In 2011 maakten BRAL en buurtbewoners op autoloze zondag het Zaterdagplein, het plein dat er geen is, autovrij. Het Zaterdagplein is nu nog steeds het hoofdkwartier van BRAL. Vanuit het idee: Brussel heeft meer en meer kwalitatieve publieke ruimte nodig, en waar beter beginnen dan voor onze eigen deur? Ons kantoor lag toen op een plek waar de leefkwaliteit erg te lijden had onder het sluipverkeer. Sindsdien is het Zaterdagplein permanent autovrij geworden.  

In 2012 lanceerden we de Anspachparkwedstrijd om de Anspachlaan te herinrichten. De website https://www.anspachpark.be/ staat nog steeds online. Op de autoloze zondag van 2013 organiseerden Jeugd en Stad (JES vzw), de Jeugdbond voor Natuur en Milieu (JNM), de gemeenschapstuin Thurn & Taxis en Bral een gezinsactiviteit op en rond Thurn & Taxis met verrassende natuur, verwarrende stedenbouw en vernieuwende participatietechnieken. 

Autoloze zondag tijdens de week? 

We springen een paar jaar verder. In 2018 werden we in de Brusselse infrastructuurcommissie gevraagd naar onze mening over een autoloze zondag tijdens de week. Over het algemeen vonden we dit voorstel constructief, omdat veel Brusselse inwoners last hebben van transitverkeer. Het betekent voor ons een kans om te testen welke milieuparameters positief zouden veranderen: geluid, luchtkwaliteit, files. Maar een extra inspanning voor het openbaar vervoer zou nodig zijn in de metropolitane zone om mensen tot bij hun werk te krijgen. 

Ook in 2022 was er even een ballonnetje. Het Gewest bevroeg toen de 19 burgemeesters. De meningen waren verdeeld, tekende Le Soir op. « La journée sans voiture doit avoir lieu le week-end, tranchent certains élus. Uccle propose au contraire de la tester en semaine. « C’est plus compliqué à organiser, mais ça peut faire vraiment œuvre de pédagogie »,selon Boris Dilliès. » Dit jaar heeft de minister opnieuw meerdere autoloze zondagen naar voren gebracht: "Ik zou graag elke maand een Autoloze Zondag organiseren. Ik heb de burgemeesters dit al voorgesteld, te beginnen met een tweede tijdens het Irisfestival in mei. Helaas heb ik ze nog niet kunnen overtuigen. Volgend jaar proberen we het opnieuw", aldus minister Van den Brandt.

Ondertussen blijft World Car-Free Day nog steeds gevierd op 22 september, een vrijdag dit jaar. Wat met de toekomst van de autoloze zondag in Brussel? Huidige coördinator Raf Pauly is genuanceerd:  

“De Brusselse autoloze zondag is telkens weer een mooie dag, omdat iedereen kan ervaren wat het is om bevrijd te zijn van de enorme verkeersdruk. Dat mag wat mij betreft elke maand georganiseerd worden, een dag in de maand waarbij iedereen in alle rust en veiligheid op straat kan komen. Maar de prioriteit voor BRAL blijft bij het inzetten op structurele aanpassingen van de mobiliteit in de stad zodat de stad gezonder en veiliger wordt voor iedereen. Dus ja, meer autoloze zondagen, maar vooral tijd om die kilometerheffing in te voeren en autoluwe leefwijken in te richten.”

Uiteraard vallen er nog meer herinneringen op te halen! Wil je er graag zelf eentje delen? Of heb je een foutje gezien? Laat het weten aan Maya, maya@bral.brussels.
 

¹ Irceline postte de luchtkwaliteit van autoloze zondag per uur, in he Brussels Gewest, Borgerhout en Gent. Voor Brussel: NO2 piek in het begin en het einde van de dag, maar ook die blijven onder de "normale dagen". Op het einde van de dag in Borgerhout NO2 boven de 30. In de Brusselse industrie 's nachts de pm 2.5 dicht bij 30. In Brussel in dichte bebouwing met druk verkeer zijn er geen PM2.5 meters? https://irceline.be/nl/nieuws-bericht/a zie ook het artikel in BRUZZ: https://www.bruzz.be/mobiliteit/minder-lawaai-en-luchtvervuiling-op-autoloze-zondag-brussel-2023-09-18

² Voor de geschiedenis van de allereerste autoloze zondagen omwille van de oliecrisis in de jaren 1950 en de jaren 70, verwijzen we je naar het artikel van de VAB (of all people.) https://magazine.vab.be/op-weg/autoloze-zondag-doorheen-de-jaren/ Voor een international blik op de autoloze zondagen, kan je terecht op Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Car-free_days

Daarom voerden we op de autoloze zondag van 2009 ludieke actie op de Anspachlaan. 

