Artikels

Thema

Haarlem, Nederland, Mr Frenwick, CC BY NS SA

In alle stilte werkte de burgercommissie Biodiversiteit binnen het Brussels Parlement wekenlang aan haar aanbevelingen. 45 gelote Brusselaars werkten er samen met 15 parlementsleden in de commissie die er kwam nadat een petitie over de Josaphatsite genoeg stemmen had behaald. Het was de derde burgercommissie in Brussel die deze drempel haalde. Alle aanbevelingen kan je hier lezen. De parlementsleden zijn verplicht om binnen zes maanden gevolg te geven aan de aanbevelingen of, als ze de aanbevelingen niet aanvaarden, een verantwoording te geven voor de weigering.

Steyn Van Assche van BRAL was uitgenodigd om mee de dag te openen en nadien in verschillende groepen op vragen te antwoorden. Wat hij toen vertelde, deelt hij met plezier met de rest van Brussel. Je kan zijn uiteenzetting ook op YouTube bekijken vanaf minuut 37. Maar bekijk zeker ook de rest!

BRAL is een stadsverenging die ijvert voor een duurzaam Brussel.  We verenigen bewonersgroepen zoals het Maritiemcomité in Molenbeek, organisaties – zowel lokale zoals buurtwinkel Anneessens als regionale zoals de Fietsersbond, en Brusselaars. Samen met hen ijveren we voor een milieuvriendelijke én solidaire stad. Al bijna vijftig jaar werken we op het kruispunt van de thema’s stedenbouw (planning), leefmilieu en mobiliteit.

BRAL is dus geen klassieke natuurvereniging maar een stadsvereniging. Toch is plaats maken voor biodiversiteit een belangrijk element in onze visie op die duurzame stad. Biodiversiteit is niet alleen belangrijk voor de biodiversiteit an sich (zoals toegelicht door de vorige spreker Grégory Mahy, onderzoeker bij de eenheid Biodiversiteit en Landschap - Gembloux Agro-BioTech) maar ook omwille van het welzijn van àlle Brusselaars.

Groen in de stad is geen ‘bobo’-ding

In de jaren 1970-1980 was er al de strijd voor het behoud van de laatste (semi-)natuurlijke gebieden zoals het Moeraske of het Kattenbos. Mogelijks kan je die plekken in de schuif ‘blanke middenklasse’ steken maar niet allemaal. In het kader van ons werk rond Thurn & Taxis bleek al in 2005 dat er drie grote verzuchtingen waren vanuit de ‘populaire wijken’ rond de site: 1. Thurn & Taxis als groene long2. Betaalbaar wonen 3. Werk en plaats voor productieactiviteiten. Dit zijn er nog altijd grote verzuchtingen en uitdagingen. Ook in het kader van verschillende ateliers in de Anneessenswijk bleek de vraag naar meer groen zeer groot te zijn. De meeste mensen hebben er sowieso geen auto – niet alle plaats die voorzien is voor de auto in het publieke domein is dus heilig. In veel dichtbevolkte wijken leven de mensen op een kleine oppervlakte zonder tuin. Daar is de nood dus groot.

Gentrificatie (en de angst ervoor) mag geen reden zijn om niet in te zetten op vergroening. Wel moeten er flankerende maatregelen getroffen worden zodat de huidige bewoners niet worden weggejaagd door stijgende vastgoedprijzen.

Het doel is dus een hogere biodiversiteit én een hogere levenskwaliteit voor de Brusselaar.

3 strategieën voor de versterking van de biodiversiteit in de stad

  • Maak effectief werk van de uitbouw van een groen/ecologisch netwerk. Verbonden natuur is sterkere natuur omdat planten en dieren zich makkelijker kunnen verplaatsen via dit netwerk.[1] Maar ook voor de mensen is het aangenaam. Dit netwerk zou vanuit de ‘groene rand’ moeten doorlopen tot in het centrum. Er wordt al heel lang over gesproken maar tussen woord en daad liggen veel praktische bezwaren. Pijlen op kaarten, studies of intenties volstaan niet.
  • Een netwerk van groene ruimten en bijvoorbeeld vergroende straten is fijn maar niet voldoende. Je hebt grote gebieden nodig om dit netwerk een biodiversiteitsboost te geven[2]. Die grote gebieden zijn de turbo, de katalysator op het netwerk vanuit biodiversiteitsoogpunt. Verschillende studies tonen aan dat, eens onder een bepaalde hoeveelheid hectaren, er een banalisering van de natuur optreedt. Een aantal soorten heeft een grotere oppervlakte nodig om te overleven maar ook algemenere soorten hebben baat bij grotere populaties en de oppervlakte die daarbij hoort. Vanuit deze ‘broedkamers’ kunnen ze zich makkelijker verspreiden over het ruimere netwerk of via dat netwerk migreren naar andere geschikte locaties. Ook omwille van de genetische diversiteit is populatiegrootte belangrijk[3]. Dit is de reden waarom het bijvoorbeeld van belang is om genoeg plaats voor natuur te voorzien op de Friche Josaphat maar ook bijvoorbeeld op Schaarbeek Vorming.

    De inzet overstijgt hier echter die van de biodiversiteit: plaats voor natuur is ook plaats voor water en waterinfiltratie en klimaatadaptatie door bijvoorbeeld koelere lucht te brengen naar het centrum van de stad. En er is ook een de mentale kant van de zaak om rustpunten te hebben in de stad en om in contact te komen met wilde(re) natuur.  
  • Los van het groene netwerk en de grotere gebieden daarin, spelen ook de vele kleine initiatieven hun rol. Het zijn allemaal kleine stapstenen die samen een groot patchwork kunnen vormen zoals geveltuintjes, vergroening van speelplaatsen, je tuin ecologisch beheren etc. Alle kleine beetjes helpen! Maar ze zijn niet voldoende ;)

Van principes naar actie: wat te doen?

Het Gewest kan en moet de wijziging van het Gewestelijk Bestemmingsplan die gepland is, aangrijpen om een robuust groenblauw netwerk uit te tekenen én te verankeren. Zo kunnen we dat netwerk effectief realiseren en beschermen. Niet alleen zou dat velen geruststellen, het biedt ook de kans om de huidige polarisatie te overstijgen waarbij er gevochten wordt voor bijna élk stukje groen omdat er de laatste jaren te veel natuur verdween en men het gevoel heeft dat bijna elk stukje niet officieel beschermde natuur vogelvrij is.

Een studie zoals de ‘open ruimte’-studie waaraan verschillende administraties meewerkten, is hoopvol. De studie kan verdere samenwerkingen zeker inspireren. We waarschuwen wel voor politieke dictaten die doorsijpelen bij de administratie en de opdrachthouders. Hoewel het haar rol is om op het einde knopen door te hakken, is het niet aan de politiek om op voorhand zaken in een bepaalde richting te duwen.

Op kleinere schaal dient er ook project per project bekeken te worden hoe biodiversiteit (en klimaat) van bij de start mee kan genomen worden. Een biodiversiteitscoëfficiënt inschrijven in de Gewestelijke Stedenbouwkundige verordening kan hierbij helpen.

