Artikels

Hitte temperen door te ontharden

In hun advies aan de regering benoemde ook de burgerraad voor het klimaat 'vergroenen’ als een van de drie prioriteiten, met ontharden als een van de ambities. Ze drukken hun doelstellingen in temperatuur uit: “Het algemene doel zou zijn het mediane temperatuurverschil tussen de wijken te verminderen tot 3 graden.” Ze stellen voor om hiervoor op buurtniveau te werken. 

In ons memorandum vragen we ook een ambitieuze en gecoördineerde onthardingspolitiek om aan dit probleem het hoofd te bieden. We plakken ‘harde’ cijfers op het verharden en ontharden. We ijveren ervoor dat deze zin in het volgende regeerakkoord komt: “De Regering verhardt maximum 30 hectare per jaar tegen 2028 en 0 hectare per jaar vanaf 2029.” 
 

Meer onderzoek is nodig

Ook al weten we al heel wat, toch ontbreekt belangrijke informatie zoals de één-op-één-effecten. “In het algemeen kennen we die mechanismen dan wel, toch blijven we ze zwaar onderschatten,” vindt De Muynck. “We zijn ook nog maar net begonnen met een fijnere analyse van de risico’s per gemeente. Hoeveel mensen sterven eigenlijk aan hitte en hoe is dat gelinkt aan de socio-economische situatie? Dat weten we niet of het wordt amper bestudeerd.”

De Muynck pleit dan ook voor meer gewestelijke coördinatie en een soort CurieuzenAir van de temperaturen. “Zodra we echt beseffen hoe groot de verschillen zijn, zal de urgentie ook meer doordringen.”
 

BRAL, Centre d’Ecologie Urbaine en Brussels Studies Institute verkennen samen manieren om onze citizen science-methode ook op dit thema toe te passen. BRAL organiseerde in juni van dit jaar met haar leden een avond waar we samen nadachten over mogelijke projecten rond hittestress. 

Heb je zelf ideeën of suggesties? 
Contacteer Lieselotte@bral.brussels! 

Versnelde procedure

De Brusselse regering kondigde op donderdag 14 september aan dat ze de procedure om de aanvraag van de bouwvergunning voor de afbraakwerken aan het Zuidpaleis wilde versnellen. Die afbraakwerken zouden nodig zijn om de tunnel voor de toekomstige metro 3 onder het Zuidpaleis mogelijk te maken. Ter herinnering: bij de eerdere werken, uitgevoerd vanuit de kelder van het Zuidpaleis verdween het beton voor de pilaren gewoonweg in de zompige ondergrond. Daarom schoof de MIVB de optie naar voor om het dak en alle verdiepingen van het Zuidpaleis eraf te halen om een kraan te installeren en om zo de metrotunnel te bouwen.  

Maar daarvoor is een nieuwe bouwvergunning nodig. Om hier niet jaren op te moeten wachten kwam dus het voorstel van de regering voor een versnelde procedure. Volgens de geijkte weg moest ook het Brussels parlement deze goedkeuren.  

Tegen die procedure gingen verenigingen en burgers in de weer. Bea Suys, lid van BRAL, haalde op minder dan 24 uur 100 handtekeningen op tegen de afbraak van het Zuidpaleis en schreef een e-mail naar de parlementsleden. 

Ook het collectief Notre Palais/Ons Paleis, met BRAL, schreef een mail naar de parlementsleden op 20 september. 
Dit is onze redenering:

De versnelde procedure wil de termijnen voor de onderzoeksprocedure inkorten. Het kapt de vergunningsaanvragen in verschillende fases. Zullen de administraties hun taak naar behoren kunnen uitvoeren gezien de hoge werkdruk? Volgens ons niet. 

De nodige zorgvuldigheid om de stedenbouwkundige vergunning te onderzoeken, met name wat de sociaaleconomische gevolgen betreft, zullen de administraties volgens ons niet aan de dag kunnen leggen. De autoriteiten en instanties kunnen bovendien geen aanvullende studies opvragen, wat het onmogelijk maakt om te anticiperen op nieuwe “technische gevaren” of de talrijke effecten van zo’n omvangrijk project te begrijpen. 

Het is dezelfde haast waarmee de uitvoerende macht een vergunning gaf voor het metrostation Toots Thielemans en die ons bracht in de huidige, catastrofale situatie. De fast lane procedure was oorspronkelijk bedoeld om de bouw van scholen en sociale woningen te versnellen, voor het verstevigen van sociaal weefsel dus. Wat de regering nu voorstelt, schept niet enkel een gevaarlijk precedent, maar doet ook net het omgekeerde van wat de procedure tot doel had. Het Zuidpaleis ‘ontmantelen’ betekent ook het ‘ontmantelen’ van het leven in een hele wijk.

