinante : « quel air respirer » ?  Le 26 janvier, je rencontre un avocat en studio, Ugo Taddei. Des mamans bruxelloises ont porté plainte, soucieuses – elles aussi – de la qualité de l’air. Le 2 février, une semaine plus tard, Radio Panik diffuse une seconde émission « on air ». Cette fois-ci, l’émission est entièrement consacrée à l’air. Je participe à un débat de haut vol : autour de la table de Mélina l’animatrice de Radio Panik, des citoyens mesureurs d’air issus de groupe différents, Micha et Krishna membres du « chouchougroep »,  Delphine de Bruxsel’air, la professeure à l’école de santé publique Catherine Bouland et un membre du BRAL, Liévin. 

Juste à mes côtés, Catherine Bouland. Son discours est clair, précis, accessible. Je profite de la pause musicale pour lui poser une question : Comment se fait-il que les médecins parlent si peu de ce problème ? « Parce qu’ils n’ont pas l’information » me dit-elle.

Comment sensibiliser les Bruxellois ?

Le 18 février 2016, se tenait un événement que vous avez pu suivre dans les médias : 400 personnes se sont ralliées à Bruxsel’air pour une action de sensibilisation qui a consisté à poser des masques sur des centaines de statues de Bruxelles. Des gens de tous horizons y ont pris part dès le matin. Les plus grands édifices ont été investis par des grimpeurs. Ensuite, tout ce joli monde s’est enfin retrouvé Place Royale, autour de la statue de Godefroid de Bouillon.

Pour participer, ou en savoir plus …

• Descriptif du projet ExpAIR, sur le site du BRAL
• « Mesurer la qualité de l’air : des technologies citoyennes pour agir tous ensemble ? » sur le site du BRAL
• Emission de Radio Panik sur la qualité de l’air à Bruxelles, et sur le projet ExpAIR (Janvier 2017).
• Page Facebook du groupe Bruxsel’Air
• Site de Clean Air Brussels

Cet article a été publié pour la première fois sur le site web de Ezelstad et est repris ici avec leur permission.

BRAL schreef mee aan het federaal memorandum 2019-2024: Een ambitieuze legislatuur voor milieu en natuur. Lees de volledige tekst en de samenvatting in bijlage.

In het kort gaat het over:

Klimaat

• Verhoog de ambitie van het klimaatbeleid
• Zorg voor samenhang van de verbintenissen
• Voer een deugdelijk bestuur in
• Zorg voor voldoende budgettaire en fiscale middelen

Energie

• Zet in op energie-efficiëntie en -besparing
• Maak werk van de kernuitstap
• Bereid de uitstap uit fossiele energie voor
• Gebruik biomassa binnen de grenzen van de duurzaamheid
• Bereid de elektriciteitsvoorziening van de toekomst voor
• Ondersteun de ontwikkeling van hernieuwbare energie

Mobiliteit

• Nood aan een coherent mobiliteitsbeleid
• Voer fiscale instrumenten in voor een duurzaam vervoersbeleid
• Voorzie een gebruiksvriendelijk, duurzaam en voldoende groot aanbod aan treinen
• Stimuleer een levendige fietscultuur

Gezondheid

• Verbeter de luchtkwaliteit
• Bescherm de burgers tegen giftige chemische stoffen
• Verbied de verkoop van pesticiden voor particulier gebruik en reduceer het landbouwkundig gebruik
• Bevorder de natuur in het gezondheidsbeleid

Landbouw en voeding

• Creëer een voedingsbeleid
• Maak van het gemeenschappelijk landbouwbeleid de motor voor een duurzame en gezonde voedselproductie
• Verbied de verkoop van pesticiden voor particulier gebruik en reduceer het landbouwkundig gebruik
• Steun de overgang naar een meer plantaardige landbouw en voedselvoorziening
• Voorzie fiscale maatregelen die duurzame aankopen aanmoedigen
• Neem als federale overheid een voorbeeldrol op

Biodiversiteit en natuur

• Controleer de handel in wilde dieren en planten beter
• Strijd tegen de vernietiging van de bossen in de wereld
• Integratie van de internationale verbintenissen inzake duurzame ontwikkeling op het gebied van biodiversiteit, bossen en klimaat
• Invasieve soorten en wilde dierenziekten
• Vermindering van de ecologische voetafdruk van België
• Natuur als rechtspersoon

Noordzee

• Herstel en bescherm de mariene en kustecosystemen.
• Ontwikkel een grensoverschrijdend netwerk van beschermde mariene gebieden
• Zorg voor een duurzaam evenwicht tussen natuurbehoud
• en sociaaleconomische activiteiten
• Benut de noordzee voor de energietransitie

Circulaire economie

• Maak een interfederale roadmap circulaire economie
• Investeer meer in de circulaire economie
• Fiscaliteit en economische instrumenten
• Stimuleer de levensduur, reparatie, hergebruik en recyclage van producten
• Informatie en rechten van de consumenten en bedrijven
• Ondersteun de voorbeeldfunctie door middel van overheidsopdrachten
• Ontwikkel een beleidskader en normering voor diepzeemijnbouw
• Beheer specifieke stromen