Valse tegenstellingen

In het debat en de strijd rond groen in de stad wordt vaak gewezen op de vele andere noden die de stad heeft. Wat zeker zo is. Wat ons betreft zijn betaalbaar wonen én het behoud van werkgelegenheid en plaats voor productieactiviteiten ook zeer belangrijk. Al te snel wordt een andere functie als bedreigend gezien. Er zijn oplossingen mogelijk om dingen te combineren. De polarisering tussen twee functies is vaak vals. We beginnen bij het makkelijkste:

  • Natuur vs. industrie: dit is vaak een eenvoudige quick win. Zo kan er op Schaarbeek Vorming en de industriële zone in Vorst/Anderlecht makkelijk én een ambitieus landschappelijk verhaal geschreven worden én plaats gemaakt worden voor industriële activiteiten én zachte mobiliteitsassen trouwens. Zie bijvoorbeeld de Haven van Antwerpen. Dit is eigenlijk een van de coolste natuurgebieden in Vlaanderen waar er een toekomstverbond werd gesloten met o.a. de Haven en de natuurverenigingen. Zij praten al lang met elkaar bijvoorbeeld over tijdelijke natuur. Dit vraagt wél een goede planning en een beetje creativiteit. Soms is er ook een mentaliteitswijziging nodig om het enorme potentieel te zien in bestaande KMO-zones. De eigenaars houden soms nog hardnekkig vast aan regelmatig maaien waardoor bijvoorbeeld zeldzame orchideeën geen kans krijgen. Over een zeer eenvoudige quick win gesproken!
  • Natuur vs. betaalbaar wonen: dit lijkt wat moeilijker te liggen omdat het gewest over weinig terreinen beschikt en het nu eenmaal eenvoudig is op die terreinen te bouwen. Los van de vragen of het goed gelegen is en of andere bestemmingen misschien beter geschikt zijn. Maar de nood aan betaalbaar wonen is zeer hoog. Vandaar dat we in het Manifesto plan B Josaphat plaats zochten voor (betaalbare) huisvesting. Zo zagen we dat er in de onmiddellijke omgeving veel leegstand is, vaak zelfs van publieke gronden of gebouwen. Laat ons daar eerst mee beginnen.
  • Maar men is in Brussel te snel te bang voor complexere samenwerkingen die vaak lang aanslepen of verzanden. Dus durft men al eens te kiezen voor de makkelijkste weg om dingen gerealiseerd te krijgen. ‘Hoe beter plannen in Brussel’ is voer voor een ander debat met andere aanbevelingen. Ondertussen kan de nood aan betaalbaar wonen al gedeeltelijk geledigd worden door o.a. méér betaalbare woningen te voorzien in de verschillende grote plannen (de RPA’s) die het gewest nu maakt – op publiek grond enkel publieke woningen met minstens 60% sociale woningen en ook grote privéprojecten te verplichten bijvoorbeeld 20% sociale woningen op te nemen.

Er is dus veel meer dat we moeten doen dan enkel groene daken aan te leggen. We zijn blij om te lezen dat de commissie in de voorstellen van aanbevelingen ook ruim plaats maakt voor de verankering van het groene netwerk en voor biodiversiteit in de verschillende wetgevende instrumenten en kaarten.

Specifiek over de friche Josaphat lezen we ook het voorstel om “de bestaande oppervlakte te behouden met een bijzondere status als erfgoed om van het braakland een voorbeeld te maken van biodiversiteit voor Brussel, hoofdstad van België en Europa.” Wauw! Er is blijkbaar de nodige controverse rond deze passage maar zo staat het alvast (voorlopig?) in de voorstellen van aanbevelingen. Dit is niet enkel een erkenning voor de waarde van de Friche maar ook van het principe size matters. Het is te zeggen dat men ook grote lappen grond nodig heeft om ons ecologische netwerk goed te laten functioneren.

Hulde aan alle Brusselaars die zo veel vrije tijd staken in het bijwonen van alle sessies en debatten!

 

Voetnoten

[1] “[D]espite positive impacts of biodiversity-friendly management, increasing the area of habitat patches and creating a network of corridors is the most important strategy to maintain high levels of urban biodiversity.” Bron: Joscha Beninde, Michael Veith and Axel Hochkirch, “Biodiversity in cities needs space: a meta-analysis of factors determining intra-urban biodiversity variation”, Ecology Letters, (2015) 18: 581–592, https://www.researchgate.net/publication/274731383_Biodiversity_in_cities_needs_space_A_meta-analysis_of_factors_determining_intra-urban_biodiversity_variation

[2] “At a high level of urbanization, however, land sparing resulted in a higher total population size for the majority of species regardless of species groups.” Bron: Masashi Soga, Yuichi Yamaura, Shinsuke Koike, Kevin J. Gaston, “Land sharing vs. land sparing: does the compact city reconcile urban development and biodiversity conservation?”, 2014, Journal of Applied Ecology, https://besjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/1365-2664.12280

“It is easy to envision pollination and seed dispersal dynamics being influenced by isolation within a very large city, such that gene flow and plant diversity are reduced. Yet, this might not happen in a smaller city, or within a megacity with large enough patches of natural habitat.” Bron: Myla FJ Aronson, Christopher A Lepczyk, Karl L Evans, Mark A Goddard, Susannah B Lerman, J Scott MacIvor, Charles H Nilon, Timothy Vargo, “Biodiversity in the city: key challenges for urban green space management”, 2017, Frontiers in Ecology and the Environment https://esajournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/fee.1480

[3] “Het is duidelijk dat de versnippering van het landschap een bijzonder nefaste invloed heeft gehad op de genetische diversiteit van plantensoorten. Door onoordeelkundig om te springen met het landschap ondergraaft de mens langzaam het evolutionair potentieel van wilde planten. Op die manier wordt er een enorme extinctieschuld opgebouwd. Een soort zonder genetische diversiteit is immers ten dode opgeschreven. Het terugdringen van de natuur in minuscule reservaten is in deze context een bijzonder kwalijke ontwikkeling. Er is dringend nood aan meer en veel grotere natuurgebieden. Die gebieden dienen verbonden te worden door zeer brede verbindingszones waarlangs pollen en zaden tussen de populaties kunnen worden uitgewisseld.” Bron: Natuurpunt, 2008, https://www.natuurpunt.be/sites/default/files/documents/publication/natuur.focus_2008-4_habitatversnippering_nefast_voor_genetische_integriteit.pdf

‘Species richness declined rapidly at an average of ca. 27 ha,…’. Pierre DEVILLERS, René-Marie LAFONTAINE et al. (2019), « La friche Josaphat à Bruxelles, Schaerbeek. Un site urbain enclavé d’une richesse odonatologique exceptionnelle » in Les Naturalistes Belges (geraadpleegd op 31/05/2022).

Nicolas VEREECKEN, Timothée WEEKERS et al. (2021), Five years of citizen science and standardized field surveys reveal a threatened urban Eden for wild bees in Brussels, Belgium, in bioRxiv (geraadpleegd op 31/05/2022).

Op 24 mei vond Brussels Real Estate plaats, een beurs waar bouwpromotoren en overheidsactoren van het Brussels Gewest elkaar ontmoetten. Het is het zoveelste evenement om handjes te schudden over de hoofden van de betrokken bevolking heen.

Bewoners, militanten, wijkcomités en verenigingen - verdedigers van groene ruimtes én het recht op wonen - kwamen samen om aan de deur van het evenement te laten horen dat de stad niet wordt gemaakt door overheid en promotoren, maar met en door de bewoners. 

Bas-les-PAD, IEB, BRAL, ARAU, Natagora en de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen roepen het Brusselse Gewest op meer moed te tonen en te kiezen voor een stadsontwikkeling met meer aandacht voor de democratische, sociale en milieu-gerelateerde uitdagingen waar we voor staan. We vragen met aandrang om de “zwakke” doch essentiële functies van het stadsleven te ondersteunen door: 

  • Groene ruimtes te behouden en te versterken qua kwaliteit en kwantiteit. Van het centrum tot in de periferie; 

  • Grond in publieke handen publiek te houden en het aantal gronden in publieke handen te doen toenemen;

  • Enkel publieke woningen toe te laten op publieke grond, waarvan minstens 60% sociale woningen 

Aan de Vlaamsepoort, op de grens van Brussel en Molenbeek, heerst het autoverkeer als nooit tevoren. Het is een zwart punt met enorme autodruk, verkeersagressie, ongezonde lucht, lawaaihinder en tal van andere conflicten. Bewoners, handelaars, buurtverenigingen en burgerbewegingen trekken samen aan de alarmbel.