Vandaar waren we op vrijdag ook aanwezig aan de poorten van het Brussels Parlement om actie te voeren. Een aantal politici stonden er ons te woord, een aantal anderen liepen ons voorbij. Uiteindelijk werd de versnelde procedure goedgekeurd in het Parlement. Daarmee is de kous wat ons betreft niet af. We blijven in het getouw tegen dit haastwerk. En we zullen natuurlijk ook tijdens de vergunningsprocedure van ons laten horen om de toekomst van de Zuidwijk te vrijwaren. 

De werf van de eeuw

We nodigen je hierbij hartelijk uit voor het cinédebat over de metro, want daar gaat het uiteindelijk allemaal om. Op 14 november om 19u vertonen we eerst de film “De werf van de eeuw”, waarna Cathy Macharis (VUB) een debat zal modereren met de ministers Elke Van den Brandt en Sven Gatz, onderzoeker Maxime Fontaine van het Departement Toegepaste Economie aan de Université Libre de Bruxelles en onze eigenste Tim Cassiers. 

Meer info en inschrijven op www.bral.brussels/cinedebatmetro. 

Tot binnenkort!

Toen bleek dat de koffie op was, twijfelde Senina van Mains geen moment: ze sprong op de cargofiets. “De cargofiets is zoveel sneller dan de wagen om een snelle boodschap zoals deze te doen,” vertelde ze. “Ook al onze leveringen doen we met de fiets.” 

Haar fiets kwam van het project van Cairgo Bike, zag ik aan het bordje. “Ja, inderdaad, die actie was een groot succes voor Brussel in het algemeen, maar ook voor ons in het bijzonder. Dankzij het project konden we onze fiets 40 procent goedkoper krijgen, wat erg handig was voor een beginnende onderneming zoals de onze.” 

De fiets was voor haar geen onbekende. “Ik kom uit Moldavië, maar het is pas toen ik in London woonde van 2000 tot 2019 dat ik de fiets leerde kennen in de stad. Fietsen was daar heel aanvaard en er was ook veel plaats voor. Toen ik in Brussel kwam, was dat best even schrikken: er is zoveel verkeer voor zo’n kleine stad! 

Corona heeft een kentering ingezet om meer fietsers in Brussel aan te trekken. Ik hoop dat het zo blijft. Projecten zoals Cairgo Bike helpen daar echt bij!”

“Het helpt ook wel dat de fiets elektrisch is,” lacht ze, “want de Brusselse heuvels zijn best pittig!” 
Bedankt voor de snelle babbel en nog een veilige klim terug naar de bakkerij!

Cairgo Bike Brussels: resultaten

Cairgo Bike was een project van het Brussels Gewest om de cargofiets te promoten als transportmiddel in Brussel voor particulieren én bedrijven. Het project heeft de luchtkwaliteit gemeten die de gebruikers ervaarden. De belangrijkste les? Fietsers krijgen minder vervuiling te slikken dan automobilisten!

De studie

In het kader van het project Cairgo Bike voerde Leefmilieu Brussel tussen juli 2020 en september 2023 een studie uit bij 111 gebruikers. Deze 111 mensen droegen vrijwillig een meettoestel (een aethalometer) gedurende 2 weken tijdens al hun verplaatsingen, zowel met de fiets als met de auto.

De resultaten

De resultaten van het onderzoek tonen aan dat (vracht) fietsers in Brussel minder worden blootgesteld aan zwarte koolstof (black carbon) dan automobilisten. Tijdens de spits blijken fietsers 33% minder blootgesteld te zijn aan zwarte koolstof dan automobilisten. In de daluren is de reductie zelfs 35%. Dit komt omdat fietsers routes kunnen kiezen met minder verkeer en fietspaden kunnen gebruiken die gescheiden zijn van het verkeer, waardoor ze zich kunnen verwijderen van de auto-uitstoot.

Black carbon

Zwarte koolstof wordt uitgestoten door wegverkeer, verwarming en industriële activiteiten. Het is afkomstig van de verbranding van stookolie of brandstof. Het bestaat uit zeer fijne deeltjes en dringt gemakkelijk door in de longen en de bloedsomloop, waardoor het risico op kanker en hart- en vaatziekten toeneemt.

