Persbericht: luchtkwaliteitbeleid te zwak om EU sancties tegen Brussel nog uit te stellen

De daling van concentraties fijn stof in Brussel is helemaal stilgevallen. Bral roept de Europese Commissie op om krachtig op te treden tegen België en Brussel. Verder uitstel van de naleving van de normen voor fijn stof is niet te rechtvaardigen. Fijn stof daalt niet meer

20 december 2007

Tot 2004 daalden de daggemiddelden aan fijn stof duidelijk. Volgens deskundigen was dat het gevolg van Europese maatregelen in de industrie en de verbrandingsinstallaties. Om die daling te kunnen doorzetten, moesten de nationale, regionale en lokale overheden maatregelen nemen om de uitstoot van het autoverkeer te verlagen. Het Brussels Gewest heeft dat ook gedaan. In 2002 kwam het plan voor de structurele verbetering van de luchtkwaliteit uit. En in 2006 lanceerde de huidige regering het plan Brussel’Air. Wat stellen we vast? De laatste drie jaar is de daling van concentraties aan fijn volkomen stilgevallen. In de meetstations Berchem, Ukkel en Woluwe is de toestand ten opzichte van 2004 zelfs verslechterd. Molenbeek deed het de jongste twee jaar iets beter maar piekt dit jaar weer sterk. Alleen in Haren lag het aantal overschrijdingen in 2004 en 2005 nog hoger dan nu.

Brussel overtreedt norm

Om onze longen te beschermen tegen fijne, kankerverwekkende stofdeeltjes, legt de EU ons sinds januari 2005 een verplichting op: in geen enkel meetstation mogen we meer dan 35 keer per jaar een daggemiddelde meten van 50 microgram per m³ lucht. Helaas! Ook dit jaar zitten drie van de vijf meetstations die actief waren in Brussel boven die norm. Voor vele duizenden Brusselaars betekent dat een zware aanslag op hun gezondheid. Fijn stof verhoogt het aantal overlijdens door hartinfarcten, tast de ademhalingswegen aan en veroorzaakt kanker. Hoe zijn de cijfers dit jaar ? Molenbeek en Haren zijn verwikkeld in een nek-aan-nekrace. Molenbeek heeft lang op kop gestaan maar mag (het is niet van moeten) nu de scepter weer doorgeven aan Haren met 63 overschrijdingen. Zelf heeft Molenbeek 61 keer de norm overschreden.

Ook Ukkel overtreedt de norm : het is zopas over de piek van 35 overschrijdingen gegaan. Neder-Over-Heembeek blijft met 33 nog net onder de norm maar die cijfers zijn niet volledig : het meetstation Heembeek heeft de eerste maanden van het jaar stil gelegen. Voor Sint-Lambrechts-Woluwe worden de laatste tien dagen van het jaar nog spannend. Het station zit nu op 32. Alleen in Sint-Agatha-Berchem is de lucht aanvaardbaar met 26 overschrijdingen.

Sancties

Zopas heeft de EU een richtlijn gestemd die de Commissie de mogelijkheid geeft lidstaten tijd te geven tot 2011 om de fijn-stofnorm te halen. Ze moeten dan een extra plan voorleggen met voldoende maatregelen om de uitstoot tegen die datum tot onder de norm te brengen. Bral twijfelt er sterk aan dat onze overheid krachtige maatregelen zal nemen. De halfbakken, vriendelijke aanpak die we altijd gekend hebben, zal de concentraties fijn stof nooit terugdringen en kan dus niet volstaan om Brussel nog uitstel te geven, zegt Piet Van Meerbeek van de milieufederatie Bral. Dat zou neerkomen op onverantwoord omspringen met onze gezondheid. Bral roept de Europese Commissie op om Brussel en België te sanctioneren als er geen krachtige maatregelen komen.

Zwak beleid

Fijn stof houdt zich niet aan grenzen. Luchtkwaliteit is dan een zaak van alle overheden. Volgens Bral schiet het beleid in het algemeen te kort op twee vlakken: Ten eerste beperken de Gewesten en de Brusselse Gemeentes zich tot steun aan fietsers en openbaar vervoer; de auto blijft onaangeroerd, zegt Van Meerbeek. Je kan nog altijd met de wagen van in de Rand tot net voor de Grote Markt rijden. De parkeerordonnantie laat maar op zich wachten. En omdat er files zijn op de snelwegen, wil het Vlaams Gewest extra rijstroken aanleggen! We hebben dringend een beleid nodig dat de plaats voor de auto’s sterk vermindert want een ijzeren wet van de mobiliteit zegt: hoe meer rijvakken, hoe meer verkeer (aanzuigeffect). Omgekeerd betekent dat: als we rijvakken en parkeerplaatsen verminderen, verdampt een deel van het verkeer vanzelf. Ten tweede moeten we een financieel instrument inzetten om de hoge externe kosten van autoverkeer te doen betalen door de chauffeur. Bij voorkeur de slimme kilometerheffing. Maar als de andere Gewesten niet meewillen, dan moet Brussel maar een stadstol invoeren. Tol incorporeert immers het ruimtelijk aspect van een slimme kilometerheffing.