“De autoloze zondag was ook in 2009 weer tof. Maar wat met de 364 andere dagen van het jaar? Een 7e Autoloze Zondag kan niet verhelen dat het autoverkeer blijft groeien in ons Gewest.” BRAL wees erop dat het sensibiliserend effect van de autoloze zondag aan het verdwijnen was. Daarom organiseerden we een ‘vergelijkende studie’ op de Anspachlaan. Met dank aan onze uit de kluiten gewassen geluidsinstallatie konden de passanten toch nog genieten van de doordeweekse autochaos ,i.e. rookpluimen en geluiden die de ambiance van een ochtendspits symboliseerden. Onze boodschap: Parijs, Amsterdam en Londen slagen erin om het autoverkeer structureel te verminderen. Waarom Brussel niet? “En de voorbijganger kuchte tevreden.” 

In 2010 was er in de Mobiliteitscommissie sprake van een tweede autoloze zondag, maar dat is ondertussen weer van de radar verdwenen, om later nog eens op te duiken. We verstuurden de projectoproep, selecteerden de leukste initiatieven, ondersteunden ze en volgden ze op voor de Week van Vervoering. In juni verspreidden we ook een petitie om een autoloze zondag per maand te vragen.

Programma

Vanaf 15u ben je heel welkom op vrij deel te nemen aan verschillende activiteiten zoals:

• Een workshop Kalligrafie, georganiseerd door Unie van Actieve Verenigingen
• Een workshop Henna, georganiseerd door Femma Wereldvrouwen
• Een workshop Sieraden maken, georganiseerd door Femma Wereldvrouwen
• Een workshop Zeefdrukken, georganiseerd door Elena Vloerberghen
• Een workshop 'Hoe vrijwilligers aantrekken' georganiseerd door Steunpunt Vrijwilligerswerk
• Petanque en andere volksspelen
• Badminton
• Spikeball

Neem zeker de kinderen mee, want ook voor de kleinsten zijn er leuke activiteiten zoals:

• De Repairmobile van Recyclart: Onder begeleiding kan je samen met de kinderen een stoeltje, tafeltje, of een ander voorwerp in elkaar knutselen. Het resultaat neem je achteraf mee naar huis!
• Verschillende volksspelen zoals kubbe, petanque, sjoelbak
• Een interactief voorleesmoment en lino’s drukken uit de boeken ‘Er was misschien eens’ met Yarne Daeren

Wie zich graag wil informeren over het Brusselse verenigingsleven, kan de standenmarkt bezoeken. Ook Muntpunt, Steunpunt vrijwilligerswerk en de Paspartoe-balie zijn present! In het café kan je onze nieuwe themawebsite sociaal-cultureel werk uitproberen, en vragen stellen over het subsidieloket.
 

Avondprogramma

Om 19u30 start het avondprogramma met een performance van dansgroep Watan Dabke.

Dabke is een van de volksdansen die in oorsprong gedanst werd in een aantal Midden-Oosterse landen. De leider van de dans houdt een sjaal, ‘Lavaha’ of ‘Masbaha’ genaamd, in de hand. De sierlijke bewegingen met deze sjaal, maken de dans mooier en helpen om de groep te leiden. De choreografie is steeds een mengeling van cirkeldansen en ‘linedancing’. Dabke is een dans die mensen bij elkaar brengt. Dansgroep ‘Dabke Watan’, opgericht in 2017 in Brussel centrum, verbindt mensen met elkaar ongeacht gender, culturele achtergrond en religie.

De avond eindigt met een concert van Azertyklavierwerke, het electronicaproject van Alan Van Rompuy. Alan studeerde af aan het Conservatorium van Antwerpen als Master In Arts, afstudeerrichting jazzpiano met het soloproject Azertyklavierwerke. De vleugelpiano werd vergezeld met midi-instrumenten recht uit Ableton. Ondertussen bracht hij al verschillende albums uit zoals Vruchteloos Gehamer en Echo Park. Laat je meevoeren op deze experimentele muzikale golf!

Ben je graag zeker van een plekje aan het gratis buffet? Schrijf je in:
https://forms.office.com/e/hFXgkZyQ0L

Tot dan!

Je kan kiezen uit spaghetti bolognaise halal of vegetarisch en je krijgt er aperitief en dessert bij! 
Prijzen: 12 euro voor een volwassene vooraf, 15 euro ter plaatse, 8 euro voor een kind. 