Beetje bij beetje gaat Brussel erop vooruit. Koning Auto maakt langzaam plaats voor voetgangers en fietsers, ouderen op een bankje en spelende kinderen op straat. We zien het graag gebeuren maar tegelijk telt Brussel nog altijd heel veel zwarte punten. Dat zijn de plaatsen in de stad die sinds jaar en dag bekend staan omwille van grote verkeersonveiligheid en al die tijd wachten op een grondige aanpak. Recent toonde het burgeronderzoek CurieuzenAir aan dat precies op deze zwarte punten de luchtkwaliteit onaanvaardbaar slecht is.

De Vlaamsepoort, op de grens van Brussel en Molenbeek, is zo’n zwart punt. Er wordt zowat de slechtste luchtkwaliteit van Brussel gemeten. De kleine ring, Dansaertstraat en Gentsesteenweg spuwen doorlopend auto’s het kruispunt op. Bussen staan tussen de auto’s aan te schuiven. Voetgangers en fietsers staan samen op een hoopje op veel te smalle stoepen en oversteekplaatsen. Ze trotseren de verkeersstromen op gevaar van eigen leven. Trams rijden rakelings langs overstekende scholieren.

De zwarte punten kaderen ook in een sociale problematiek. De bijzonder hoge verkeersdruk situeert zich uitgerekend in buurten waar meer dan helft van de inwoners geen auto bezit. De kanaalzone is bovendien een aaneenrijging van dichtbevolkte woonbuurten met een jonge bevolking die vaak in krappe huizen wonen. De hoge bevolkingsdichtheid maakt dat er een grote nood is aan publieke groene ruimte, terwijl de straten juist gedomineerd worden door auto’s en asfalt. De geluidsoverlast is navenant. Het schrijnend gebrek aan bomen en planten zorgt voor stress en extreme temperaturen in de zomer.

Temidden het hectische verkeer zou je bijna vergeten dat de Vlaamsepoort een levendig knooppunt is van handel, uitgaansgelegenheden, cultuur en scholen. Rond de brug smelten de werelden van Brussel en Molenbeek wonderwel samen. Honderden scholieren gaan naar school in de directe omgeving van de brug. De dynamiek van de Gentsesteenweg en de Dansaertwijk overstijgt de schaal van de buurt vele malen. Tal van bestaande en nieuwe initiatieven rond het kanaal trekken volk van heinde en ver aan. Aan leven in de brouwerij zal het niet ontbreken in de buurt.

Het gebruik van de Vlaamsepoort als autogoot is des te opmerkelijk in het licht van de ambitieuze toekomstplannen voor de kanaalzone. Na jarenlange verwaarlozing komen de oude industriële buurten langs het kanaal in het vizier van vastgoedontwikkelaars en speculanten. Grote bouwprojecten met ondergrondse parkings staan in de steigers. Is het echt wachten tot gentrificatie zijn werk gedaan heeft vooraleer er geïnvesteerd wordt in kwaliteitsvolle publieke ruimte voor iedereen? Heeft de jonge en superdiverse bevolking van de kanaalzone dan geen recht op een herverdeling van de straat?

Ten slotte dreigt er binnen het gewestelijke mobiliteitsplan GoodMove niets te veranderen aan de Vlaamsepoort. Het is dringend nodig om anders te kijken naar de kleine ring tussen het Zuidstation en Sainctelette: geen afwikkelaar van transitverkeer maar wel een stadsboulevard op maat van de omliggende volkswijken. Meteen kunnen ook de steenwegen gereorganiseerd worden als autoluwe woon- en winkelstraten. Het succes van het veel te smalle voet- en fietspad aan de kant van Molenbeek toont dat beide zijden van het kanaal in samenhang gedacht moeten worden.

“Een vleugje burgerlijke ongehoorzaamheid is meer dan gewettigd als antwoord op deze onverantwoorde lethargie,” schreef Philippe Van Parijs in 2012. Hiermee gaf hij het startschot voor Picnic The Streets, een reeks van picknicks die het verkeer op de Anspachlaan lam legden. De boodschap destijds was niet mis te verstaan: als politici de grootstedelijke problemen niet serieus nemen, dan moeten burgers in actie komen. De rest is geschiedenis. Een drukke verkeersader transformeerde tot een voetgangerszone die minstens even levendig en kleurrijk is als de dijk van Blankenberge.

Dezer dagen is de Vlaamsepoort het levende symbool van de ondraaglijke traagheid in de Brusselse politiek. De herdenking van de eerste picknick op het Beursplein exact 10 jaar geleden, vormt de gepaste aftrap voor een nieuw seizoen van vrolijke ongehoorzaamheid. Vandaag zijn er geen excuses meer voor het totale gebrek aan visie en dito onwil om in te grijpen. Met een picknick op de brug aan de Vlaamsepoort toveren we de dagelijkse verkeerschaos om in een feestelijk samenzijn. Het tijdperk van Koning Auto is anno 2022 over en uit.

Haal je picknickdeken alvast uit de kast.

Picnic The Bridge, zondag 12 juni om 14.00 uur aan de Vlaamsepoortbrug

Met zijn 900m lengte en van gevel tot gevel 28m breedte biedt de Piétonnier in Brussel-Stad voldoende ruimte voor iedereen om respectvol zijn zegje te doen over de heraanleg en om tien jaar na de eerste picknick een pluim op de eigen of andermans hoed te steken waar hij/zij/... dit belieft te doen. Van gebruiker tot bezoeker, van actieve picknicker en burger tot staatssecretaris van Stedenbouw, allemaal zijn ze welkom op de tweede grootste Piétonnier van Europa.

Ruimte genoeg voor voorstanders, rabiate tegenstanders, ontgoochelingen, herinneringen aan mooie momenten van de lange strijd van tien jaar geleden. We hoeven het niet allemaal eens te worden over hoe, met wie en door wie dit tot stand is gekomen, hoe we dit momenteel beleven, hoe we deze voetgangerszone en haar omliggende wijken in de toekomst kunnen veranderen en verbeteren. Er is plaats genoeg voor al deze gedachten, opinies en mijmeringen op deze 25.200m² aan nieuwe publieke ruimte in het hartje van Europa.

Een plek waar we allerlei dingen kunnen doen in de stad die voorheen niet denkbaar waren. Een plek om te experimenteren, te onderzoeken hoe we hiermee om zullen gaan in de komende jaren. Ook een plek waar het debat over de stad in al zijn aspecten mogelijk moet blijven zijn, over politiek, kunst, armoede, betaalbaar wonen, klimaatadaptatie, ... De discussies die destijds op café plaatsvonden en vaak in politieke achterkamers werden beslecht, kunnen en moeten ook op deze nieuwe agora van de stad kunnen gebeuren.

De omwenteling in het stadscentrum verdient nuance

Bruzz contacteerde me 2 weken geleden voor een reactie over 10 jaar Picnic the Streets en een korte evaluatie over de Piétonnier. Toen de journalist me vroeg welke de positieve en negatieve elementen waren van de heraanleg, was ik redelijk overdonderd en heb ik gevraagd me een uurtje later terug te bellen, zodat ik er even kon over nadenken. Ik had geen zin in boude uitspraken, maar wilde eerder een genuanceerd verhaal brengen. Het werd geen interview van vragen en antwoorden, stellingen, maar een lang gesprek, met vele nuances. Dit is ook wat deze omwenteling in het stadscentrum ook verdient. [nvdr: De resultaten van dat gesprek lees je hier.]

Wat we niet nodig hebben in dit terugkijken, is een nieuwe vorm van paternalisme: ‘Wij weten wel wat goed voor de burgers is’. De sneer van de voormalige burgemeester deze week in de krant was een uiten, een sublimatie van de oude politieke cultuur. Bij grootse veranderingen hoop je stiekem dat dit de mensen zelf positief verandert en niet nog meer verstart, je jezelf niet terug centraal in beeld brengt, maar je eerder je stad en haar burgers een duwtje in de rug geeft en bedankt voor het politiek draagvlak die zij hebben gecreëerd, waar voorheen de politici niet in geslaagd waren. De opgeheven vinger, die duidelijk terug zijn herintrede heeft gemaakt, kunnen we missen als kiespijn in de stedelijke debatten.