Commons en participatie

• Werk beleid en regelgeving uit die co-creatie, coöperaties en commoning stimuleren

Dit memorandum werd geschreven door:

• Bond Beter Leefmilieu
• BRAL
• IEB
• IEW
• Greenpeace
• WWF

De Josaphatsite bevindt zich op de grens tussen Schaarbeek en Evere. Deze bijzondere plek is vandaag eigendom van de Brusselse publieke overheden. De komende jaren wil de overheid hier een grote woonwijk bouwen. In tussentijd is dit de ideale plek om te experimenteren met een nieuwe manier om de stad te ontwikkelen.

En dat is wat Hanne (KULeuven) en Toha (BRAL) ook deden!

Toha and Hanne found each other in Josaphat’s hidden garden.
Each in their way they act out some facets of the Commons Architect.e.
The Josaphat wasteland and its self-proclaimed transitional use provided
the ground for these young women to bound over their shared passions:
urban activism, hands-on, human-oriented practice, social innovation,
a mindul awareness on the importance of the everyday,
an appreciation for Josaphat’s vast space of wild nature and urban creation,
creative expression in amongst others photography and wording.

En het was niet zomaar experimenteren: Hanne schreef een doctoraat over het verleden van de site en hoe de stad te maken. Samen met Toha van BRAL ondersteunde ze het collectief Josaph’Aire, dat vorig jaar de Burgervuurprijs won in de algemene categorie. Via bottom-up acties willen zij tijdelijk gebruik implementeren als een volwaardig deel van het stadsontwikkelingsproces.

Benieuwd? Je komt er meer over te weten in de expo in het gebouw van Perspective, nog tot woensdag 20 februari. BRAL komt met haar leden op bezoek op dinsdag 19 februari. 
Je kan onze publicatie over Josaphat hier lezen. En onze bespreking van het Richtplan van Aanleg van Josaphat hier.

Het werkterrein van BRAL is de Brusselse metropolitane regio en al haar hoeken en kantjes. Maar regelmatig zijn er kansen die we niet kunnen laten liggen om te wegen op het federaal beleid.

De federale verkiezingen die eraan komen op 25 mei is zo’n kans. En dus geven we federaal advies.

Want de thema’s waarop we werken, die houden zich vaak niet netjes aan de verschillende beleidsniveaus. (Of die beleidsniveaus logisch in elkaar zitten, daar zullen we maar even over zwijgen. Kwestie van een staatshervorming niet op tafel te leggen.) Het zijn thema’s zoals mobiliteit, gezondheid, circulaire economie, de commons en participatie die ons na aan het hart liggen. Maar ook het klimaat belangt ons uiteraard aan, net als energie, landbouw en biodiversiteit.

We werkten daarom nauw samen met de andere milieuorganisaties in ons land (Bond Beter Leefmilieu, IEB, IEW, Greenpeace, WWF, Natagora, Natuurpunt). Samen schreven we onze verwachtingen neer voor de komende federale regering. Lees het volledige memorandum hier en de samenvatting hier.

Hopelijk doet de volgende regering er iets mee!

RAC is de afkorting voor het Rijksadministratief Centrum, een enorm complex van gebouwen en tuinen tussen grofweg de Pachecolaan, de Congreskolom en de Kleine Ring. De site is een oude bekende voor BRAL. Wat nu in openbaar onderzoek is, kunnen we beter smaken dan de vorige plannen. De huidige plannen zijn het sluitstuk van de reconversie die opgestart werd in 2004. Op het programma o.a. 455 woningen en een school.

Opa vertelt over een retrofuturistische ambtenarenstad

Het Rijksadministratief Centrum was een zeer ambitieus project van de Belgische Staat om de verschillende administraties te centraliseren op één site. De site was gepland voor 14.000 ambtenaren, een echte ambtenarenstad dus. Ze lag strategisch op de Noord-Zuidverbinding – met Congres hadden ze hun eigen station – en vormde een schakel tussen de boven- en benedenstad. De werken werden pas in 1985 beëindigd.

Het Centrum was (en is) hét symbool van de modernistische architectuur uit de zestiger jaren. Monofunctioneel en monumentaal moest het zijn. Maar niet lang daarna viel het land uit elkaar en werden meer en meer diensten overgeheveld naar de gewesten en gemeenschappen. En toen gebeurde het: In 2003 verkocht de Belgische staat het hele complex aan ontwikkelaars en Brussel zat met de gebakken peren. Het armworstelen om van een privé-project een project te maken dat ook de Brusselaars ten goede komt, kon beginnen. Van in het begin stonden betere verbindingen, het publiek houden van de tuinen en esplanade, een mix aan woningen en collectieve voorzieningen daarin centraal.

