Artikels

Begin december 2016 vond de Overlegcomissie plaats over het lastenboek van de effectenstudie voor het stedenbouwkundig- en milieuattest van NEO. De bedoeling is om de effecten van een shoppingcentrum van meer dan 70.000 m² in kaart te brengen. Het dossier heeft echter geen enkele wettelijke basis. De wijziging van het Gewestelijk Bestemmingsplan, met als enige bedoeling het shoppingcentrum mogelijk te maken op het Heizelplateau, is immers nog niet goedgekeurd. Brussel Stad en Gewest lijken dus de zaak te willen forceren, tegen de adviezen en belangen van de ondernemers en bewoners. Het Interregionaal Platform voor Duurzame Economische Ontwikkeling, dat de economische-, sociale- en milieuorganisaties verenigt, herhaalt zijn verzet tegen dit schadelijk project.

Al in 2012 heeft de Gewestelijke OntwikkelingsCommissie (GOC) zich verzet tegen een megalomaan shoppingcentrum op de Heizel. Ondermeer omdat het schade zou toebrengen aan de bestaande handel en ook omdat het geen enkele meerwaarde biedt voor een verhoging van de internationale aantrekkelijkheid van Brussel. In een nieuw advies over de voorgestelde wijziging van het Gewestelijk Bestemmingsplan, houdt de GOC zijn standpunt aan. Ze zegt aan de Brusselse overheid dat er "eerst en vooral een duidelijke en allesomvattende visie moet komen voor de ontwikkeling van de commerciële activiteit in het Brussels Gewest.” Bij gebrek hieraan zal "een handelsproject van deze omvang, moeilijk worden geïntegreerd".

Het Interregionaal Platform voor Duurzame Economische Ontwikkeling is verontrust over de ‘forcing’ die de Stad en het Gewest doorvoeren. Ze lijken geen rekening te willen houden met de socio-economische noden van de bewoners en ondernemers. 

Ondanks deze negatieve adviezen dient de promotor toch een voorstel voor effectenstudie in voor een shoppingcentrum van 72.000 m². Het lijkt er dus op dat de Brusselse overheid de adviezen van het maatschappelijk middenveld, de GOC, naast zich neerlegt.

Het Interregionaal Platform voor Duurzame Economische Ontwikkeling is verontrust over de ‘forcing’ die de Stad en het Gewest doorvoeren. Ze lijken geen rekening te willen houden met de socio-economische noden van de bewoners en ondernemers. Bovendien lijkt de markt verzadigd, het recent geopende Dockx staat al te koop. Hieruit blijkt eveneens dat het bouwen van commerciële ruimtes vooral gestuurd wordt door vastgoedspeculatie en niet door de behoeften van de markt.

Nog niet te laat!

Ook het argument van de tewerkstelling is vals. De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven toont ook aan dat deze shoppingcentra geen tewerkstelling creëren, maar enkel verplaatsen. Bovendien verzwakken ze zo de stedelijke centra en de bestaande handelskernen. Voor wat de mobiliteit betreft, gaat dit project lijnrecht in tegen de doelstelling van het Gewest om het gebruik van de auto te verminderen met 20 % tegen 2020. Dit project voorziet 6.700 verplaatsingen per uur op een gewone zaterdag (65.700 wagens per dag), zonder andere evenementen.

Het wordt tijd dat de Stad en het Gewest een evenwichtig project ontwikkelen voor het Heizelplateau. 

Het is niet te laat! We zitten in de fase van de effectenstudie. Het is tijd dat de Stad en het Gewest een evenwichtig project ontwikkelen voor het Heizelplateau. Er zijn daarvoor sterke uitgangspunten want de site ontvangt nu al 5 miljoen bezoekers per jaar. Binnen het huidig Gewestelijk Bestemmingsplan kan er ook de ‘gebruikelijke aanvulling’ van shopping toegevoegd worden (tot bijna 13.000 m²), meer dan voldoende om de verdere internationale ontwikkeling mogelijk te maken, zonder schade te creëren aan het bestaande handelsapparaat en nog meer mobiliteitsproblemen te veroorzaken.
 