Wat er dringend nodig is (en niet werd weerhouden in het artikel met Bruzz, is mijn oproep om) met zijn allen - burgers, het brede middenveld, universiteiten én politici - na te denken over waar we met deze voetgangerszone en met uitbreiding het hypercentrum van de stad Brussel naartoe willen. Hoe ziet dit er in 2050 uit, rekening houdende met alle uitdagingen en noden van haar burgers in eerste instantie.

Wat niet verliep zoals gehoopt …

Het is kort door de bocht om te stellen dat het stadsbestuur destijds geen visie had op deze grote ingreep. Doch kan men objectief vaststellen dat een aantal zaken toch niet zijn gelopen zoals gehoopt en vooropgesteld of nooit werden geprogrammeerd. Enkele voorbeelden:

  1. Men koppelde de heraanleg van de Centrale Lanen aan een achterhaalde mobiliteitsvisie, inclusief 4 nieuwe parkings, die de stad verder voor 50 jaar zouden hypothekeren. Gelukkig waren de burgers en middenveld attent genoeg om dit laatste te dwarsbomen. Hier hoor ik niemand over kraaien. Sinds juni 2015 ondervinden we dagelijks dat dit mobiliteitsplan als een tang op een varken staat op de vernieuwde publieke ruimte. Hopelijk brengt het nieuwe parkeer -en mobiliteitsplan enig soelaas.
  2. Bij een heraanleg van die orde hoort normaliter ook een strategisch plan dat zorgt dat er een evenwicht kan worden bewaard tussen diverse functies - van handel tot ruimte voor kunstenaars, van collectieve voorziening voor de burgers tot ruimte beschikbaar voor de jeugd, sportactiviteiten. Idealiter houdt dit plan rekening met alle leeftijden en alle stadsbewoners. Je gaat niet alweer voor een nieuwe winkelstraat pur sang. Een Nieuwstraat hebben we al, een tweede hebben we niet echt nodig, zelfs niet indien Uplace en Neo nooit het daglicht zullen zien.
  3. Een hefboom voor dit evenwicht tussen functies is o.a. het groot aantal panden in het stadscentrum dat de stad en het gewest in eigendom hebben. Zij zouden hiermee kunnen aansturen, kunnen compenseren, als het evenwicht wordt verstoord door de vrije markt en opportunisten die alleen maar aan de eigen geldbeugel denken. Zelfs al verkopen zij dit als zijnde ‘we doen goed voor de stad’. Het is dan ook betreurenswaardig dat alleen de voormalige schepen van mobiliteit op dit potentieel wijst in haar interview deze week. Haar oplossing staat zoals altijd consequent diametraal tegenover haar analyse, want door je eigendommen te verpatsen aan de privé, sta je al helemaal in je onderbroek.
  4. Met het jarenlange werk van het Observatorium, met de analyse van het hypercentrum in al zijn aspecten, met haar aanbevelingen inzake openbare ruimte, mobiliteit, handel, wonen wordt niets gedaan.[1] Hoe kan je een stad besturen en deze en andere studies gewoon naast je neerleggen? Hoe kan je de participatie prediken als je de kennis en expertise gewoon naast je neerlegt? Uiteraard is besturen compromissen sluiten, maar als zelfs deze uitvoerige en grondige studie gewoon verticaal wordt geklasseerd, die de belastingbetaler een pak geld heeft gekost, dan mag je hierover toch nog kritisch zijn?

De positieve dingen opsommen van die ruimtelijke verandering is belangrijk en noodzakelijk, een eerste begin wanneer je je hierover bezint. Maar er moet ook plaats zijn voor frustraties, ontgoochelingen. En kritisch zijn betekent nog niet dat je niet geeft om deze voetgangerszone, integendeel zelfs.

… valt nog recht te trekken                           

Het is duidelijk dat je stadsvernieuwing niet alleen doet, stadsvernieuwing is nooit af. Zelfs een supergoed plan is nooit af. De stad leeft, een plan niet.

Ik lanceer dus opnieuw een warme oproep om de burgers en het zeer uitgebreide, actieve middenveld van Brussel te betrekken bij stadsvernieuwing. Doe dat niet alleen van bij het begin van de eerste ideeën voor de bouwvergunning, maar ook bij de opvolging na de werken, bij de evaluatie na enkele jaren en bij het eventueel aanpassen van de plannen aan de veranderende realiteit.

Waar willen we naartoe met deze voetgangerszone en met uitbreiding het hypercentrum van de stad Brussel naartoe in 2050? Laat ons daar met burgers, het brede middenveld, universiteiten én politici over nadenken.

Geef een platform of podium aan al deze stemmen - zelfs al is dit een kritische stem. Zo niet ondergraaf je onze democratie in zijn huidige vorm. De voorwaarde is natuurlijk dat deze opmerkingen, kritieken voldoende gebaseerd zijn op redelijke feiten, argumenten en niet alleen een tegenstem zijn zondermeer. Eens aan die voorwaarde voldaan is, luister dan naar de expertise, kennis van al de duizenden actieve burgers die zich tomeloos en meestal op vrijwillige basis, inzetten voor hun stad.

De publieke ruimte in Brussel centrum is sinds de uitbreiding van de voetgangerszone groot genoeg om al deze verschillen en meningen een plek te geven en te fungeren als podium van de stad, waar discussies ontstaan, en waar je het zeker ook niet eens mag zijn met elkaar.

Ook dit is de Piétonnier de Bruxelles.

Tom Lootens, voorzitter van BRAL, stadsbeweging voor Brussel

[1] Wil je meer lezen, kan je de synthesenota raadplegen uit 2017 of het boek “De Vijfhoek voorbij : Het metropolitane stadscentrum van Brussels” kopen bij BSI of uitlenen in de BRALbib.

Carte blanche op het initiatief van het woonplatform (FéBUL, RBDH, CSC Bruxelles, FGTB Bruxelles, Equipes Populaires Bruxelles, Inter-Environnement Bruxelles, MOC Bruxelles) verschenen op de RTBF op 3 juni.

Dit artikel is vertaald door BRAL, lid van de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen.

Getekend door: Syndicat des locataires, Front commun des SDF, Front rendre visible l’Invisible, Droit à un Toit – Recht op een DAK, Infirmier de Rue, Syndicat des Immenses, CGEE, DoucheFLUX, Convivence, Hobo, Job Dignity, Action Logement Bruxelles, Le Forum – Bruxelles contre les inégalités, Fédération des maisons médicales, Union des locataires Quartier Nord, Communa ASBL, Réseau Wallon pour le Droit à l’Energie (RWADE), Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté (RWLP), Fédé AMA, Fédération des Services Sociaux, Mouvement chrétien pour la paix, DUNE asbl, Union des locataires de Schaerbeek, Loyers Négociés, RWDH, Tuiniersforum des jardiniers, GAFFI asbl, Front Anti Expulsion, Comité de Défense de Saint-Gilles, Union des Locataires de Forest, Les ami.e.s du champ des cailles, Angela D. Union des Locataires d’Anderlecht Cureghem.

Op 27 januari waren we aangenaam verrast te vernemen dat de Brusselse regering van plan is de huurindexering tot 2% te beperken. Aangezien de sociale noodsituatie steeds meer gezinnen in Brussel en in het hele land treft, leek deze maatregel ons niet alleen ruimschoots gerechtvaardigd, maar ook heel goed uitvoerbaar. De regionale meerderheid wou echter niet instemmen met het voorstel van staatssecretaris Ben Hamou. De blokkering leek het gevolg te zijn van een veto van de partij Défi en de terughoudendheid van de Open Vld.