Ondertussen is er al veel beslist en gedaan. Zo werd de beschermde Péchèretuin - die met de vele fonteinen - terug in ere hersteld en een deel van de gebouwen werd na grondige renovatie terug in gebruik genomen. Het opvallendste daarbij was de intrede van federale politie in het ‘hoofdgebouw’. Wat enigszins een domper was op de feestvreugde want dat betekende geen woningen in dat symbolische gebouw en geen publieke functie in het grote ex-ambtenarenrestaurant. Daarmee hoopten we op een publiekstrekker aan die kant van de site die in één ruk door ook ineens het park zou activeren. Quod non, de private cafetaria van de politie is blijkbaar ook een publieke functie.

Edoch genoeg gezaag! Ondertussen werd er ook beslist dat er een school zou komen én veel belangrijke beslissingen moesten nog genomen worden. Bijvoorbeeld waar en hoe planten we die woningen en school in? En hoe werken we de site open om de hoog- en laagstad te verbinden. Wat met de Noord-Zuid verbinding? Wat met de rest van het park? Welk type woning? Etc.

Protest helpt                

Op al die vragen kennen we nu het antwoord. Na een eerste vergunningsaanvraag in 2017 krijgen we nu een sterk aangepaste vergunning op ons bord. De reden (samengevat): ’t trok op niet veel en er kwam veel protest. Ook van BRAL. Gevolg: de plannen werden terug naar de tekentafel gestuurd. Die gewijzigde plannen zijn nu in openbaar onderzoek. Let wel; het programma bleef in grote lijnen hetzelfde maar ze pakken het anders aan. En we kunnen zeggen dat die aanpak opmerkelijk beter is.

Nieuwe vergunning in openbaar onderzoek.

Het programma van het alternatief plan dat nu in openbaar onderzoek is, ziet er als volgt uit:

• De bouw van een bouwkundig geheel met een zeer verschillend concept dan dat van het ingediende project, samengesteld uit 4 woningengebouwen voor een totaal van 455 appartementen, een kleuter- en basisschool en een crèche
• 4.314,2 m² aan verkoopoppervlakte (9 eenheden);
• De herinrichting van de voornaamste bestaande parkings van het RAC, die bestaat in een vermindering van 1.808 tot 1.777 plaatsen voor motorvoertuigen en de inrichting van 1.115 plaatsen voor fietsen.
• Een afzonderlijke herinrichting van de directe omgeving en de ruimtes die toegankelijk zijn voor het publiek ten opzichte van het ingediende project, namelijk:
  • Van de verbinding tussen de boven-en benedenstad;
  • Van de Noord-zuidverbinding (« groene wandeling»);
  • Van de organische tuin die aanwezig is op de corniche;
  • De aanleg van een openbaar pleintje aan de Pachecolaan

Het moge duidelijk zijn: dit gaat over een vergunningsaanvraag van gewestelijk belang. (Of gewoon: gene kattenpis ;)

Bezwaren 2017 VS plannen 2019

De plannen van 2017 nodigden niet uit om de site om de site te gebruiken als dagelijkse verbinding tussen de hoog- en de laagstad én tussen de Kruidtuin en de Kathedraal (de Noord-Zuidverbinding). Hierdoor werd het potentieel van de tuinen niet benut. Nochtans hebben die alles om uit te groeien tot een volwaardig stadspark. De redenen die we daarvoor zagen, waren vooral fysisch maar ook programmatorisch.

We twijfelden aan de oprechte wil de publieke ruimte echt publiek te maken en de tuin en de esplanade terug te geven aan de Brusselaar en de bezoekers van onze stad. Het ontwerp vertrekt eerder vanuit de belangen van de huidige en toekomstige huurders/kopers. Denk aan de politie die vooral rustig wou/wil zitten.

Samengevat: we laakten het gebrek aan ‘doorwaadbaarheid’ en het gevaar voor semi-privatisering van de groene ruimte.

We zijn nu positiever en na het bekijken van de plannen komen we tot dezelfde conclusie dan de effectenstudie die op deze gewijzigde plannen werd losgelaten.

“Het bestudeerde alternatief verbetert op een aanzienlijke wijze het voetgangersverkeer en de doorlaatbaarheid van de site ten opzichte van het oorspronkelijke project … Zijn 2 hoofdverbindingen (boven-beneden en Noord-Zuid) zijn zichtbaarder, directer en begaanbaarder per fiets (inclusief via de openbare lift);”

Op dat vlak beantwoordt dit alternatief dus alvast aan onze verzuchtingen. Jep, alles kan beter maar eerlijk: we zijn blij met de aangebrachte verbeteringen. 