Meer weten? Contacteer:

UCM : Antoine BERTRAND, 0494/254478
UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel : Anton Van Assche 0478/444119
IEB: Claire Scohier, 0473/667505
BBL: Erik Grietens, 0474/406394
BRAL: Hilde Geens, 0472/834574
ACV-CSC Brussel: Benoît Dassy, 0498/518915
Beweging.net Halle-Vilvoorde: Pieter-Jan Mattheus Pieterjan.Mattheus@beweging.net

Hoe zal de Brusselse Vijfhoek evolueren? Hoe wíllen we dat het stadscentrum er binnen er binnen enkele jaren uitziet? Welke krachten spelen er in het debat? Hoe kunnen we op een constructieve en positieve manier een bijdrage leveren aan dit debat? Vijf fictieve personages nemen het woord over hun Brusselse wijk. Fictief? ... wat ze zeggen is gebaseerd op reële input, want de auteurs zijn ook op straat gegaan om tot deze teksten te komen. Deze verhalen maken deel uit van een traject dat PLAN B-XL heet. Allez zeg, quelle histoire! 

SMARTER LABS presents
een avond rond Citizen Science:

FB-event: https://www.facebook.com/events/1402724363082408/

Hoe leren we over luchtvervuiling in Brussel ?

Luchtvervuiling in Brussel is een enorm belangrijke kwestie … maar vaak ook niet echt gekend! Geconfronteerd met de slechter wordende luchtkwaliteit in Brussel en de terughoudenheid van de bevoegde politici om met antwoorden te komen, zijn meerdere burgerbewegingen zich gaan mobiliseren: denk maar aan de deelnemers aan het project ExpAIR (Bral-IBGE), de beweging Clean Air Brussels, Bruxsel’Air, EUCG, Gezinsbond, Fietserbond, …

In deze context organiseren stadsbeweging BRAL en het centrum voor stedelijk onderzoek van de VUB - Cosmopolis een ontmoeting tussen de universiteit en de burgers.

Doelstellingen van de avond: 
Ervaring uitwisselen omtrent groepen van burgers geëngageerd in projecten die luchtvervuiling meten en bestrijden.
De principes en karakteristieken presenteren van 'citizen science' als middel om informatie te verzamelen omtrent de luchtkwaliteit … en de participatie-energie.
Een nieuwe samenwerking starten tussen burgerbewegingen, waar Bral en Cosmopolis samen metingen doen omtrent luchtvervuiling om samen de problemen beter te begrijpen en naar effectieve oplossingen te zoeken.

Agenda

Introductie en verwelkoming: Tim Cassiers & Liévin Chemin, medewerkers luchtkwaliteit bij BRAL

Citizen science - de driehoek “publieke autoriteiten - onderzoek - burgers”: Prof Eric Corijn, VUB & Brussels Academy (nog te bevestigen)

Burgerwetenschap en -actie: Presentaties door burgerbewegingen over hun ervaring in projecten omtrent citizen science in de strijd tegen luchtvervuiling en pollutie ( Chouchou; European Union Cyclists’ Group; Bruxsel’air)

Vragen en antwoorden

Presentatie van het project Smarter Labs van Cosmopolis-VUB en BRAL: Nicola da Schio, Cosmopolis VUB

Debat - reflexie - voorstellen

Français - Nederlands - English spoken

Waar? het Anker, Marcqstraat 25, Brussels (vlak bij Begijnhofplein)
FB event

Tussen 2013 en 2017 heeft Brussel Leefmilieu met de hulp van vrijwilligers, die rondliepen met een apparaat verbonden aan een GPS, de luchtvervuiling in onze straten gemeten. Dit project werd ook gedragen door BRAL.Brussels GRACQ Bruxsel'air EUCG en een aantal bewoners uit het stadscentrum.
De metingen in het rapport geven meer info over de blootstelling aan deze luchtvervuiling, volgens plaats of vervoermiddel. Twee kaarten geven een concreet beeld van de blootstelling op de grote assen van de hoofdstad, tijdens en buiten de spits.

Olivier Brasseur, onderzoeker en verantwoordelijke van het onderzoek, stelt op 23 oktober de grote lijnen voor. Kom gerust vragen stellen om deze grootschalige analyse beter te vatten. Luchtkwaliteit is immers een belangrijke factor van onze gezondheid!