Fietsen is gezonder

Je wordt blootgesteld aan lagere concentraties zwarte koolstof door de voorkeur te geven aan de bakfiets, net als het aanpassen van je route. Een paar tips! Gebruik bij voorkeur groene gebieden zoals parken en fietspaden en vermijd “ravijnstraten”. In deze smalle straten, omgeven door hoge gebouwen, is de verspreiding van verontreinigende stoffen moeilijker en worden hoge concentraties zwarte koolstof waargenomen.

Cairgo Bike gaat door

Zelfs al loopt het Europese project ten einde, het werk gaat door. Parking.brussels zal meer bakfietsenstallingen plaatsen. Cambio zal zijn aanbod blijven uitbreiden. De subsidies voor de aankoop van bakfietsen voor KMO's van Brusselse Economie en Werkgelegenheid komen terug in 2024. ProVelo blijft gezinnen ondersteunen en Urbike zet zijn werk voor bedrijven voort. 
 

En BRAL? Wij zetten ons werk door om de luchtkwaliteit op de vermoedelijk vuilste plekken te meten met ExpAIR. En we blijven ijveren voor méér groene ruimte in de stad, waar het gezonder is om te ademen. 

Je kan het volledige rapport downloaden op de website van Brussel Leefmilieu.

Geachte premier,

Geachte meneer De Croo,

Wij zijn erg verontrust over de voorlopige versie van de ‘Granada verklaring’ die vrijdag besproken wordt door de Europese Raad.

Deze strategische tekst is richtinggevend voor de politieke prioriteiten van de EU tijdens de volgende Europese legislatuur. Het is verbijsterend dat cruciale uitdagingen op vlak van milieuvervuiling, de klimaatcrisis en het verlies aan ecosystemen en biodiversiteit geen deel uitmaken van de vijf prioriteiten die de EU-leiders naar voren schuiven in deze ontwerpversie. Deze kwesties krijgen op zijn best een zijdelingse vermelding. Even verontrustend is het gebrek aan aandacht voor de vraagstukken op vlak van democratie, rechtsstaat en sociale rechtvaardigheid.

De Europese Green Deal was de voorbije jaren een onmisbaar kompas, zowel voor burgers als bedrijven. Hoewel deze Green Deal veel van haar beloften nog moet waarmaken, zorgde de prioritisering van een ‘klimaat-neutraal, groen, eerlijk en sociaal Europa’ voor een belangrijke wending in de besluitvorming. We mogen nu niet afwijken van dit pad, maar moeten koers blijven zetten naar een gezonde, klimaatneutrale economie die ook werkt voor mensen, onze natuur helpt herstellen, de vervuiling terugdringt en de gezondheid en het welzijn van burgers verzekert.

De strategische discussie in Granada is van groot belang. We rekenen hier op uw stem, en verzoeken u met nadruk om te pleiten voor een opname van de volgende prioriteiten in de Verklaring. 

Deze elementen zijn essentieel indien we de maatschappelijke en industriële voordelen willen plukken van een terdege uitgevoerde groene transitie:

• Een drastische toename in de publieke klimaat-, milieu- en sociale investeringen, het in lijn brengen van alle publieke en private investeringen met de groene transitie, en het ter verantwoording roepen van de grote vervuiler.
• Een versnelling in de implementatie van de Europese Green Deal, en het aanpakken van de ambitiekloof die nog steeds bestaat op vlak van natuur, klimaat én vervuiling. Dit vergt robuuste en juridisch bindende doelstellingen en standaarden, gebaseerd op actuele wetenschappelijke bevindingen. Alleen met een aangehouden Europese inspanning kunnen we onze gezondheid, natuur, veiligheid en economie waarborgen.
• Het versterken van de Europese besluitvorming en democratie, en een versterkte participatie van het maatschappelijke middenveld. De rol van burgers op het nationale en Europese niveau dient te worden versterkt, en gelijkwaardige mogelijkheden inzake inspraak in de besluitvorming en de toegang tot de rechter dienen te worden verzekerd binnen de EU.

Een Europa dat terugkomt op haar engagement voor een groene, eerlijke en sociaal rechtvaardige transitie, versterkt diegenen die vandaag de EU en haar kernwaarden proberen te destabiliseren. Het zou de Europese concurrentiekracht in de mondiale race naar duurzaamheid verzwakken, en onze afhankelijkheid van autoritaire regimes bestendigen.