De opbrengst gaat naar de financiering van de gestegen huur, elektriciteits- en waterkosten van mensen zonder papieren. 

Gelieve je in te schrijven voor vrijdag 29 september, en mee te delen hoeveel maaltijden en welke spaghetti aan rosemay.liebaert@gmail.com, 0488/88.08.51. Betalen kan je op het rekeningnummer BE55-0342-3505-8344 van het Wijkcomité Maritiem.

Als je niet kan komen eten, kan je ook een gift doen op BE63-5230-8092-0408 van vzw 'Amis de la Voix des Sans Papier" met mededeling 'gift VSP Molenbeek'. 

De immer-energieke Rose-May dankt je voor je steun!

Deze carte blanche verscheen in Le Vif, 27 september 2023. Eigen vertaling. Ook de Vlaamse verenigingssector liet van zich horen.

Op 14 oktober 2022 maakte een Brusselse ordonnantie een jaar lang de huurindexering afhankelijk van de energieprestatie van een gebouw. Verenigingen die strijd tegen armoede en voor de rechten van huurders zagen deze maatregel als een halve overwinning. Door de sterke inflatie en de complexiteit voor een huurder om zijn of haar rechten te doen gelden, hadden we liever een eenvoudige bevriezing gehad van alle huurprijzen, ongeacht het energieprestatiecertificaat van de woning. Deze maatregel beschermde vele huurders. Voor hen was een indexering beperkt of zelfs verboden.

In het verleden hebben we al aangekaart dat huurindexering enkel zin heeft in een strikt omkaderde markt – wat verre van het geval is. Een aantal partijen van de Brusselse regering houden vandaag de verlenging van de maatregel tegen, hoewel de voordelen ervan duidelijk zijn. 

Context weinig veranderd, maatregel nog steeds gerechtvaardigd

Op het moment dat de immopagina’s van de Belgische pers waarschuwen voor (of zich verheugen op, afhankelijk van wie spreekt) de stijging van de huurprijzen in Brussel, is het voor ons onbegrijpelijk dat een beperking van de huurindex niet kan bestendigd worden. Sinds het nemen van de beslissing is er weinig veranderd aan de context: de huurprijzen blijven stijgen, woningen worden nog steeds niet snel gerenoveerd, er zijn nog steeds te weinig sociale woningen beschikbaar, er gebeuren nog steeds uithuiszettingen in de hoofdstad, …

Hoewel de inflatie vertraagd is, blijft ze nog steeds hoger dan normaal. In vergelijking met de twee andere regio’s telt Brussel een belangrijk aandeel huurders en huishoudens op de rand van armoede. Bovendien werd geen enkele structurele maatregel genomen om de energieprijzen te omkaderen. Dit stelt ons bloot aan eventuele stijgingen van de energieprijzen op de internationale markten en bijgevolg ook die van consumentengoederen.

Een bonus, maar geen vervangingsinkomen

De huurindexering afhankelijk maken van de energieprestatie van een gebouw gaat niemand arm maken. Het beschermt zij die er het meeste nood aan hebben. De meeste bankleningen hebben een vaste rentevoet. Wat de eigenaar-verhuurders dus uitgeven, is niet onderhevig aan dezelfde inflatie als huurders. Daarnaast krijgen de meeste verhuurders een inkomen uit professionele activiteiten, volgens een recente studie. De huurinkomsten zijn in het algemeen een “bonus” als je het vergelijkt met een “gewoon” inkomen. Het is dus geen aanvullend of vervangend inkomen. 

Voor de huurders is het een ander paar mouwen. Met een inkomen dat gemiddeld lager ligt dan dat van de verhuurders, wordt hun maandelijkse budget tot het uiterste gerekt. De huurindexering is de (dikke) druppel die de emmer doet overlopen. Het vergroot het risico op een schuldenwaterval, water- en energiearmoede en uithuiszetting. Een plek om te wonen neemt de grootste hap uit het huishoudelijk budget: gemiddeld 34 procent, wat nog toeneemt tot 70 procent voor zij die het financieel het moeilijkst hebben. 

Te vaak stellen deze huishoudens een bezoek aan de dokter uit, ontzeggen ze zich kwaliteitsvol voedsel of schoolmateriaal voor hun kinderen. En dat alles opdat ze (teveel) kunnen betalen voor een woning die vaak in slechte kwaliteit en/of overbevolkt is. De helft van de Brusselse bevolking die het risico loopt om in armoede te vallen, woont in een woning die te krap is voor de grootte van hun huishouden.

