Artikels
Thema
Alles wordt hergebruikt. Zo wordt biogas, plastic, papier en houtstof gemaakt uit het afval. Wat er eetbaar is van de markt, wordt bewaard. In Het Gemaal op Zuid wordt er elke woensdag een gratis maaltijd bereid met deze resten. Op het dak van het Grondstoffenstation is er een plantentuin, die tuin wordt onderhouden door de kinderen van de school ernaast. Ze geven de tuin water met wat er wordt opgevangen ter plekke. Dit alles maakt dat het de eerste circulaire markt is. Nog een voordeel is dat het werk creëert voor de mensen in de buurt. Bovendien zijn de marktkramers zelf enorm blij met het initiatief want ze moeten niet ver met hun afval. Met Europees geld zal het Grondstoffenstation een echte circulaire hub worden.
Sloop van Tweebosbuurt
Na een lekkere middagmaaltijd bij het Gemaal op Zuid, trekken we op met Mustapha Eaisaouiyen. Hij heeft 33 jaar in de Tweebosbuurt gewoond in de Afrikaanderwijk, een wijk in het zuiden van Rotterdam. In 2019 kregen Mustapha en andere buurtbewoners een brief die het gezicht van de buurt en hun leven drastisch zou veranderen ...
Maar eerst even over waar we staan. De Tweebosbuurt is een levende volkswijk met veel mensen met een migratieachtergrond. Of het met de tram of de metro is, de wijk heeft een uitstekende OV-verbinding. Centraal in de wijk staat er een tweewekelijkse markt die vooral gericht is op mensen met een kleinere portemonnee. Ze zijn er echt afhankelijk van en zijn gehecht aan deze wijk waar je alles in de buurt hebt.
Helaas hebben sommige bewoners deze solidaire omgeving moeten verlaten. De brief van 9 juli 2019 ging over vier woonblokken en was heel duidelijk. 535 sociale huurwoningen zouden worden gesloopt en de bewoners moesten weg. En in de plaats? 374 nieuwe woningen, waarvan slechts 130 sociale.
Inspraak kwam natuurlijk pas nadat de beslissing om te slopen al was genomen.
Op de website van de gemeente kan je lezen: “Er stonden veel kleine sociale huurwoningen. Veel van die woningen waren in slechte staat en zijn volgens een plan gesloopt. Sommige woningen konden/kunnen opgeknapt worden zonder ze te slopen. Ook komt er meer groen in de buurt. Door bijvoorbeeld nieuwe parkjes aan te leggen.”
Van Mustapha hoorden we een ander verhaal. Heel veel woningen waren in de jaren 80 gerenoveerd, hadden goeie energiescores en boden plaats aan grote gezinnen, soms met wel 6 tot 7 slaapkamers. Waarom zou de gemeente Rotterdam deze vier blokken dan slopen? Mustapha gaf hiervoor drie redenen.
- De Tweebosbuurt was niet meer compatibel met het gemeentelijke woonbeleid. Volgens de gemeente waren er te veel sociale huurwoningen in Rotterdam.
- De verhuurdersheffing: als woningcorporaties sociale huur zouden slopen, kregen ze een korting op de heffing. Vestia heeft ruim 27 miljoen euro gekregen om de Tweebosbuurt te slopen.
- Vestia is eigenaar van meer dan 70.000 woningen in heel Nederland. In 2010 heeft de baas van de woningcorporatie gespeculeerd op de woningmarkt en Vestia was failliet met meer dan 2,5 miljard schulden. Het geld om te renoveren was op en huren werd onbeperkt verhoogd om geld te innen.
1. De rangorde der netwerken
De Tervurenlaan is één van die assen waar de verschillende modale netwerken naast en over elkaar liggen. Volgens de multimodale wegenspecialisatiekaarten van Good Move is dit deel van de Tervurenlaan een Voetgangers COMFORT en voetgangers PLUS vanaf Menapiërs tot Merode, een fiets PLUS, een OV PLUS, een auto PLUS en een vrachtwagen COMFORT. Ze wordt bovendien gekruist door andere assen die ook drager zijn van PLUS-netwerken (voornamelijk ter hoogte van Montgomery, maar ook bij Kelten voor voetgangers). Op die manier is het herinrichtingsproject een test van hoe de theorie over de kwaliteitseisen voor elk van die netwerken afzonderlijk omgezet wordt in de praktijk: binnen een beperkte perimeter en met de beschikbare ruimte.