De betere fysieke linken zullen er alvast voor zorgen dat de site in de toekomst beter toegankelijk zal zijn en ze haar weg zal vinden in het dagelijkse traject van velen. Wat op zich al een belangrijk is om die andere bekommernis te temperen: de semi-privatisering van het park en de esplanade. Daarnaast zien we ook dat het voorziene park en meer bepaald de ‘organische’ tuin een veel ruimer en gediversifieerder pakket voorzieningen krijgt. Meer soorten speeltuig voor een verschillend publiek, banken etc. Die ‘organische’ tuin heeft ook de potentie een belangrijke schakel in het groene netwerk te worden en een link te leggen met de Kruidtuin. Daarvoor moeten we de kleine ring nog even aanpassen, maar hé: Rome is ook niet in één dag gebouwd. De esplanade (achter de congreskolom) is op zichzelf al een attractie vanwege zijn zicht over de stad maar ook zij krijgt wat extra voorziening (wat waterpret bv) opdat er ook echt mensen naartoe zouden komen. Kortom, ook de invulling van de publieke ruimte draagt ertoe bij dat het publiek er zijn weg naar toe zal vinden.

Gezocht: 10.000 m² collectieve voorzieningen en betaalbare woningen

Op het RAC speelt dezelfde vraag als bij Tour & Taxis. Het groen, de fiets- en voetpaden, de lift, de trappen etc.: gaan ze over in handen van het Brussels Gewest? Dat is op termijn de duidelijkste situatie. De eigenaar deed een gouden zaak en veel zin om hovenier te spelen heeft hij waarschijnlijk niet, hij heeft er dus zelf belang bij zich voluntaristisch op te stellen.

Wat betreft de collectieve voorzieningen/uitrustingen: Wij hadden graag gezien dat de privé-lokalen van de politie aan de Péchèretuin (7.363 m²!!) échte ‘collectieve voorzieningen’ werden. Ze worden alleszins verrekend in het verplicht aantal te halen m² collectieve voorzieningen. Als dat kalf echt verdronken is, dient het aantal m² van de politie elders gerealiseerd te worden. De gelijkvloerse ruimte van het gebouw dat op de esplanade wordt opgetrokken, is alvast een goede locatie om een deel daarvan op te vangen. Ze zijn hoe dan ook een goede locatie voor een publieke uitrusting om zo mee de passage tussen de laag- en hoogstad te stimuleren en kunnen bijdragen aan de ‘activering’ van de esplanade. Ook het gebouw dat grenst aan de tuin van Péchère is om dezelfde reden uitermate geschikt. Wat we ook al tevergeefs schreven in 2017.

Het is natuurlijk geweldig dat die school en crèche er komen, maar het ontbreekt dit project aan 10.000 m² collectieve voorzieningen.

Aangezien dit de laatste ontwikkelingsfase is, ziet het er sowieso naar uit dat de minimaal voorgeschreven 16.200 m² ‘uitrustingen’ niet zal gehaald worden. Eigenlijk staan alleen de crèche en basisschool (6.405 m²) op het programma. (Zoals gezegd rekenen we de x-tra large zithoek van de politie niet mee.) Het is natuurlijk geweldig dat die school en crèche er komen, maar het ontbreekt dit project aan 10.000 m² collectieve voorzieningen. Toen we samen met de omwonenden werkten rond de toekomst van de site rond het RAC werkten in 2005, kwamen veel dingen op tafel die nu langzaam gerealiseerd worden (scholen, betere verbindingen etc.). Een klein dingetje waar sindsdien niet meer over gesproken werd, zien we nu echter terugkomen in de aanbevelingen van de effectenstudie: het ‘interwijkenhuis’ (zo noemden wij het toen). We citeren:

“Wij wijzen op het belang om een wijklokaal te creëren dat geschikt is om gezamenlijke initiatieven, die zich openstellen voor de andere aangrenzende residentiële wijken, te ontwikkelen. Deze uitrustingen bestaan niet in het geografisch gebied en kunnen toelaten om de naburige wijken te ontsluiten door de toekomstige bewoners van het project op te nemen.”

Als meer ambitieuze collectieve voorziening werd naast een school trouwens een ambitieuze mediatheek voorgesteld. Een ideetje voor de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie om zo werk te maken van een echt meertalig Brussels cultuurproject? 

Een project van deze omvang hoort de facto 20 % sociale huisvesting te bevatten.

De andere belangrijkste opmerking is een al even oud zeer: betaalbaar wonen. Er worden wel 35% ‘middenklasse’-woningen voorzien maar geen ‘sociale’ woningen. We kunnen daar kort over zijn. Een project van deze omvang hoort de facto 20 % sociale huisvesting te bevatten.

En de befaamde gigantische blinde muur aan de Pachecolaan? Aangezien die parkeerplaatsen verbergt blijft die gedeeltelijk aanwezig. Hij wordt dan wel meer ‘opengewerkt’, hij blijft lelijk. We steunen dan ook de intentie – het is niet meer dan dat -  de muur alvast gedeeltelijk te vergroenen. Zo krijgt het ‘organisch’ park op het dak van de parking een verticale dimensie. 

De vergunningsaanvraag is nog in openbaar onderzoek tot 21 februari. BRAL stuurt nog een uitgebreider bezwaarschrift, maar is tevreden met deze stap in de goede richting.

Reageren kan online. Hier vind je de rode affiche.