Het is onaanvaardbaar dat de Brusselse regering geen akkoord vindt om deze simpele, doeltreffende maatregel te verlengen die in het voordeel is van de meest fragiele Brusselse families. Nog daargelaten dat ze geen akkoord vindt over de paritaire huurderscommissie – een maatregel die nota bene in het regeerakkoord staat en het misbruik van de huurprijzen zou kunnen reguleren. 

Oorspronkelijke titel: “De onontbeerlijke verlenging van de beperking van de huurindexering in Brussel”

Deze carte blanche was een initiatief van het Platform Wonen, met Equipes Populaires Bruxelles, MOC Bruxelles, Inter-Environnement Bruxelles, CSC Bruxelles, FGTB Bruxelles, FéBUL, RBDH.

Ondertekenaars:

Syndicat des Locataires

Le Front Rendre Visible l’Invisible

Convivence

Loyers Négociés

Le Forum – Bruxelles contre les inégalités 

Lire et Ecrire Bruxelles

Habiter Bruxelles

Les ami.es du champ des cailles

La Fédération des Services Sociaux

Syndicat des immenses

DoucheFLUX

Infirmiers de Rue

L’Ilot 

RWDH

Communa asbl

La Fédération des maisons médicales

BPA

Agora

Fédé AMA

ULM

Coordination des Sans-papiers de Belgique

Pigment VZW

Habitat et Rénovation

Buurtwinkel

ATD Quart Monde

Front commun des SDF

Services Sociaux des Quartiers 1030 asbl – Wijkmaatschappelijk Werk 1030 vzw

Une maison en plus

Action Logement Bruxelles

Buurthuis Bonnevie

Formation Léon Lesoil

Gauche Anticapitaliste

BRAL

Tranche d’Anar

Extra info

In Brussel mag een verhuurder door de maatregel de huur niet indexeren wanneer het gaat om een woning met attest F, G, onbekend of niet-geregistreerd. Met een E-attest mag een indexering van 50%. Met A, B, C of D mag men 100% indexeren. 

Vergelijk dit met Vlaanderen, waar een verhuurder niet mag indexeren wanneer het gaat om een woning met attest E, F of onbekend. 50 % voor een D-attest. Met een A+, A, B of C attest mag men 100% indexeren. Vlaanderen is dus strenger dan Brussel. 

Tegen 2025 moeten alle woningen in Brussel over een certificaat van de energieprestatie van gebouwen (EPB) beschikken. Vandaag is dit enkel nodig als een woning wordt verhuurd of verkocht. Vanaf 2025 wordt een eigenaar ook verplicht om werken uit te voeren om de energiescore van hun eigendom te verbeteren. 

Het woningenbestand in Brussel haalt momenteel gemiddeld D, E of nog slechter. Volgens schattingen, meldt Leefmilieu Brussel, is één op drie woningen niet geïsoleerd en is meer dan de helft van de directe broeikasgassenuitstoot afkomstig van het energieverbruik van gebouwen. Tegen 2050 wil het Gewest dat alle woningen een C+-score halen, wat vereist dat 570.000 woningen tegen dan worden gerenoveerd. De renovatiepolitiek is dus een belangrijke hoeksteen om de klimaatdoelstelling van CO2-neutraliteit tegen 2050 te halen. 

Meer over de energieprestaties van gebouwen en hoe ze te verbeteren op www.leefmilieu.brussels/epb. Voor premies,  bekijk https://renolution.brussels/nl. Voor hulp op maat: www.netwerkwonen.be en homegrade.brussels 

Het spoorwegterrein Josaphat stond jarenlang braak, waardoor de natuur haar gang kon gaan. Dit publiek terrein werd de inzet van een strijd van burgers, verenigingen en de overheid om te bepalen wat er met de ruimte zou gebeuren. Terwijl de overheid een dens richtplan van aanleg lanceerde, organiseerde BRAL een samenwerking van burgers, verenigingen en collectieven een alternatief plan, een 'Plan B Josaphat'. Die mobilisatie zette zo'n druk op de overheid dat ze haar plan wel aanpaste, maar ze deed dat nooit echt in cocreatie met de burgers. 

Hoe dit tot stand kwam, wat we allemaal op poten zetten en wat we nog van plan zijn, kom je te weten op deze fietstocht.

Met: Benjamin Delori en Maya Maes van BRAL, Benoît De Boeck van Sauvons la Friche Josaphat en Karel Bruyland en Jeroen Beerten van I love Josaphat.

Vrijdag 20 oktober, 13-15u,
Huis van de Arbeid vzw, Haachtsesteenweg 579 in Schaarbeek