Donderdag 16 november vindt bij de Brusselse rechter de laatste sessie plaats van de luchtkwaliteitszaak. Ter herinnering: 5 burgers daagden de Brusselse Regering voor de rechter, omdat ze vinden dat het Gewest onvoldoende actie onderneemt tegen ongezonde luchtvervuiling. Afspraak nu donderdag, aan het Justitiepaleis, 18u. breng kaarsen en fietslichtjes mee.

Uitnodiging verspreiden:
https://www.facebook.com/events/137812723538815/

https://www.facebook.com/events/199683773906239/

OPROEP TOT ACTIE VOOR KLIMAAT RECHTVAARDIGHEID!

Op zaterdag 18 november organiseren we een nieuwe critical mass in het teken van het klimaat. Die dag vinden ook in andere grote Belgische steden gelijkaardige acties plaats. 

Omdat onze beleidsmakers blijven dralen en de burgers wel degelijk wakker liggen van de klimaatproblematiek, trekken we de straat op met hét klimaatvriendelijke voertuig bij uitstek: DE FIETS! Meer dan ooit willen we de straten overspoelen en tonen dat een ambitieus en rechtvaardig klimaatbeleid prioriteit nummer 1 is.
(bron: KM Brussel)

Une masse critique active, artistique, déterminée, familiale & conviviale pour le climat et la justice climatique

Aujourd’hui, les engagements des gouvernements du monde entier sont nettement insuffisants. Ils nous placent sur la voie d’un réchauffement de 3,4 °C. La Belgique est très loin d’être un bon élève. Pour réaliser l’ambition de l’Accord de Paris - rester en dessous de 2°c de réchauffement et continuer les efforts pour ne pas dépasser les 1,5°c -, nous devons passer à l’action dès maintenant. Les choix que nous faisons aujourd’hui déterminent notre avenir. En tant que citoyen-ne-s, nous voulons montrer que le climat est une priorité et exiger des engagements ambitieux et le respect de ceux-ci. 

En réponse à l'appel à actions "ACT NOW" des mouvements sociaux belges, le samedi 18 novembre à 14h00 auront lieu des mobilisations de masse à vélo, festives et conviviales sous forme de "masses critiques" dans plusieurs villes belges (Bruxelles, Namur, Anvers et Gand). A Bruxelles, rendez-vous à la porte de Namur à 14h.

Pendant tout le week-end auront lieu également des actions -petites ou grandes- de façon décentralisée pour marquer la fin de la COP23 : flashmob dans un lieu public, rassemblements devant des pouvoirs publics, actions directes, actions symboliques, artistiques ou humoristiques...

N'Hésitez surtout pas à faire tourner l'info dans les milieux cyclistes (ou pas), militants (ou pas), activistes (ou pas) et citoyens engagés (ou pas) !

Infos sur www.climate-express.be et sur facebook: ACT NOW Actie voor het klimaat/ Actions pour justice climatique

Dit jaar start BRAL een nieuw co-creatie project: Looper. Dit Europees project zal tegelijkertijd in Verona, Manchester en Brussel lopen. Voor Brussel zal het project in Schaarbeek plaatsvinden, in de Helmet-wijk, waar BRAL en de VUB samen met alle stakeholders zullen werken aan mogelijke mobiliteitsoplossingen.

Op 8 januari start het project officieel met een lanceringsdrink. Dit is de gelegenheid om een eerste groep geïnteresseerden te ontmoeten en eerste ideeën te verzamelen. Alle info is terug te vinden op de pagina van het evenement: https://bral.brussels/nl/kalender-item/lanceringsdrink-looper-project-helmet-samen-denken-aan-mobiliteitsoplossingen-voor-de

Looper in het kort

Looper is een participatief project en heeft als doelstelling te werken aan mobiliteitsoverlast in de Helmet-wijk. Naast het participatief proces gaat het project ook op zoek naar oplossingen voor deze mobiliteitsoverlast en zal het deze uittesten.

Dankzij dit living lab wordt het concept van de “learning loops” uitgeprobeerd : 

“A learning loop is a new way of decision-making, which brings together citizens, stakeholders and policy-makers to learn how to address urban challenges in a participatory co-creation platform.”

De tweede doelstelling is het aanmoedigen en vergemakkelijken van de uitwisseling van ervaringen en een wederzijds leerproces tussen burgers en openbare instellingen.

Het project telt 3 stappen: identificatie van een probleem, co-design van een oplossing en uiteindelijk uitwerken van een concrete maatregel (zie afbeelding bovenaan). 