Schuldig verzuim

Er kan niet worden gezegd dat de situatie van de huurders - die meer dan 60% van de Brusselse huishoudens uitmaken - plotseling is verbeterd. Integendeel. Bovenop een voortdurende en onevenredige stijging van de huurprijzen (in de afgelopen 10 jaar zijn deze met 20% meer gestegen dan de indexering) en stijgende energieprijzen (voor sommigen betekent dit een verdrievoudiging van de energierekening) krijgen ze te maken met twee jaar coronacrisis, gekenmerkt door een daling of zelfs een verlies van inkomen. De laatste diagnose van perspective.brussels stelt de zware gevolgen van de pandemie voor vele Brusselaars scherp, vooral voor degenen die door de mazen van het sociale zekerheidsstelsel vallen. Het risico op overmatige schuldenlast, energiearmoede en huisuitzetting neemt toe. Daarmee wordt ook de nood aan ingrijpen door overheidsdiensten en sociale diensten steeds nijpender. Gemiddeld besteden de Brusselaars 35% van hun budget aan huisvestingskosten (huur en lasten), maar achter dit gemiddelde schuilen merkbare verschillen tussen de gezinnen. Voor de armsten blijft er bijna niets over als de huur is betaald. Sommige sociale huurders besteden tot 70% van hun schamele uitkering aan huisvesting. Huishoudens stellen een doktersafspraak uit, moeten het stellen zonder kwaliteitsvoeding of de aankoop van schoolmateriaal voor hun kinderen om (te veel) te kunnen betalen voor het recht om te wonen in een woning die te vaak van slechte kwaliteit en/of overbevolkt is[1][3].

Beperking van de huurindexering: wettelijk en realistisch

In tegenstelling tot wat de politieke partijen verspreiden die weigeren de huurindexering te beperken, is dit idee noch ongrondwettelijk, noch onrealistisch, noch onuitvoerbaar. Het beperken van de huurindexering heeft tot doel het recht op huisvesting te waarborgen en streeft dus een algemeen belang na. Rekening houdend met de stijging van de huurprijzen - ver boven de inflatie - gedurende de laatste twintig jaar in Brussel, zullen de meeste verhuurders niet plots in een precaire situatie belanden door het beperken van de indexering van de huurprijzen tot 2%. Daartegenover staat dat het vele huurdershuishoudens in staat zal stellen om wél het hoofd boven water te houden.

Een wenselijke maar ontoereikende maatregel

Achter elk cijfer verbergen zich dramatische, complexe en traumatische gezinssituaties. Wie dit meemaakt, komt er moeilijk ongedeerd weer uit. Gezien die sociale noodsituatie en de toenemende nood van de Brusselse gezinnen is een beperking van de huurindexering een eenvoudige en snelle maatregel om in te voeren – zij het ontoereikend om armoede te bestrijden.

Halverwege de regeerperiode zijn wij, organisaties die zich inzetten tegen armoede in de brede zin, bezorgd en verontwaardigd. Bezorgd omdat de huurders nu de gevolgen ondervinden van de stijgende huur- en energiekosten. Bezorgd omdat uit het werkveld blijkt dat de eerstelijnsdiensten al overbelast zijn en dat zij te maken krijgen met steeds kritischere noodsituaties. Verontrust en verontwaardigd omdat we constateren dat bepaalde politieke leiders zich onverzettelijk opstellen in de strijd tegen slechte huisvesting. We vinden het erg dat de tragedies van de Brusselaars een deel van de politiek niet overtuigen om eenvoudige en doeltreffende maatregelen te treffen. Schandalig dat sommigen liever een groeiend deel van onze bevolking laten wegzakken in dramatische situaties (huisuitzettingen, dakloosheid, ...) dan structureel in te grijpen op de woningmarkt. Ontzet door deze politieke blokkade. Het is nochtans wenselijker én effectiever om sociale ellende te voorkomen dan ze te genezen.

Als er oplossingen te vinden zijn voor de kleine minderheid van verhuurders in precaire omstandigheden, dan is het tijd om te erkennen dat de meerderheid die moet worden beschermd - ook met een regel inzake huurniveaus - wel degelijk aan de kant van de huurders staat.

Wij blijven deze onverzettelijkheid aan de kaak stellen. Omdat de sociale nood dit vereist, omdat geen enkele andere maatregel zal volstaan: noch de bouw van nieuwe woningen, noch een verhoging van de sociale bijstand. Als we belang hechten aan het welzijn van alle Brusselaars, moeten we initiatieven aanvaarden en steunen die gericht zijn op de regulering van de private huurmarkt, met inbegrip van de beperking van de huurindexering.

[1] “De helft van de Brusselse bevolking, die in armoede dreigt te vervallen, woont in een woning die te klein wordt geacht voor de omvang van hun huishouden.” https://perspective.brussels/nl/nieuws/sociaaleconomische-territoriale-en-ecologische-diagnose-van-het-brussels-hoofdstedelijk-gewest-na-de

Anderlechtse bewoners en natuurvereniging krijgen gelijk in hun verzet tegen de bouw van een mastodont van een landbouwloods in de Vogelzangbeekvallei

In haar arrest van 2 juni 2022 vernietigt de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RvVB) de omgevingsvergunning verleend door de Provincie Vlaams-Brabant voor de bouw van een enorme landbouwloods en aanzienlijk bijkomende verharding op een weiland gelegen naast de Vogelzangbeek, die de grens vormt tussen Sint-Pieters-Leeuw en Anderlecht. Met dit arrest behalen de Anderlechtse natuurvereniging CCN Vogelzang CBN en de bewoners in de Vogelenzangstraat een belangrijke overwinning. Eerder al had de RvVB in een arrest van 25/03/2021 de vergunning geschorst.

Het arrest van de Raad stoelt op drie belangrijke vaststellingen.

  1. Het openbaar onderzoek dat de gemeente Sint-Pieters-Leeuw organiseerde in november 2019 is onrechtmatig verlopen. Er hing geen affiche met bekendmaking aan de Kortvondelweg waar de loods gepland was. Daardoor konden de bewoners en de natuurvereniging geen gebruik maken van hun recht op inspraak in een vroeg stadium van het dossier.
  2. De weide waar de bouw van deze mastodont van een loods was voorzien is volgens het gewestplan gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied (LWAG). Met een hoogte van 11,8 meter zou deze loods veel hoger komen dan de bestaande landbouwgebouwen op het perceel en de meer dan 4.000 m² verharding voorzien in het project zou een aanzienlijke aantasting betekenen van de groenblauwe structuur van de beekvallei. De argumentatie van de Provincie die diende aan te tonen dat deze loods geen noemenswaardige aantasting veroorzaakte van het landschap werd door de Raad van tafel geveegd.
  3. Tot slot verwijst de Raad naar de twijfel of de voorziene koelinstallatie de wettelijke Vlarem II voorwaarden inzake geluid zou kunnen nakomen. Hoewel de provincie bij het verlenen van de vergunning geluidsmetingen had opgelegd na de ingebruikname om eventuele overschrijdingen nadien te remediëren stelt de Raad dat deze geluidsmetingen geen zekerheid bieden met betrekking tot de naleving van de geldende milieuvoorwaarden.

Valleigebieden zijn cruciaal in de strijd tegen de negatieve gevolgen van de klimaatverandering

Op zondag 5 juni werden we voor de zoveelste keer op rij geconfronteerd met de vernielingen en het menselijk leed veroorzaakt door overstromingen. De van oudsher vochtige weilanden in valleigebied moeten opnieuw hun rol van waterbuffer kunnen spelen en zo een belangrijke bijdrage leveren in de strijd tegen de negatieve gevolgen van de klimaatverandering. In de beleidsplannen van de verschillende bevoegde overheden is er geen gebrek aan goede intenties. Het Ruimtelijk Structuurplan van de Provincie Vlaams-Brabant stelt een herstel van de groenblauwe kwaliteiten van valleigebieden voorop en het ruimtelijk structuurplan van Sint-Pieters-Leeuw stelt dat verdere drainage binnen die valleigebieden moet worden uitgesloten. Hoe is het dan mogelijk dat voor een aanvraag gelegen in kwetsbaar valleigebied en ingekleurd als overstromingsgebied toch een vergunning verleend werd in eerste aanleg door de gemeente en nadien in beroep door de provincie?