Daarbij moeten we blijven vaststellen dat de auto de maat van de dingen blijft. Zeker, hij moet ruimte inleveren. Dat kan ook moeilijk anders indien we de andere netwerken echt bestaansrecht willen geven. Maar tegelijk krijgen deze andere netwerken systematisch net substandaard afmetingen, lijken ze letterlijk ingepast te worden in die gewonnen ruimte. Ja dat is een grote winst tegenover wat ervoor was, maar is het ook wat nodig is om ze future proof te maken? Op geen enkel moment krijg je het gevoel dat eerst de Stappers en Trappers op het plan staan, om dan te kijken hoe de auto-afwikkeling te organiseren.
Vooral op het gebied van de kruisingen blijven we zien dat de continuïteit van het autonetwerk de basis van het ontwerp blijft. Kijk maar naar Montgomery. De eigenlijke auto PLUS-netwerken zitten daar eigenlijk onder de grond. De tunnels verzekeren de doorstroom. Zeker, het rondpunt moet ervoor zorgen dat men van de ene as naar de andere kan rijden. Maar dat geldt ook voor de andere netwerken die zich volledig bovengronds bevinden. Toch blijft Montgomery ontworpen als één groot kruispunt voor autoafwikkeling. Radicale breuken die bepaalde autowegingen onmogelijk maken blijven uit den boze. De automobilist blijft vrijkaart krijgen om zijn traject te kiezen. De PLUS-netwerken van voetgangers en fietsers kruisen de auto-infrastructuur. Het omgekeerde lijkt nog steeds ondenkbaar.
Op de Place de la Bastille knipte men het autoverkeer gewoon doormidden. Het is jammer dat het Gewest zover niet durft te gaan.
Daarnaast zien we dat in deze stadsboulevard mobiliteit het hoogste goed blijft. Terwijl in Parijs bepaalde historische en emblematische plaatsen zoals la Bastille en Nation van verkeersruimtes werden omgetuned tot verblijfsruimtes. Op de Place de la Bastille knipte men het autoverkeer gewoon doormidden. De rotonde is een plein geworden, met een grote voetgangers- en verblijfsruimte waar het verkeer nu omheen wordt geleid. Op de Place de la Nation werd de centrale parkruimte vergroot en bereikbaar gemaakt. Het is jammer dat het Gewest zover niet durft te gaan.
Verblijfsruimte of groene ruimte is hier ondergeschikt aan verkeersafwikkeling. Aan Montgomery blijft de centrale ruimte terra incognita. Bij Merode buigt de bruisende en van park tot winkel en café flanerende stad voor de noden van doorstroming. Een gemiste kans.
2. Continuïteit voor actieve weggebruikers
Hoewel het project op korte termijn voor meer veiligheid en comfort voor fietsers zal zorgen, ondersteunt het geen langetermijnvisie en biedt het geen adequaat antwoord op de mobiliteitsdoelstellingen die het Gewest zichzelf heeft gesteld. Wij volgen de fietsverenigingen in hun mening dat het onredelijk is om te investeren in een project dat al verouderd zal zijn tegen de tijd dat het klaar is (ten vroegste in de zomer van 2028) en dat het profiel van het traject voor meerdere decennia zal vastleggen zonder te anticiperen op de veranderende mobiliteitsbehoeften van de toekomst.
Voor voetgangers zien we dat het PLUS-netwerk niet toekomstbestendig wordt ingevuld. Vooral aan de kruising rond Merode en aansluiting met Kelten en Tongeren zou de voetganger centraal moeten staan. Op plan blijft hij echter rare zigzagbewegingen moeten maken, en zich begeven rond een ruimte die vooral autobewegingen vooropstelt.
Voor het autoverkeer is het beperken van de tunnel richting centrum tot één rijstrook eigenaardig. Op zich is dat geen ruimte die gewonnen wordt voor de andere modi. Verkeerstechnisch klopt het met de verkeerstromen die daar uit elkaar gaan of bij elkaar komen. Maar dreigt bij stremming van het verkeer niet dat automobilisten die rechtdoor moeten ook het rondpunt gaan gebruiken om files te omzeilen, en zo bijkomend fietsers en voetgangers onnodig kruisen?
3. Besluit
Op basis van voorgaande bemerkingen, vraagt BRAL om haar advies te omkleden met voorwaarden die dit project future proof maken: de parkeerfunctie ondergeschikt maken aan alle andere functies, zodat groenruimte en fiets- en voetgangersnetwerken hun optimale afmetingen kunnen krijgen; de aansluitingen van deze netwerken te ontwerpen in functie van de in de toekomst aan te leggen netwerken dwars en in het verlengde van dit tronçon; de oversteken van fiets- en voetgangersnetwerken ter hoogte van Montgomery en vooral aan Merode prioriteit te geven in de heraanleg (met betrekking tot hun continuïteit, rechtheid en leesbaarheid).
