Persbericht: Gemeentes maken weg vrij voor nieuwe kantoortorens Zuidwijk

De Brusselse gemeenten Anderlecht en Sint-Gillis buigen zich deze week beide over de opheffing van twee Bijzondere Bestemmingsplannen (BBP). De bedoeling is om de weg vrij te maken voor vier nieuwe kantoortorens aan het Zuidstation. Voor BRAL (Brusselse Raad voor het Leefmilieu), IEB (Inter-Environnement Bruxelles), CODEs, het Zuidwijkcomité, ARAU en ULAC is dat om verschillende redenen onaanvaardbaar.

In een poging om de vastgoedspeculatie rond het Zuidstation te beheren keurden de gemeenten Sint-Gillis en Anderlecht midden jaren ’90 verschillende BBP’s goed. Bral verzette zich toen al samen met verschillende verenigingen tegen de onteigeningen die daarmee gepaard gingen. Voor Sint-Gillis waren dat de BBP’s Fonsny I en II en Frankrijk, voor Anderlecht Bara I en II. Een wandeling in de wijken volstaat om vast te stellen dat dit zeker geen geslaagde poging is geweest. Die BBP’s gaven destijds al duidelijk meer ruimte voor kantoorontwikkelingen dan voor woningen. Een volledige opheffing zal de zaak nu alleen nog erger maken.

De BBP’s legden namelijk een maximum aantal m² potentieel te realiseren kantoren op. Die grens is ondertussen bereikt. Voor de gemeenten is net dat de reden waarom het keurslijf van de plannen moet verdwijnen.

Vrije baan voor ATENOR

Bij de start van het openbaar onderzoek kondigde de projectontwikkelaars Atenor en CFE aan om tegen het einde van het jaar op het braakliggend terrein langs de Blerotstraat, vlakbij de Eurostarterminal, een dossier in te dienen voor een project van 100.000 m² kantoren. Als motivatie voor de opheffing van de BBP’s geven de gemeenten nu ook als argument "La suppression du PPAS évitera ainsi de bloquer le développement de projets ainsi que les délais de procédure de délivrance de permis d'urbanisme".

Naast een maximum aan m² kantoren voorzagen de BBP’s ook een minimum van 10.000 m² woningen. Die zijn tot vandaag nog steeds niet gebouwd.

Het Brussels Wetboek Ruimtelijke Ordening (BWRO) vereist van de gemeenten een grondige motivatie voor de opheffing van een BBP. Anderlecht en Sint-Gillis maken zich daar volgens ons te gemakkelijk van af. Enerzijds stellen ze dat de oude BBP’s overbodig zijn omdat ze bijna volledig gerealiseerd zijn, waarbij ze dan toch even die woningen uit het oog verliezen.

Waar blijven de woningen?

Anderzijds zijn volgens Sint-Gillis en Anderlecht de bepalingen van het Gewestelijke Bestemmingsplan (GBP) en van de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening (GSV) een voldoende kader om de verdere ontwikkelingen te leiden. Opnieuw vergeten ze dan blijkbaar dat het GBP dit gebied als administratieve zone heeft ingekleurd, waardoor de verplichting om de woningen te bouwen niet meer gegarandeerd is.

De BBP’s leggen bovendien niet alleen de bestemmingen vast, maar ze beperken de bouwhoogte ook tot een maximum van gelijkvloers + 8 (+ 2), een stuk lager dus dan wat Atenor & CFE aan de pers voorstelden.

De Zuidwijk heeft vandaag geen nood aan nieuwe kantoren. In het recente verleden zijn er al 300.000 m² bijgekomen. Die zijn overwegend ingenomen door overheidsinstellingen zoals RSZ en Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, of bedrijven die voordien ergens anders in het gewest gevestigd waren, zoals Swiss Life en Groep S. Een en ander leidde uiteraard tot leegstand elders.

Visie op Zuidwijk blijft afwezig

Niemand betwist nog dat er in Brussel zeker 50.000 nieuwe woningen nodig zijn tegen 2020. In alle beleidsverklaringen wordt deze nood benadrukt en minister-president Charles Picqué bevestigde zelf nog in het parlement dat de enige afwijking van bestemmingsplannen die nog kan getolereerd deze is die ten gunste is van woningen. Voor ons nog een reden te meer om de BBP’s (met hun wettelijke verplichting voor de bouw van woningen) zeker te behouden. Het BBP is namelijk het enige middel om dit af te dwingen, gezien de grond privé-eigendom is.

Zoals het te vaak gebeurt doorkruist en hypothekeert dit concreet project een meer algemene reflectie over het ruimere stadsdeel. Een stuurgroep (met o.a. het Gewest, de gemeenten Anderlecht en Sint-Gilles, NMBS, Eurostation, Euro Immostar en Beliris) werkt aan de herstructurering van het Zuidstation en omgeving, en de regering is momenteel bezig met de opmaak van een nieuwe Gewestelijk Ontwikkelingsplan (GewOP), het Duurzaam GewOP of DGewOP. Het lijkt dan ook niet meer dan logisch eerst hiervan het resultaat af te wachten alvorens nu al concrete projecten uit te werken.

Wacht minstens op D-GewOP

De gemeentelijke motivatie om de BBP’s af te schaffen is te zwak. Het GBP en de GSV geven geen voldoende garantie voor de verdere optimale ontwikkeling van deze zone.  .

De verenigingen vinden het onaanvaardbaar dat in een periode van een overaanbod aan kantoren en een dringende nood aan bijkomende woningen de administratieve functie zou primeren boven huisvesting. Wij vragen dat de BBP’s behouden blijven, zeker tot het masterplan voor de Zuidwijk afgewerkt is en aan openbaar onderzoek wordt onderworpen, tot het nieuwe D-GewOP goedgekeurd is en nieuwe bestemmingsplannen zijn uitgewerkt om dit gewestelijk plan uit te voeren.

Voor meer informatie:

- BRAL : Hilde Geens, T 0472 834 574 (NL)
- IEB : Claire Scohier, claire.scohier@ieb.be, T 02 893 09 14, 0473 667 505 (FR)
- Comité quartier Midi : Gwenaël Brëes, T 0495 487 001 (FR)
- ARAU : Isabelle Pauthier, T 0477 330 378 (FR)
- CODES : Raphaël Vanden Bosch, T 0497 641 707 (FR)