We hadden twee weken (*) om een bezwaarschrift in te dienen voor de Koning Albert II-laan nummer 28-30, de Antwerpsesteenweg nummers 57-59 en 59B en de Willem De Molstraat nummer twee. Zegt dit adres u iets? Inderdaad, het is de locatie van die vermaledijde WTC-torens, excuseer, ZIN-torens.

(*) Correctie: het was nog niet de bouwvergunning die in openbaar onderzoek was, maar het bestek. Dit geeft jou en ons meer tijd om te reageren. De argumenten die we hier aanhalen, blijven echter wel gelden. We houden je op de hoogte wanneer het openbaar onderzoek wordt geopend.

In het kort:

• We zijn blij met de gemengde invulling, maar het blijft hoofdzakelijk een kantoorproject. Slechts 7% procent is voorzien voor woningen. Dat is erg weinig om van een kantoorwijk een ‘levendige’ wijk te maken.
• Waar zijn de betaalbare woningen en de woningen van verschillende groottes? De stedenbouwkundige lasten dienen in de eerste plaats hier naar toe te gaan.
• De link met de omliggende wijk wordt te weinig gemaakt, vooral langs de kant van de Antwerpsesteenweg en het Maximiliaanpark.
• Over het Maximiliaanpark gesproken. Waarom niet de link leggen met het ‘stadsvernieuwingscontract ‘CitroënVergote’. Dit programmeert de bouw van twee nieuwe woontorens op het bestaande park. Een eerste toren is gepland op de hoek van de Simon Bolivardlaan en de Helihavenlaan (19.600 m²) en de andere op de hoek van de Helihavenlaan en de Boudewijnlaan (4.375 m²). Gezien de druk op de open ruimte als gevolg van deze verdichting, vragen wij ons af of de bouw van het ZIN-project geen gelegenheid zou kunnen zijn om deze reeds gebudgetteerde woningen (waarvoor de Grondregie van Stad Brussel verantwoordelijk zou zijn) te absorberen en zo het groene gebied van het park zoveel mogelijk te behouden.
• Deze grond is in de handen van de stad Brussel. We roepen de stad op om via de erfpachtovereenkomst een antwoord te bieden op de noden van de bewoners qua huisvesting, voorzieningen en openbare ruimte..

Op 12 februari lichten we onze bezwaren mondeling toe in de Overlegcommissie. Je kan het volledige bezwaarschrift in de bijlage lezen.

Oud-stagiair Jan Denoo van Which Way is North schreef er dit mooi artikel over.

Choix 2 : Et les charges d’urbanisme, que faire de ce super outil?

Les grands projets privés de logement se multiplient le long du canal.  Près de 140 logements sur l’ancien site du Dépôt Design, environ 130 dans le projet  ‘Dockside’ à Sainctelette, 800 à 1000 sur le site de Tour & Taxis, 409 en face dans les projets Riva et Canal Wharf en fin de chantier… Et la liste n’est pas finie !

Pour rappel, nous établissions dans la première partie combien tout plein de logements neufs ne veut pas toujours dire tout plein de bruxellois bientôt logés. Surtout quand on les envisage comme produits d’investissement, ajouterons-nous aujourd’hui.

La partie n’était pourtant pas perdue d’avance : un cadre légal permet justement de créer au sein de grands projets privés toutes ces fonctions moins rentables (et nécessaires à la ville) : les charges d’urbanisme. Soit une contribution demandée par les pouvoirs publics à tout développeur d’un gros projet (gros donc en principe lucratif) en compensation de l’impact qu’il aura sur son environnement : elles peuvent prendre la forme de logements publics sociaux, ou “conventionnés”, (entendez : pour des ménages dont le revenu n’excède pas 52.358,75 euros par an) ; d’écoles ; équipements de quartier, etc. Last but not least : ce même cadre légal recommande que dans les projets de logement les charges soient prioritairement utilisées pour faire du logement abordable (plutôt que pour refaire une rue par exemple). Bref, les charges d’urbanisme sont un bel outil pour inciter les investisseurs à s'adapter aux besoins des citoyens.

Mais qu’en est-il dans tous ces projets ?

Sur Tour et Taxi (800 à 1000 logements): de simples rues et environ quatre logements

En automne 2018, la Région bruxelloise a approuvé la modification d'un permis pour le réaménagement de la Gare Maritime et l'aménagement de huit blocs résidentiels dans la zone C sur Tour & Taxis (rue Picard 7-15). Après une longue attente, la répartition des charges d'urbanisme est finalement devenue publique ! La plus grande partie va aux routes, à la liaison entre la Lakenveldplein et le parc, et à quelques maisons conventionnelles (environ quatre). En collaboration avec d'autres organisations de la société civile et la plate-forme résidente TouTPubliek, le BRAL a veillé à ce que la plupart des charges d’urbanisme soient affectés à la construction de logements sociaux.

La Région peut exiger que développeur « Extensa » construise des logements sociaux par les charges d’urbanisme. Malheureusement, la Région n'a pas fait cette exigence. Tour & Taxis est un triste symbole de la façon dont la Région traite les projets immobiliers spéculatifs, une occasion manquée d'en faire un quartier (socialement) mixte.