De keuzes die we nu maken, bepalen of we in staat zullen zijn om een eerlijke en sociaal rechtvaardige transitie te verzekeren voor alle Europeanen. Ze zullen ook bepalen in welke mate we in staat zijn om de talloze voordelen van duurzaamheid te oogsten: energieveiligheid, een vitale en groeiende cleantech industrie, milieuvriendelijke en weerbare waardeketens, en bloeiende ecosystemen die zorgen voor zuiver water, schone lucht en gezonde voeding.

We roepen u dan ook op om uw stem te verheffen, en om samen met de andere Europese leiders te werken aan een Verklaring die zich engageert om de klimaat- en milieucrisis het hoofd te bieden, de doelstellingen van de Green Deal zo snel mogelijk uit te voeren, en te vermijden dat onze toekomstkansen worden gehypothekeerd.

Hoogachtend,

    Danny Jacobs, directeur Bond Beter Leefmilieu

    Sylvie Meekers, directrice Canopea

    Jos Ramaekers, beleidscoördinator Natuurpunt

    Philippe Funcken, directeur Natagora

    Julie Vandenberghe, hoofd policy & business WWF

    Raf Pauly, coördinator Bral

    Valerie Del Re, directrice Greenpeace

Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=1I-DMdmxI4Y  

Op het programma staan de volgende 4 centrale thema's die met politici zullen worden besproken: 

• Sociale huisvesting: Hoe kunnen we een eerlijke toegang tot huisvesting garanderen voor alle Brusselaars?
• Huren: Hoe kunnen we de woonkosten onder controle houden en voorkomen dat de huren stijgen?
• Nieuwe gebouwen: Welke rol spelen ze in gentrificatie en hoe kunnen we ze sturen in de richting van maatschappelijk verantwoorde doelstellingen?
• Participatie: Hoe kunnen bewoners actief betrokken worden bij beslissingen over stedelijke ontwikkeling?

Ans Persoons (Vooruit), Arnaud Verstraete (Groen), Françoise De Smedt (PTB), Martin Casier (PS), Simon Willocq (Défi) en Zoé Genot (Ecolo) zullen aanwezig zijn om te debatteren en vragen van het publiek te beantwoorden. De andere partijen waren wel uitgenodigd, maar hebben niet gereageerd. 

De discussie begint om 15 uur precies en eindigt om 17 uur in het Koninklijk Depot van Thurn & Taxis (ingang via de Picardstraat).

De maatregel werd - ondanks discussie binnen de regering - genomen op 14 oktober 2022. Het maakte een jaar lang de huurindexering afhankelijk van de energieprestatie van gebouwen. De verenigingen hoopten destijds op een beperking van de indexering van alle huurprijzen, maar beter een vogel in de lucht dan tien in de hand. 

Dit jaar kon de overheid geen akkoord vinden om de maatregel te verlengen. Het zou nochtans de talrijke huurders die met moeite de eindjes aan elkaar knopen, goed kunnen helpen hebben. 6 op de 10 inwoners in het Brusselse Gewest zijn huurders. De huur neemt de grootste hap uit het huishoudelijk budget: gemiddeld 34%, een cijfer dat toeneemt tot 70% voor wie het financieel het moeilijkst heeft. Volgens Perspective woont 1 op 2 mensen die op de rand van armoede leeft, ook in een woning die te klein is voor de grootte van hun huishouden. 

Het einde van de indexblokkering is symbolisch van belang omdat het, aan het einde van deze legislatuur, de hoop uitdooft op bescherming voor huurders. Er waren nochtans normerende projecten tijdens deze legislatuur. Maar ze werden te vaak losgelaten of te zeer uitgebeend van hun oorspronkelijke ambitie toen ze werden goedgekeurd, ten gevolge van politieke oppositie binnen de meerderheid. Denk bijvoorbeeld aan de het rooster van de indicatieve huurprijzen, de paritaire huurcommissie, de hervorming van de huurovereenkomst, de productie van sociale woningen ver onder de lat etc. 

We konden hooguit nog hopen dat de regeringspartners een manier vonden om te voorkomen dat de indexering van vorig jaar wordt ingehaald. En dat is inderdaad wel gelukt. 

Wanneer we dit overschouwen, moeten we dan positief blijven, negatief, vol hoop of gelaten? Waarschijnlijk een mix van dit alles. Wij blijven ijveren voor een kader voor de huur in Brussel, voor het creëren van sociale woningen, voor een effectieve paritaire huurderscommissie. 

Maar wat ons het meest bezorgt, is de dat de politieke partijen de ernst van de situatie nog niet inzien. De nood aan betaalbare en degelijke woningen is een groot sociaal probleem dat beleidsmakers zou moeten verenigen in plaats van verdelen. Daarom kwamen we deze vrijdag de dertiende samen. Om te rouwen, maar ook om te hopen op een nieuw begin, na de verkiezingen van 2024. 