Wat is er zo speciaal aan looper?

Het co-creatief werk zal zowel online, via een platform, als offline via workshops plaatsvinden.

De verschillende stakeholders van de wijk doen mee aan alle stappen van het project en werken samen aan de toekomstige stappen. Op deze manier is iedereen volledig betrokken. Ze zijn aanwezig vanaf het begin en tot en met het einde en doen mee aan het uitwerken van het wijkproject. Ze zijn betrokken bij het verzamelen van gegevens en het testen van een maatregel, die ze zelf hebben gekozen.

De drie stappen worden herhaald tijdens een tweede cyclus. Dankzij deze methodologie kan het hele concept een tweede keer worden uitgetest, lerende uit de fouten van de eerste cyclus.

Meer weten?

Contacteer Florence: florence@bral.brussels of 02 217 56 33

Dit project ontvangt steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest – Innoviris, Ministero dell’Istruzione dell'Università e della Ricerca (MIUR) (Italy), the Economic and Social Research Council (UK) en de Europese Unie.

Gegevens over luchtkwaliteit zijn essentieel om de luchtvervuiling in onze steden te begrijpen en aan te vechten. Dankzij initiatieven zoals Aircasting Brussels van BRAL of www.influencair.be kan je als burger zelf de luchtkwaliteit meten, de kennis oogsten, in kaart brengen en gebruiken voor tal van analyses!

Op 3 maart, van de ochtend (presentaties) tot de avond (workshops), kan je de projectmedewerkers en hun savoir-faire leren kennen, je kan zelf een meter PM2.5/10 maken en je kan andere burgerwetenschappers ontmoeten, zoals Civic Lab Brussels, BRAL en veel andere actieve burgergroepen. 

Kom af en leer meer over de kracht van open knowledge!

Meer info over het evenement: https://cleanairwithopendata.eventbrite.co.uk/. 

Het Maison Médicale Médecine pour le Peuple (MPLP) in Molenbeek organiseerde samen met BRAL Aircasting- ateliers. De deelnemers hebben de luchtkwaliteit gemeten in hun wijk.

Uit deze ateliers is een nieuwe groep gegroeid : Hawa fi Molem’ . Nu zijn ze klaar om hun resultaten en collectieve intelligentie voor te stellen aan een groter publiek.

Bovendien zullen twee experten in lucht en publieke ruimte tonen waarom het de moeite is om in stadsontwikkeling te focussen op gezondheid, kalmte en veiligheid. We nodigen je uit om naar hen te luisteren en een open debat aan te gaan.

16:30   Dialoog over lucht en gezondheid met het publiek

17:00   Presentatie over de effecten van luchtvervuiling op onze gezondheid door Raja en Wafa (vrijwilligers van la Maison Médicale Médecine pour le Peuple)

17:30   Presentatie door twee experten: Nic Da Schio (Cosmopolis, luchtkwaliteit) et Bert (architect-urbanisme)  

18:30   Discussie met het publiek met vragen voorbereid door Hawa-fi Molem'

Deze dialoogtafel kadert in de evenementen van Molem ma Belle, een project van het lokaal cultuurbeleid van Sint Jans Molenbeek. 

Wie?

• Politiek: alle vertegenwoordigers, adviseurs en specialisten in milieu, mobiliteit, gezondheid
• Activisten van de Brusselse bewegingen rond luchtkwaliteit
• Burger-experten inzake mobiliteit, gezondheid en governance van luchtkwaliteit

Wat?

Tijdens onze vorige uitwisseling – onder de vorm van een “speeddating” (25/6)- luisterden burgers naar de initiële ideeën van Brusselse volksvertegenwoordigers. Deze keer zullen de burgers de verkozenen helpen om te komen tot een concreet actieplan:

• Versterking van het bestaande regionale kader;
• Ideeën voor wetgeving en regelgeving voor de volgende regering 2019-25;
• De positie van Brussel ten opzichte van de federale regering;
• Essentiële samenwerking tussen de regio’s en de gemeenschappen;
• Visies en engagementen voor kwalitatieve mobiliteit;
• Preventie en bescherming van de gezondheid;
• Betrokkenheid van de burger bij het beleid rond luchtkwaliteit.