Sur Dépôt Design et KBC (380 logements): une rue, une placette et quelques sous

Pour ces deux projets ayant reçu des avis favorables de la commune et dont la Région doit actuellement décider de l’octroi du permis, la commune souhaite recevoir une bonne part des charges “en numéraire”. C’est à dire : en argent sauf pour une partie des charges devrait être donnée en nature pour la création d’une petite placette et le réaménagement d’une rue dans le cas de l’ex-Dépôt Design.

Exit donc la mise à disposition de logements publics recommandée par la législation charges d’urbanisme. Des deux côtés, la commune souhaite investir plus tard l’argent dans des projets de quartier ailleurs dans la commune, « qui puissent profiter au plus grand nombre, comme la dé-densification des intérieurs d’îlot, le rachat d’entrepôt ou autre, au profit de nouveaux espaces/ parcs publics, ... » Fort bien si ce n’est que du coup, le détail du quand, quoi, où de ces projets n’est pas encore connu.

Quelle que soit la manière dont la Région tranchera ces choix pour l’ex-Dépôt Design, l’ex-KBC, et T&T, ces quelques exemples laissent entendre que la grande latitude laissée à l’interprétation du cadre légal des charges d’urbanisme risque de nuire à son efficacité.

En première partie on parlait de la densité du site. En troisième partie, nous envisageons la participation comme partenariat. 

Marie Couteaux
Toha De Brant

Hoe maken we van mobiliteitsprojecten echte stadsprojecten? We zoeken een antwoord op deze vraag aan de hand van zeven projecten langs de kleine ring.

De stad en haar ruimtelijke ordening zijn het voorwerp van talrijke projecten. Sommige projecten worden van strategisch belang, wanneer ze de hele stad herstructureren, zowel fysiek als in de mentale kaarten en levens van burgers. Democratie vereist dat deze ‘werven’ ook buiten het project worden bekeken. Pas dan kan een project rekening houden met de effecten op het bredere stedelijke weefsel en de impact op de stedelijke samenleving als zodanig.

We organiseren daarom samen met Inter-Environnement Bruxelles, PetiteCeinture.be, Architecture Workroom & BCO-BSI Chantiers Bruxellois / Brusselse werven #2. In Chantiers Bruxellois / Brusselse werven #2 nodigen we opnieuw projectontwikkelaars, analisten en betrokken actoren uit om een duidelijker beeld te krijgen van hoe deze “werven” onze publieke ruimtes en hun gebruikers zullen beïnvloeden.

Met deze tweede editie focussen we op de ontwikkelingen rond de kleine ring: Madou – Kunst-Wet/Troon – Louise/Guldenvlies – Midi – Ninoofsepoort/Hallepoort – Sainctelette – Noord. Hoe maken we van mobiliteitsprojecten echte stadsprojecten?

-->  SCHRIJF JE IN  <---        

#6. Sainctelette (17/5)

#7. Noord (24/5)

BRAL pleit voor een co-creatief publiek debat. Ook over luchtkwaliteit. Daarom organiseerden we in 2018 ontmoetingen tussen burgers en politici, een echte citizen lobby, om het Brussels beleid rond luchtkwaliteit in de goede richting te duwen. Je leest hieronder het verslag.

Maar daar houden we het niet bij. BRAL, Cosmopolis en een groot netwerk van academici, burgers en burgerbewegingen organiseren dit jaar van 25 tot 27 april een Staten-Generaal van de Brusselse luchtkwaliteit, met een speciale dag voor de burgers, #BXLDemandsCleanAir, op 27 april.

Mind the gap

Stel: je bent als burger bezorgd over de luchtkwaliteit in Brussel. Je hebt de luchtkwaliteit gemeten in je buurt, of tijdens je route naar het werk (bijvoorbeeld dankzij de projecten ExpAir of Aircasting van BRAL, InfluencAIR, Luchtpijp, MijnLuchtMijnSchool, …). Je hebt je verdiept in de materie, volgt nu de vervuiling via luchtkwaliteit.brussels nauw op de voet, en je leest artikels over de impact van luchtvervuiling op je gezondheid. Je begrijpt hieruit dat je blootgesteld wordt aan meer fijn stof en NOx dan goed is voor jou (of gelijk wie) is. Je begrijpt dat het zo niet verder kan. Er is beter beleid nodig om die blootstelling te verminderen. Wat is dan je volgende stap?

Stel: je bent als politicus bezig met beleid voor een beter Brussel. Je merkt dat je inwoners morren over de slechte lucht die ze inademen en je wilt er iets aan doen. Je wilt de ongerustheid begrijpen en in dialoog gaan met deze mensen en samen nadenken over oplossingen. Wat is dan je volgende stap?