De bewoners in de Vogelezangstraat in Anderlecht en de bewoners van het Negenmanneke in Sint-Pieters-Leeuw kennen maar al te goed de verschrikkelijke gevolgen van overstromingen van de afgelopen jaren. De vernietiging van de omstreden omgevingsvergunning is dan ook een grote opluchting.

Of er nu definitief een doek valt over dit omstreden bouwproject valt af te wachten aangezien de provincie 5 maanden de tijd heeft om een nieuwe beslissing te nemen.

Contacten

Natuurvereniging:

CCN Vogelzang CBN: Bernadette Stallaert, bernadette.stallaert@gmail.com, 0478/344 142

Bewoners:

Davy Deschepper: davydeschepper@gmail.com, 0486/563 820

Advocaten: Gwijde Vermeire (vermeire.gwijde@telenet.be) en Hendrik Schoukens (Hendrik.Schoukens@UGent.be)

Facebook:  CCN Vogelzang CBN: https://www.facebook.com/ccnvogelzangcbn/

Bijlage: Arrest van de RvVB van 2 juni 2022 met nummer RvVb-A-2122-0805

10 jaar Picnic the Streets en Picnic the Bridge – vele mensen vierden mee en ook de pers smulde ervan. Een overzicht van wat wij vonden in de media, met zélfs een artikel in het Duits!

NL

FR

EN

DUI

https://brf.be/national/1613255/

Jouw taken

Dit zijn de taken die bij je functie horen:  

  • Onthaal & ledenadministratie
    Je verzorgt het onthaal op kantoor, telefonisch en via het algemeen e-mailadres (NL en FR). Je staat in contact met onze leden en je volgt de ledenadministratie op.
  • Personeel
    Je werkt samen met het sociaal secretariaat aan de personeelsadministratie. Je beantwoordt samen met de coördinator vragen over het personeelsbeleid (arbeidsreglement, afwezigheden, verlof, ziekte, …).
  • Subsidies
    Je beheert samen met de coördinator de administratieve opvolging van de subsidiedossiers en waakt mee over de correcte samenstelling van de dossiers, de termijnen voor rapportering en het opvolgen van de betalingen.
  • Kantoor
    Je organiseert de praktische kant van ons kantoor: de post, bestellingen, benodigdheden, externe diensten voor IT en onderhoud, … Je houdt onze bibliotheek en archief nauwkeurig bij.
  • Communicatie & activiteiten
    Je helpt de communicatieverantwoordelijke door artikels op de website te plaatsen, de nieuwsbrief op te stellen, ledenmails te verzenden, … Je helpt collega’s bij het organiseren van activiteiten waar nodig, zoals het zoeken van een zaal of catering.

Jouw talenten

  • Je hebt een goede kennis van Nederlands en Frans. Een beetje Engels is mooi meegenomen.
  • Je communiceert vlot en vriendelijk in deze twee talen.
  • Je werkt nauwkeurig en secuur.
  • Je neemt initiatief om dingen voor elkaar te krijgen.
  • Je kan goed in een team werken. Je collega’s kunnen rekenen op je inzet en enthousiasme.
  • Je hebt een goede kennis van de basis kantoorsoftware (MS Office: Word, Excel, Access, Outlook). Je kan snel je weg vinden in verschillende online toepassingen.
  • Je bent bereid om af en toe buiten de reguliere kantooruren (avond, weekend) te werken wanneer het werk dat vraagt.

Wij bieden je

  • Een gevarieerde en levendige job waarmee je achter de schermen bijdraagt aan de duurzame ontwikkeling van Brussel.
  • Een uitdagende werkomgeving met ruimte voor eigen initiatief en creativiteit.
  • Contacten met een diverse groep Brusselaars, comités en organisaties.
  • Een halftijds contract (50%) van onbepaalde duur.
  • Startdatum: samen te bespreken.
  • Verloning volgens de barema’s socio-culturele sector (niveau B1c van paritair comité 329.01). We houden rekening met je relevante werkervaring.
  • Terugbetaling van je woon-werkverkeer met het openbaar vervoer of een fietsvergoeding.
  • Flexibel werkschema met aandacht voor het evenwicht tussen je werk en je privéleven.
  • Als je bepaalde kennis of ervaring ontbreekt, geven we je de kans om de nodige vorming of opleiding te volgen.
  • Bij BRAL werk je niet alleen. Je krijgt steun van een team gedreven collega’s die klaarstaan met raad en daad. Ons lichtrijke kantoor in hartje Brussel (Zaterdagplein 13) is een plek waar je niet enkel werkt, maar ook kan nadenken, discussiëren of even ontspannen met je collega’s.

Interesse?

Lijkt het je wat om voor BRAL te komen werken? Top!

Bezorg dan jouw motivatiebrief en CV aan de coördinator Raf Pauly:

  • per mail via info@bral.brussels, t.a.v. Raf Pauly
  • of per post, Raf Pauly (coördinator), BRAL – Stadsbeweging voor Brussel, Zaterdagplein 13, 1000 Brussel.

Verloop van de sollicitatie

  • We selecteren eerst de kandidaten op basis van hun CV en motivatiebrief.
  • We informeren je of je geselecteerd bent of niet.
  • We nodigen de geselecteerden uit voor een schriftelijke proef (ca. 1 uur) en een gesprek met een jury.
  • We laten onze beslissing weten aan de kandidaten.

Heb je vragen over de job of de procedure? Contacteer ons dan via info@bral.brussels of bel naar 02 217 56 33.

 

Het is nu één jaar geleden dat minister-president Rudi Vervoort heeft aangekondigd dat de Brusselse regering het Richtplan van Aanleg (RPA) Mediapark zou herzien. Sindsdien heerst er een radiostilte. De buurtbewoners verkeren in grote onzekerheid over de ontwikkelingen van het plan. Het wijkcomité Mediapark bracht BRAL op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op het terrein.

Eén jaar na de aankondiging is er nog geen nieuwe informatie gepubliceerd over de wijzigingen van RPA Mediapark en is er geen openbaar onderzoek geopend. Het wijkcomité ‘Comité de quartier Mediapark’ maakt zich zorgen over het ontbreken van een studie naar de CO2-voetafdruk van het project; over de bescherming van de habitat van de zeldzame eikelmuizen, die de afgelopen weken werden waargenomen op het terrein; over de hoogte van de gebouwen en over de nieuwe, onverwachte, voorstellen voor tramlijn 25. Volgens het buurtcomité ontbreekt het project bovendien grondige economische en sociale studies.

Levenskwaliteit voor mensen en de eikelmuizen

Eind 2021 bracht Leefmilieu Brussel de biologische waarderingskaart uit. Het Georginbos, dat binnen het terrein van het RPA Mediapark ligt, is op deze kaart aangeduid als terrein van belangrijke biologische waarde. Het buurtcomité wijst ook op het belang van het bos als koelte-eiland, in tijden wanneer hittegolven steeds vaker voorkomen en iedereens gezondheid in gevaar brengen. Om deze redenen moet volgens het comité het gehele bos van 8 ha worden bewaard. De oorspronkelijke plannen zijn al 10 jaar oud en zijn daarom niet in lijn met de actualiteit.

Sinds enkele jaren zijn er eikelmuizen waargenomen in het Georginbos. Dit is een beschermde diersoort die bijna met uitsterven is bedreigd. De aanwezigheid van deze muizen is intussen geïnventariseerd. Het milieueffectenrapport (MER) van het RPA bevatte een voorstel om de eikelmuizen te herlokaliseren.