Dit is geen politiek debat maar een coaching. De burgers zijn er niet om te oordelen, maar om de politieke vertegenwoordigers te helpen bij het co-creëren van hun beleid rond de luchtkwaliteit in Brussel.

Deze ontmoeting wordt gevolgd door een publiek evenement in november, waar we de officiële partijprogramma’s zullen evalueren.

Interesse om deel te nemen? Contacteer tim[a]bral.brussels or lievin[a]bral.brussels.

Ervan overtuigd dat de luchtkwaliteit in jouw gemeente beter moet? En dat de gemeenteraadsverkiezingen het goede moment zijn om dit te eisen? Surf dan naar 11 Million Voices, het nieuwe platform van Greenpeace. Daar kan je een petitie steunen of starten om gezondere lucht te vragen aan de lijsttrekkers in jouw gemeente.

Hoeft het nog gezegd dat het niet goed is gesteld met de luchtkwaliteit in ons land? Zowat overal, stad en platteland, zorgen uitlaatgassen voor ongezonde lucht. Deze vervuiling heeft een impact op onze gezondheid en zeker op die van onze kinderen. Zij zijn extra kwetsbaar voor de impact van al dat fijn stof, roet en stikstofdioxide.

Iedereen heeft recht op gezonde lucht en jij kan het verschil maken in jouw eigen gemeente. Op 14 oktober van dit jaar zijn het gemeenteraadsverkiezingen die het beleid in jouw gemeente voor de komende 6 jaar zullen bepalen.

Kom ook in actie!

Hoe? Surf naar www.11m.be, zoek naar een petitie in jouw gemeente en teken ze. Of start een petitie in je gemeente en verzamel zoveel mogelijk handtekeningen. Laten we samen van gezondere lucht een gemeentelijke prioriteit maken in de komende jaren!

De voorbije twee jaren leerden BRAL, Cosmopolis en vele burgergroepen te meten hoe vervuild de lucht is die we met zijn allen dagelijks inademen. We leerden ook om het thema op de politieke agenda te zetten en zo schone lucht te eisen voor alle Brusselaars. In dit meertalige handboek stellen de onderzoekers en praktijkwerkers van het Aircasting Brussels-project dit staaltje citizen science voor. We laten ook ervaringsdeskundigen van niet-milieugerelateerde projecten aan het woord. Samen denken we luidop na over de methodologie van citizen science, over de impact ervan als tool voor burgereducatie en politieke mobilisatie.

Doorheen de open uitwisseling tussen academici, burgers en administraties, botsten we vaak op een technisch-wetenschappelijke barrière. Deze vormt een hinderpaal voor de democratische governance van de stad. Maar we zien ook dat we deze barrière kunnen doorbreken. Door beroep te doen op de intelligentie van alle betrokken spelers, te bouwen op wederzijdse nieuwsgierigheid en te komen tot collectieve kennis,  kunnen we samen werken aan een betere stad.

We hopen dat dit handboek jou inspiratie biedt. Cosmopolis en BRAL moedigen je aan om samen onderzoek te doen naar de stedelijke complexiteit. Laat je hierbij vooral leiden door jouw passie en nieuwsgierigheid. De stad verdient dat.

• Benieuwd naar de publicatie? Je kan het op den bureau (Zaterdagplein 13, 1000 Brussel) komen halen. Of na het sturen van een mailtje naar info@bral.brussels mag je het spoedig in je brievenbus verwachten. 
• Akkoord met onze visie? Word dan steunend lid van BRAL. Je ontvangt dan deze publicatie, Citizen science. En ook de volgende publicaties van dit jaar sturen we je toe.
• Heb je interesse in een vorming over burgerwetenschap en hoe het jouw werking of organisatie vooruit kan helpen? BRAL komt graag spreken bij jouw organisatie! Contacteer ons voor een transversale vorming op maat van volwassenen via info@bral.brussels.
• In juni 2019 organiseren we ook een algemene workshop over burgerwetenschap met Cosmopolis VUB op een centrale locatie in Brussel. Hou de website van BRAL, www.bral.brussels, in de gaten voor meer informatie!

Liévin Chemin, Nicola Da Schio, Tim Cassiers

BRAL, stadsbeweging voor Brussel en Cosmopolis, centrum voor stadsonderzoek - VUB

Met de steun van INNOVIRIS