Sedert geruime tijd zijn burgers –individueel of via collectieven- in het getouw voor een betere luchtkwaliteit in Brussel. Deze beweging onderstreept dat de Brusselaars meer ambitie van hun politieke vertegenwoordigers verwachten, en een betere inschatting van de gevolgen van beleid op onze gezondheid en op het leefmilieu. Ook BRAL wil dat de politieke klasse de status quo overstijgt en actie onderneemt voor de gezondheid van alle Brusselaars.

Liévin Chemin van BRAL: “Als het over mobiliteit of milieu gaat, houdt een technowetenschappelijke barricade burgers op afstand. Het bestuur verschanst zich achter de complexiteit van het dossier en slaagt er soms in essentiële en langverwachte politieke keuzes – zoals de inperking van het vervuilend verkeer- uit te stellen.”

Bridge the gap

BRAL wil een co-creatief beleid. De sleutel ligt volgens ons in rekening houden met de drijfveren van de burgers, terwijl de ‘technici’ de ‘hoe’ becijferen en de politiek mee bepaalt welke middelen daarvoor nodig zijn. BRAL en Cosmopolis brachten daarom deze actoren samen in een neutrale setting voor een innovatieve citizen lobby, met de blik vooruit gericht: hoe kunnen we de Brusselse luchtkwaliteit verbeteren?

“BRAL en de luchtkwaliteitsbeweging wilden de politieke productie vooruithelpen met duidelijkere en meer ambitieuze voorstellen.”  Tim Cassiers, BRAL

We nodigden politici uit van alle partijen. Behalve cdH waren ook alle partijen effectief aanwezig. Maar het werd expliciet geen debat tussen de partijen. Zo kon elke partij haar voorstellen dieper en breder uitwerken, hierin geholpen door de burgers.

Tijdens drie middagen wisselden burgers en politici zo uit over voorstellen voor een beter Brussels luchtkwaliteitsbeleid. Burger-experten hielden politieke voorstellen tegen het licht en toetsten ze aan hun wensen voor een beter Brussel. Politici hoorden burgers over hun drive en dromen en toetsten die aan hun politieke agendasetting.

Het was een constructieve coaching door als het ware burgerlobbyisten. En wij waren matchmaker, quoi. Als we slagen, worden deze ambities bevestigd en opgenomen in de partijprogramma’s van de politieke partijen voor de regionale verkiezingen van mei 2019.

“Deze citizen lobby was eigenlijk een constructieve coaching door burgerlobbyisten.”  Liévin Chemin, BRAL

We vertellen hier kort hoe die middagen zijn verlopen. We behandelen de beleidsvoorstellen die we hoorden per partij in een apart verslag en vergelijken deze met de uiteindelijke kiesprogramma’s. Bovendien zal BRAL dit jaar een publicatie uitbrengen met haar voorstellen voor gezondere lucht in de stad.

Citizen lobby #1 – Speed-dating - Wie kan de burger verleiden?

In juni presenteerden vertegenwoordigers van politieke partijen hun eerste voorstellen tijdens een gemoedelijke ontmoeting op café. Het werd een aangename verrassing: politici dachten mee binnen het kader van luchtkwaliteit, over de grenzen van de beleidsdomeinen heen (gezondheid, mobiliteit, fiscaliteit, …) . Geen enkele partij ontkende het belang van de problematiek noch het belang om ingrijpende maatregelen te nemen. Een aantal oplossingen tekenden zich als evident uit. Meer en betere alternatieven voor de auto waren voor alle partijen noodzakelijk. Maar de burgers pushten partijen om verder te gaan en na te denken over maatregelen die rechtstreeks de dominantie van de auto aantasten.

Citizen lobby #2 De burger als coach

We organiseerden een tweede coaching in september. We tekenden een heel scala van mogelijke maatregelen uit. Het ging maatregelen zoals alternatieve mobiliteit, het verminderen van de auto in de stad, fiscaliteitsmaatregelen, … Politici kozen er één en werkten die uit, hierin bijgestaan door burger-experten. Met als centrale vragen: Hoe ver reiken de ambities? Waar zitten de valkuilen? Het parlement, vaak de plaats voor partijpolitiek gekrakeel, werd zo een plaats van dialoog tussen burgers en politici, over de partijgrenzen heen. Dit was een goede voorbereiding voor ….

Citizen lobby #3 Een publieke evaluatie

… Een publieke evaluatie in november 2018. Deze keer presenteerden de vertegenwoordigers van verschillende partijen hun voorstellen voor een breder publiek. In een eerste ronde kwamen de Franstaligen aan de beurt, daarna de Nederlandstaligen. Telkens konden de burgers de politici ondervragen en evalueren.

We kunnen besluiten: de paradigma-shift is ingezet.

We kunnen besluiten: de paradigma-shift is ingezet. Le tout-pour-la-voiture is gedaan. Alle partijen beseffen het belang van goede lucht, en de rol die vervuiling van wagens daarin speelt. In de ronde met de Franstalige partijen ging het er eerder filosofisch aan toe. Verschillende belangen werden in debat gebracht en afgewogen. Dan ging het er tijdens de ronde met Nederlandstalige partijen concreter aan toe. (Maar toen hadden het merendeel van de Franstalige politici de zaal al verlaten. Hadden we hen beter moeten briefen?).