“Het idee van het gewest was dat als er eikelmuizen waren op het terrein, ze deze gewoon zouden verplaatsen en zouden inwisselen voor beton”, hekelt het buurtcomité.

Het comité, de buurtbewoners en natuurkundigen verzetten zich tegen deze verplaatsing van de habitat van de eikelmuizen. Dat zou volgens hen een ecocide zijn. Het lijkt hen logischer om het gebouw H te verhuizen - van middenin het bos naar buiten het bos binnen de perimeter, om de habitat van de eikelmuizen te bewaren.

Een nieuw plan voor tram 25

Wat betreft het openbaar vervoer op de Mediapark-site, heeft het kabinet voor mobiliteit eindelijk haar plan voor de ‘Mediatram’ gelanceerd. In 2019 had de Brusselse regering een verlenging van de tram 25 voorgesteld, met 2 trajecten langs de stadsboulevard (ex E40). In maart (2022), drie jaar later, heeft het kabinet voor mobiliteit een nieuw plan aangekondigd, waarbij de tram langs de Kolonel Bourgstraat zou passeren.

“Men moet wachten tot de nieuwe gebouwen klaar zijn vooraleer de tramlijn kan aangelegd worden. Maar er zijn nu al zoveel opstoppingen. De trams hebben ook onvoldoende capaciteit om iedereen tijdens de piekuren op te vangen. Wat gaat dat geven wanneer de nieuwe gebouwen af zijn en veel meer mensen naar deze zone moeten pendelen?” vraagt het Comité Mediapark zich af.

Het nieuwe plan is van belang voor duizenden buurtbewoners, maar zij zijn hier niet over geconsulteerd.

Het is helemaal niet in lijn met de drie opties die de overheid in 2019 had voorgesteld. Als alternatief hebben de buurtbewoners onlangs een project voorgesteld in de gemeentelijke overlegcommissie van Sint-Lambrechts-Woluwe dat een fietspad combineert met de tramlijn langs de stadsboulevard (ex E40), maar dat werd verworpen.

De hoogte van de gebouwen

Een andere belangrijke zorg van het buurtcomité is de hoogte van de gebouwen. “Na de wijziging van het RPA vorig jaar zei Vervoort dat ze een deel van de gebouwen minder hoog zouden maken in de nieuwe plannen, maar we weten nog niet waar, wanneer, hoe of waarom, we weten nog niets.” De gebouwen van de RTBF en VRT (waarvan het einde was voorzien in 2006) en FRAME (BX1), alsook de privé gebouwen langs de Reyerslaan en de sociale woningen hebben allemaal een hoogte van 7 verdiepingen boven de benedenverdieping. “We hebben aan de regering gevraagd waarom zij, als alle gebouwen 7 verdiepingen hebben, 10 gebouwen willen bouwen van 12, 14 en 20 verdiepingen. Dat is helemaal niet in harmonie met alle andere modellen in de zone.”

Momenteel wachten de buurtbewoners het nieuwe RPA Mediapark af en hopen ze dat het heel grondig zal gewijzigd zijn. “Bij het RPA Josaphat hebben ze zo goed als het oude project, wat al 10 jaar oud is, opnieuw voorgesteld met enkele kleine wijzigingen.

"Wij hopen dat het tijd kost, omdat ze het project grondig aan het herwerken zijn en daarbij alle info, die wij op een constructieve en positieve manier hebben aangebracht, verwerken."

Midden juni kreeg het nieuwe omroepgebouw van de VRT zijn vergunning. Als BRAL betreuren we dat individuele projecten binnen PAD worden goedgekeurd, terwijl het globale plan nog uitblijft, en we dan uiteindelijk voor voldongen feiten komen te staan.

Eline Kristel Inghelbrecht

Stagiaire bij BRAL

De Stad Brussel kwam in maart naar buiten met haar circulatieplan voor de vijfhoek, de uitvoering van het gewestelijke mobiliteitsplan Good Move. Wat is het doel van de stad zelf? Ze wil “uw wijk toegankelijker, aangenamer en veiliger maken voor alle verplaatsingswijzen (te voet, met de fiets, met het openbaar vervoer of met de auto).” Dat kunnen we als BRAL enkel toejuichen. Dit was ook een van de negen aanbevelingen bij Het Andere Atelier.

Maar is het plan daar volgens ons in geslaagd? BRAL, EU Cycling Group, FietserbondGRACQ1000, Critical Mass Brussels, ARAU, johanna.be, GRACQ, Chercheurs d’Air, Walk.Brussels, Heroes for Zero, Fietsersbond, Clean Cities, Filter Café Filtré, Netwerk Duurzame Mobiliteit, Buurtcomité Alhambra nemen je mee in onze analyse. Hieronder lees je de korte versie. In de bijlage kan je de volledige analyse raadplegen.

De doelstellingen van een ‘leefwijk’

Laat ons eerst op een rijtje zetten wat voor ons de doelstellingen zouden moeten zijn van een leefwijk, zodat het duidelijk is waaraan we het plan toetsen:  

  • Bij de inrichting van straten en pleinen consequent voetgangers en fietsers ondersteunen door hen meer en voldoende ruimte te geven en zich veilig te laten verplaatsen zodat deze vervoerswijzen binnen de leefwijk worden gestimuleerd
  • Het verbeteren van verkeersveiligheid door het verminderen van de verkeersdrukte, het verlagen van de snelheden en het beter organiseren van problematische punten
  • Het verhogen van de kwaliteit van de publieke ruimte waardoor de gewijzigde verkeerscirculatie ook de algemene woon- en verblijfskwaliteit verhoogt
  • Het beperken van de ruimte-inname door het autoverkeer, zowel rijdende als geparkeerde wagens, zodat er ruimte vrijkomt voor voetgangers, fietsers, openbaar vervoer en andere stedelijke verblijfsactiviteiten
  • Het verminderen van de autodruk in de wijken met als gevolg een verbetering van de luchtkwaliteit

Cruciale aspecten ontbreken

Het plan om van de vijfhoek een leefwijk te maken is een stap in de goede richting. Maar als we vergelijken met wat voor ons de belangrijkste doelstellingen zijn, ontbreken er cruciale aspecten. 

  • Het STOP-principe, dat voorop staat in Good Move, wordt niet voldoende gehanteerd. Het plan vertrekt vanuit de autobestuurder en toont onvoldoende de voordelen voor andere weggebruikers en de levenskwaliteit. Voetgangers, fietsers en openbaar vervoer gebruikers worden niet voldoende ondersteund. Doordat het STOP-principe niet wordt gehanteerd worden ze langs mogelijke transitassen gestuurd waar de luchtkwaliteit nu al slecht is.   
  • Een circulatieplan zou moeten zorgen voor minder ingenomen ruimte door gemotoriseerd verkeer. Voor de vijfhoek lijkt dit echter heel beperkt te zijn. Buiten enkele nieuwe voetgangerszones komt er weinig ruimte vrij. Zo blijven nieuwe eenrichtingsstraten vaak nog tweerichting voor bussen.
  • De kwaliteit van de publieke ruimte wordt vooral aangepakt via enkele tijdelijke projecten. Daarnaast lijkt het circulatieplan an sich weinig veranderingen met zich mee te brengen voor de levenskwaliteit in de stad doordat er weinig extra ruimte vrijkomt.  
  • Wat betreft de impact op verkeersveiligheid worden er verschillende ZACA’s (zone à concentration d’accidents/ ongevalgevoelige zones) aangepakt. Pas bij de invoering van het plan zal duidelijk worden of ze dan ook wel degelijk veilig zijn. Bij de veranderingen van de rijrichtingen moet er goed nagedacht worden hoe de veiligheid gegarandeerd kan worden.  
  • Waar de vijfhoek de slechtste scores qua luchtkwaliteit telt, lijkt dit nog niet meteen opgelost met het circulatieplan. De mogelijke transitassen overlappen met de punten met de slechtste luchtkwaliteit waardoor er dus niet meteen verbetering op komst lijkt.