Wij hopen dat de overlegcommissie rekening houdt met deze opmerkingen, en we wensen uitgenodigd te worden voor elke hoorzitting die te maken heeft met dit dossier.
Tim Cassiers
Stafmedewerker mobiliteit en luchtkwaliteit
tim@bral.brussels
Wat kom er zoal aan bod in deze ALERT?
50 jaar actie voor Brussel in 3 interviews
Om 50 jaar BRAL te vieren lieten we oud-strijders, oud-collega's én huidige stafleden met elkaar in gesprek gaan om te reflecteren over enkele belangrijke thema's. Zowel het belang van burgerparticipatie, luchtkwaliteit in de stad als actievoeren kwamen aan bod. Daaruit ontsproten drie interviews die de kleurrijke geschiedenis van BRAL doorheen de jaren perfect samenvatten. Je kan ze ook apart op onze website lezen.
Tijdslijn
In de afgelopen 50 jaar heeft BRAL zich ingezet voor talloze projecten, acties, plannen en gebeurtenissen die de stad op bijzondere manieren hebben gevormd en verrijkt. Van baanbrekende initiatieven tot geruchtmakende acties - elk project vertelt een verhaal van betrokkenheid en verandering. We lichten de meest opvallende uit op een tijdslijn, zodat je kan ontdekken hoe BRAL een blijvende impact heeft gehad op het stedelijke landschap én de levens van haar bewoners.
Stadsactivisme
De bezetting van Hotel Central en Picnic the Streets werden een van de bekendere uitingen van stadsactivisme in Brussel. De actievoerders die erbij betrokken waren, koesteren mooie herinneringen aan de acties. We hebben een aantel getuigenissen en quotes gebundeld die de impact van het activisme mooi weergeven.
Verjaardagswensen
Al 50 jaar lang zet BRAL zich in voor een leefbaarder Brussel. Uiteraard doe je zoiets niet alleen. Wie middenveld zegt, zegt samenwerking. Zo kan BRAL al een halve eeuw rekenen op verschillende organisaties of 'partners', om samen te werken aan een gemeenschappelijk doel. Speciaal voor onze verjaardag schreven ze hun wensen aan BRAL. Op naar de volgende 50 jaar!
BRAL-archief
In november liep de tentoonstelling 'Verbeelding aan de macht' in het AMVB. Eén van de rode draden van de expo is grafische vormgeving: het stadsactivisme wordt verbeeld via cartoons, tekeningen, strips en grafiek. De aanpak evolueert doorheen de tijd, volgens de algemene tijdsgeest. Het BRAL-archief ontsluit vooral de eindresultaten, maar soms zijn er ook enkele pareltjes te vinden die het denk- en werkproces blootleggen.
Lees hier de volledige ALERT
⬇⬇⬇
Verbeelding aan de macht
De tentoonstelling ‘Verbeelding aan de macht’, gecureerd door Sputnik vzw, markeert 50 jaar stadsactivisme, waarbij BRAL van meet af aan een pionier is geweest in het mobiliseren van bewoners, het beïnvloeden van stedelijk beleid en het verdedigen van een leefbare stad voor iedereen. Door een halve eeuw heen heeft BRAL keer op keer laten zien dat de verbeelding van burgers de sleutel kan zijn tot structurele verandering. BRAL blijft vasthouden aan het uitgangspunt dat vernieuwende ideeën en samenwerking tussen inwoners de weg vormen naar een betere toekomst. Verbeelding aan de macht staat symbool voor die voortdurende visie: een Brussel waar dromen over een inclusieve en groene stad de realiteit vormgeven.
Op donderdagavond 7 november werd de expositieruimte van het AMVB even het BRAL-paradijs. Ex-collega's, oud-strijders, sympathisanten, vrienden uit het socio-culturele Brusselse netwerk, ... iedereen was in groten getale aanwezig om onze 50e verjaardag samen met ons te vieren. De drank vloeide rijkelijk, de hapjes werden gesmaakt en het gezellige geroezemoes vulde de ruimte.
---
---
Fietstocht
Op zaterdag 9 november werd er verzamelen geblazen aan het station van Schaarbeek voor de gegidste fietstocht, in samenwerking met Brukselbinnenstebuiten. De tocht bracht ons langs enkele memorabele en belangrijke locaties in Brussel die voor BRAL een grote rol hebben gespeeld (of nog spelen), gaande van de Noordwijk over de centrale lanen tot Josaphat. Aan elk punt vertelde iemand die het had over de gevoerde strijd en iemand over wat er vandaag leeft en gebeurt.
De tocht was zo interessant en bracht zo veel verhalen naar boven dat de tijd even uit het oog werd verloren. Moe maar voldaan sloten de fietsers de tocht af met een welverdiend drankje op de Tour et Taxis-site.