Verschillende maatregelen en hun mogelijke effecten kwamen ter sprake. We merkten dat allen eigenlijk toch koudwatervrees hadden om maatregelen voor te stellen waarvan ze vreesden dat ze weinig populair zouden zijn.

Wat hebben we geleerd van deze citizen lobby?

• Goede lucht belangt iedereen aan. Elk heeft zijn eigen expertise en net daarom is dialoog tussen de verschillende spelers zo belangrijk. Met een citizen lobby bouwden we bruggen tussen de burgers (Waarom? Wat staat er op het spel?), de wetenschap (Hoe?) en de overheid (Wat? Met welke middelen?) voor een co-creatief beleid.
• Meer specifiek voor luchtkwaliteit leerden politici van burgers over hun drive en goesting voor betere lucht. Meer nog: de burgers verbaasden de politici ook over hun opgebouwde kennis, dankzij citizen science.
• Goede lucht is ideologisch neutraal: alle partijen schuiven maatregelen naar voren. De burgers aan tafel luisterden en gaven feedback aan politici van elke strekking. Ook van politici hebben we gezien dat ze met open vizier de burgers tegemoet traden. De brug werd gebouwd.
• Goede lucht behoeft meer urgentie. We leerden dat politici nog koudwatervrees hebben om doortastende maatregelen voor te stellen voor een betere luchtkwaliteit. Ze dralen om de daad bij het woord te voegen. We hopen nog steeds meer concrete ambitie te zien tijdens de verkiezingen, en vooral, daarna.

Staten-Generaal van de Brusselse Luchtkwaliteit

Zoals beloofd komt er nog een vervolg. BRAL, Cosmopolis en een groot netwerk van academici, burgers en burgerbewegingen organiseren dit jaar van 25 tot 27 april een Staten-Generaal van de Brusselse luchtkwaliteit.

De eerste Staten-Generaal van de Brusselse luchtkwaliteit brengt tijdens drie dagen wetenschap, open data en burgers samen in de Pianofabriek. Het geeft een platform aan iedereen die werkt aan een schonere lucht voor Brussel. Er is ruimte voor dialoog en samenwerking, visies en oplossingen voor een gezondere stad. De wetenschappers houden een symposium, Resistance is in the air, op 25 en 26 april. Een hackaton gebeurt doorlopend van 25 tot 27 april. De burgers hebben hun dag op 27 april met #BXLDemandsCleanAir.

Op #BXLDemandsCleanAir op 27 april leggen we onze kennis samen voor een betere Brusselse luchtkwaliteit. We prikkelen er naast actie en kennis ook … het nemen van beslissingen. Want we sluiten af met een politiek debat om te weten te komen wat de politici werkelijk toezeggen voor een propere lucht, voor een gezonde regio.

BRAL roept alle burgers op om deel te nemen aan #BXLDemandsCleanAir op 27 april. Leer er andere initiatieven van de burgerbeweging kennen. Stel je eigen initiatief voor. Informeer je voor je gaat stemmen. Want Brussel wil ademen.  

Meer info:

• Over het symposium
• Website van de Staten-Generaal en #BXLDemandsCleanAir
• Website van Cosmopolis

Contact:

• Tim Cassiers, BRAL, tim[at]bral.brussels
• Liévin Chemin, BRAL, lievin[at]bral.brussels
• Nicola da Schio, VUB, ndaschio[at]vub.be

De praktische informatie en het communicatiemateriaal om mee te doen met de Nationale Applausdag voor Fietsers 2019 staat klaar. Het werkt als volgt:

1. Registreer nu je applausteam. Je moet niet alle informatie meteen invullen - de informatie over je locatie, partners en woordvoerder kan je later nog aanvullen of wijzigen.

2. Verzamel minstens 5 personen voor je applausteam.

3. Maak gebruik van de affiche en de banners (download ze hier).

4. Zoek partners: Om je slagkracht te vergroten kan je  samenwerken met een Fietsersbond-afdeling, lokale verenigingen, organisaties, scholen...

5. Kies een locatie waar veel fietsers komen.

Wat je ervoor terugkrijgt?
De voorbije jaren werd de Nationale Applausdag altijd ruim opgepikt door de pers, en vooral: we kregen heel veel positieve reacties van fietsers.
De actie is i-de-aal om het fietsen in jouw stad of gemeente op een plezante en positieve manier in de kijker te zetten en fietsers massaal te bedanken.

Info & inschrijven: fietsersbond.be/applaus2019
We zouden het fijn vinden als jullie ook dit jaar de Applausdag mee ruchtbaarheid geven -om zo een nog groter en warmer applaus te bezorgen aan zoveel mogelijk fietsers. Ze verdienen het meer dan ooit!

Nog vragen? Contacteer fenna@fietsersbond.be of 0468 320 861.

Alvast bedankt,

Fietsende groeten,
De Fietsersbond, GRACQ & Bike to Work