En nu dus afwachten tot 16 augustus (wanneer het plan wordt ingevoerd) ...

ARAU, BRAL, Buurtcomité Alhambra, Chercheurs d’Air, Clean Cities, Critical Mass Brussels, EU Cycling Group, Fietsersbond, FietserbondGRACQ1000, Filter Café Filtré, GRACQ, Heroes for Zero, johanna.be, Netwerk Duurzame Mobiliteit, Walk.Brussels

Vorige week stuurden we een open brief naar de gemeentes Molenbeek en Sint-Joost-ten-Node. De brief vraagt aandacht voor luchtkwaliteit bij de circulatieplannen en wordt mee ondertekend door de organisaties waar we een atelier voor CurieuzenAir hielden, plus een aantal extra sympathisanten. De volledige brief kan je in de bijlage onderaan lezen. In het kort komt het hier op neer.

Slechte luchtkwaliteit veroorzaakt jaarlijks 6.500 voortijdige sterfgevallen in België[1] en heeft een negatieve impact op de levenskwaliteit van de helft van de Brusselse bevolking[2]. Er is dus nood aan een allesomvattend beleid om de luchtkwaliteit te verbeteren, zodat aan de richtwaarde van de Wereldgezondheidsorganisatie kan worden voldaan en geen enkele Brusselaar het risico loopt gezondheidseffecten van luchtverontreiniging te ondervinden.

CurieuzenAir toont dat niet elke Brusselaar gelijk is voor deze stille moordenaar. Zo blijkt in het algemeen dat de luchtkwaliteit in de centrale delen van de stad (veel) slechter is dan in de tweede kroon. De bevolking van laag-Molenbeek en van Sint-Joost-ten-Node  worden systematisch aan slechte lucht blootgesteld.

In Sint-Joost en Molenbeek zijn er verschillende straten waar de luchtkwaliteit de Europese NO2-norm (40 µg/m³) benadert of zelfs overschrijdt: de lucht is er dus illegaal. In beide gemeentes zijn er niet enkel drukke regionale assen, maar ook street canyons, smalle straten omsingeld door hoge en dichte gebouwen die de uitlaatgassen beethouden.

Gelukkig kunnen de gemeentes de teugels zelf in handen nemen. De ongezonde delen van hun gemeente die kwetsbare bewoners frequenteren, kunnen ze zelf lokaal genezen. We denken aan de aanleg van schoolstraten of aan het invoeren van speelstraten tijdens het zomerseizoen. De gemeente kan ook autoluwe wijken inwijden met een Good Move-plan. Met de resultaten van CurieuzenAir in de hand kan de gemeente het transitverkeer doorheen de wijk doen verminderen én gericht ingrijpen op de meest vervuilde plaatsen om de uitstoot daar fel te verminderen.

Als de gemeentes de lucht willen verbeteren die hun inwoners inademen, kunnen ze uiteraard beroep doen op ons om de brug te leggen van droom naar daad.

In Molenbeek

BRAL, la Maison Médicale Norman Bethune, Buurthuis la Maison de Quartier Bonnevie, WGC De Brug - La Passerelle, Foyer vzw, La Rue, Atelier Groot Eiland, Molembike, 1080/0

In Sint-Joost-Ten-Node

BRAL, Maison de Santé Atlas, EYAD asbl, Fabrik asbl, GC Ten Noey, SJAZOR, 1210/0

[1] https://www.eea.europa.eu/publications/air-quality-in-europe-2021/

[2] https://ec.europa.eu/regional_policy/en/information/maps/quality_of_life/

Dank u, dank u, dank u, dank u!

We waren met velen op het Festiv'Assemblée van vrijdag 24 juni! In Naast Monique bespraken we de strijd voor het recht op wonen en smeedden we plannen voor de volgende etape en de volgende editie van de Belgian Housing Action Day. We hopen dat deze dag je hoop gaf en je vuur aanwakkerde om samen de beweging op te bouwen en mee actie te voeren!

Uit de Assemblée resulteren 4 werkgroepen om de volgende actiedag op 26 maart 2023 te organiseren. Hier zijn ze:

  • Gemeenschappelijk politiek verhaal - Contactpersoon: Pernelle
  • Opzet van de groep: een gemeenschappelijk politiek verhaal bedenken voor de 3 gewesten (Vlaanderen - Wallonië - Brussel) op basis van de Housing Action Day oproep en de gemeenschappelijke standpunten van de vorige jaren en er zo voor zorgen dat elk gewest zich er kan in terugvinden. Welke boodschap willen we voor de Housing Action Day 2023 naar voren brengen?

Externe communicatie - Contactpersoon: Tanita

Opzet van de groep: het creëren van diverse communicatiematerialen voor de actiedag op 26 maart 2023: stickers, posters, newsletters, publicaties voor op sociale media, het bedenken van een visuele coherentie en een nieuwe website.

Mobilisatie - Contactpersoon: Caroline

Opzet van de groep: het communicatiemateriaal van de werkgroep "Externe Communicatie" gebruiken om mensen aan toe moedigen zich aan te sluiten aan de woonbeweging en deel te nemen aan de acties en het protest en zo uit de gewoonlijke associatieve en/of activistische kring te breken. Verder is het ook de bedoeling om manieren te vinden om zich aan te sluiten bij andere sociale bewegingen.

Interne organisatie - Contactpersoon: Anne-Sophie

Opzet van de groep: Welke vorm van organisatie hanteren wij onder ons? Welke middelen gebruiken wij om met elkaar te communiceren? Hoe worden beslissingen genomen? Hoe vaak komen we bij elkaar? Hoe verlopen de vergaderingen?

Als een van deze werkgroepen je aanspreekt, aarzel dan niet om een e-mail te sturen naar de contactpersoon om op de hoogte te blijven van de vergaderingen en uitwisselingen! Meer informatie in de nota's van de Festiv'Assemblée.

Elke werkgroep zal zich autonoom organiseren om concrete voorstellen te formuleren. Die voorstellen zullen we tijdens de volgende assemblée op donderdag 29 september 2022 samenbrengen en uitwisselen. De precieze datum van deze volgende Assemblee is nog te bepalen. Het is de bedoeling om op dat moment te beginnen met de mobilisatie en communicatie voor de Housing Action Day 2023.

Ons doel is een beweging rond wonen op nationale schaal. Elke werkgroep wordt daarom aangemoedigd om de link tussen de 3 taalgebieden en het gebruik van FR/NL communicatie te koesteren.

Belangrijke herinneringen:

  • De Cloud is hét centrale platform waar alle informatie over de Housing Action Day wordt verzameld: vorige edities, notulen van vorige vergaderingen, nota's van het Festiv'Assemblée, verschillende visuals (foto's, posters, logo's) en nog veel meer. Neem zeker eens een kijkje!
  • De Facebook en Instagram-paginas zijn manieren om informatie over de Housing Action Day en huisvestingsproblemen het hele jaar door te delen, dus voel je vrij om relevant nieuws en evenementen door te sturen op de inbox van beide pagina's en/of acties via mail door te sturen zodat ze op Facebook en Instagram gedeeld kunnen worden!

Degenen die de volgende bijeenkomst willen organiseren (een datum en tijd vaststellen, een locatie regelen, een agenda opstellen en informatie delen via de verschillende communicatiekanalen) gelieve zich per omgaande aan deze e-mail voor te stellen! Alle energieën zijn welkom!

En last bust not least, een grote dank aan Naast Monique voor het hosten van ons in hun ruimte. Met dank ook aan Brieuc Van Elst voor de prachtige foto's van de dag en aan DJ Oker, DJ Viral en Ladies Sket voor hun sounds! Een middag en avond om te herhalen!

www.housing-action-day.be

📧 info@housing-action-day.be

© 2022HousingActionDayBelgium