Het laatste is over dit onderwerp nog niet gezegd, ook door ons niet. Maar het mag zeker niet bij woorden blijven. Daarom ben je in de tussentijd welkom op het politiek debat van onder andere onze leden Bonnevie en Buurtwinkel Anneessens op deze zaterdag 21 oktober om 14u30 in het Koninklijk Depot op Tour & Taxis. Meer info op Facebook of onze website. Op dit debat zal je aan verkozenen kunnen vragen wat ze nog gaan doen voor de verkiezingen … en erna. 

Het Platform Wonen bestaat uit: 

• Brusselse Bond voor het Recht op Wonen (BBROW) / Rassemblement Bruxellois pour le Droit à l’Habitat (RBDH)
• Inter-Environnement Bruxelles (IEB)
• Brusselse Federatie van Unie voor de Huisvesting (BFUH) / Fédération Bruxelloise Unie pour le Logement (FéBUL)
• CSC Bruxelles
• FGTB Bruxelles
• Équipes Populaires Bruxelles
• MOC Bruxelles

Dakloos zijn is geen fataliteit, je kan eraan werken

Het goede doel van dit jaar is de vzw Straatverplegers. De vzw kon al 200 mensen van de straat krijgen. Dat doen ze niet enkel door met hen te spreken over hygiëne en hun sociale situatie. Ze gaan ook op zoek naar huisvesting. De opbrengst van Brussel Helpt willen de Straatverplegers investeren om voldoende op de straat te kunnen gaan en betaalbare huisvesting te vinden. Je kan meer lezen over de Straatverplegers op BRUZZ.

BRAL-spaghetti

Door bij ons een spaghetti te komen eten, steun je de Straatverplegers in wat ze doen. Je kan bovendien ons kantoor komen ontdekken en te weten komen wat we doen rond stedenbouw, milieu, mobiliteit en luchtkwaliteit in Brussel.

Reserveer dus snel je spaghetti op brusselhelpt.be! Je kan kiezen tussen een shift om 18u of 19u30.

Praktische details: 
Zaterdagplein 13 - 1000 Brussel

25 november 2023:
18:00 - 19:30 uur of 19:30 - 21:00 uur

10 euro per spaghetti
Veggie
Rolstoeltoegankelijk

Op zondagnamiddag 12 november organiseren Bond Beter Leefmilieu en sympathisanten een mars naar de luchthaven van Brussels Airport. Want de luchthaven wil blijven groeien. Daar liggen wij wakker van!

Want er is geen plaats voor:

• Meer gezondheidsschade bij ons en onze kinderen door ernstige slaapverstoring (bij meer dan 100.000 omwonenden!) en het inademen van kankerverwekkende stoffen die vrijkomen bij de verbranding van kerosine.
• Meer broeikasgassen door de inzet van meer en grotere vliegtuigen.
• Schade aan onze natuurgebieden door stikstof en met PFAS verontreinigd water.
• Meer files, door 40 % meer vrachtwagens en 10 % meer auto’s richting de luchthaven.

De vergunning van de luchthaven loopt volgend jaar af. Het is dus tijd voor verandering.

Stap met ons mee voor:

• Een verbod op nachtvluchten.
• Maximum 220.000 vliegbewegingen per jaar.
• Een lage-emissiezone in de lucht, zodat enkel nog CO2-arme en de minst lawaaierige vliegtuigen kunnen landen.
• Voor alle omwonenden grenzen aan de hoeveelheid lawaai en de frequentie van de overvluchten. 

Praktisch:

• Vanaf 13h samenkomst aan de uitgang van het treinstation van Zaventem dorp (opgelet: niet het treinstation van Brussels Airport)
• 14h vertrek stoet richting Brussels Airport. Afstand: 2,5 km
• Iedereen welkom! We maken er een gezellige, muzikale en familievriendelijke manifestatie van. Neem je hoofdkussen mee, want op het eind van de manifestatie organiseren we een grote sleep-in!
• Einde om 16h.

Maak deze actie ook bekend bij jouw buren, familie, vrienden en collega’s. 

Via deze link vind je communicatiemateriaal. Er is ook een Facebook-evenement. Op deze webpagina kun je alle informatie terugvinden.

Hopelijk zien we elkaar daar en dan!

Strijdvaardige groeten,

Jasper Wouters, Bond Beter Leefmilieu

Namens alle bewonersgroepen en milieuverenigingen rond de luchthaven